ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNÇE
Çağdaş uygarlık yörüngesine girişimiz,uygar toplumlar içinde onurlu yerimizi almamız,ancak Atatürk'ün kimliğinde açılan yeni bir açılış yolunun görülebilmesi ile mümkün olmuştur.Atatürk,uygarlığın 20. Yüz yıldaki değerlerine,akıl ve bilim metoduyla ulaşıp,bilgi süzgecinden de geçirip,Türkiye’nin koşullarına,Türk ulusunun isteklerine göre değerlendirerek belirlediği fikir ve düşüncelerini ,davranışlara ve eylemlere dönüştürerek ,büyük başarılara ulaşmıştır.
Atatürkçülüğün tek bir tanımı yoktur.Şimdiye kadar bir çok tanımı yapılmıştır.Bunun nedeni onun devlet hayatına,fikir hayatına ve ekonomik hayata ilişkin fikir ve düşüncelerinin geniş kapsamlı ve devamlı gelişmeye açık olması,bundan dolayı da birkaç cümle ile ifade etme güçlülüğünün bulunmasıdır.
Atatürkçülük bir çağdaşlama;sürekli geleceğe bir akış, bir gelişme ve yürüyüştür.Daima ileriye,daima doğruya,daima faydalıya ,daima verimliğe ve güzele yöneliştir
Batı uygarlığına ulaşma,hatta üzerine çıkma çabasının bayraklaşmış adı olan Atatürkçülük;Atatürk ilkelerini ve devrimlerini noksansız ve doğru olarak öğrenmek,bunları bir bütün halinde özümsemek ve ülkemizde sürekli uygulanmasını sağlamak,her ne pahasına olursa olsun sonsuza dek korumak ve yaşatmaktır.Yurdunu ve ulusunu canından çok sevmektir.Milli şuur ve bilince ulaşmış olarak diline ,bayrağına ve tarihine sahip çıkarak Türk Milletine mensup olmanın mutluluğunu duymak,O'nun şerefli ve tam bağımsız yaşaması için her türlü fedakar davranışı göstermektir.Milli egemenlikten ve özgürlükten yana ,ilerici ve barışcı olmak,sosyal adaletin gerçekleşmesinde devleti görevli saymaktır.Hukukun üstünlüğüne inanmaktır.Milletçe,sosyal,ekonomik,kültürel ve manevi olarak kalkınmış,dengeli ve adaletli bir toplum ülküsü gütmek, bunun için de gücünü gerçekçi ,atılımcı ve sürekli oluşumdan almaktır.Her çeşit sömürünün karşısında olmak,şahsi ve siyasi çıkarların millet ve memleket çıkarlarının üstünde görmemek ve düşünmemektir.En önemlisi de bu düşünceler doğrultusunda tutarlı davranışlar gösterebilmektir.
Atatürkçü düşünce yalniz yirminci yüz yilin degil gelecek yüz yillarin da düşüncesidir.Çünkü Türk inkilabinin ne bir yaşi,ne de belli bir süresi yoktur.Her ilkesi medeniyete akan bir nehir misali akiş halindedir.Atatürk'te:''Yenilik vadisinde duracak degiliz.Dünya müthiş bir cereyanla ilerliyor.Biz bu ahengin dişinda kalabilirmiyiz?'',’'Doktrin istemem,donar kaliriz.Biz yürüyüş halindeyiz:''demiştir.
Onun için Atatürk tarafından Atatürkçülüğün sınırları değil, akış yönü ve hedefi belirlenmiştir.Zaten akış halinde olan ,kendini sürekli yeni gelişmelere göre yenileyen fikirleri bir kalıp içine sokmak mümkün değildir.Bundan dolayı Atatürkçülüğü, devri geçmiş bir düşünce ,işlevini tamamlamiş bir ideal olarak göremeyiz,gördügümüz an ise Atatürkçülükten uzaklaşmiş oluruz.
16. yüz yıldan sonra,Avrupa toplumlarınca geliştirilerek dünyanın pek çok yerine yayılan ve uygulanan düşünceler Atatürk ilkelerine kaynak oluşturmuş ve Türkiye coğrafyasında ,kurtuluş savaşının koşulları içinde de yeşermişlerdir.Osmanlının çağdaş uygarlığa entekre olamamasının yarattığı ortamda, önce Atatürk'ün kafasında oluşmaya başlamış,Ulusal Kurtuluş Savaşımız sırasında da belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştır. 1919'da Milliyetçilik,1920'de Halkçılık,1923 de Cumhuriyetçilik,1924 de Laiklik,1931 de Devletçilik,1931 de İnkilapçılık doğmuştur.
Milliyetçi ve cumhuriyetçi temellerden bir çağdaş devlete ve topluma gitmek amaçlanmıştır. Cumhuriyet Halk Partisinin ilk tüzüğünde; ''Cumhuriyetçilik,Halkçılık ve Milliyetçilik'' ilkelerine yer verilmiş yine partinin 1931 'de ki 3. Kurultayında da ''Laiklik,Devletçilik ve İnkılapçılık''ilkeleri partinin tüzüğüne eklenmiştir. Atatürk'ün bu düşünceleri ilk başlarda açık seçik tanımlanmış olmamasına karşın ,büyük ölçüde ,Atatürk'ün özel çabaları sonucu 1919-1927 arası eyleme dönüşmüş,1919-1938 arası da kurumlaştırılmış ve geliştirilmiştir.Bu altı ilke 1937'de de 1924 Anayasasında yer almış ve devlet ideolojisi olarak kabul edilmiştir.
Bu ideolojinin özü,Batı uygarlığını yalnız tekniği ile değil,bütün sosyal kurumları ve yaşayışı ile,Türk toplumun kabul etmesi ve kafa(zihniyet) değiştirmesidir.Bu idealin gerçekleşebilmesi için ,laiklik disiplini altına girmek de şarttır.Atatürk ,Türkiye’nin kurtuluşunu ,bu özün korunmasına ve asla dokunulmamasına bağlamıştır.
Batılı bilim adamları ve politikacılar Atatürk'ün önderliğinde başarılan Türk İnkılabının düşünce sistemine Kemalizm dediler.1928 yılına kadar Türk yazarlar da bu sözcüğü kullandılar.Daha sonraki yıllarda aynı anlamı vererek Atatürkçülük kullanılmaya başlandı.1929' dil uzmanı Ahmet Cevat yayınladığı ''Mühit''dergisinde''Kemalizm''deyimini ilk kez kullanmıştır.1935 yılında CHP izlencesinde Atatürkçülük ''Kemalizm'' olarak tanımlanmıştır
İlkeleri oluşturan fikir ve düşünceler;Evrensel boyutlu,Türk milletini milli bilincine ve tarihine dayanan,akıl ve bilimi rehber edinen,millet egemenliğini,demokrasiyi ,vicdan ve düşünce özgürlüğünü gerçekleştiren bir ortam hazırlayan,tam bağımsızlığı ,yurtta ve dünyada barış ve mutluluğu hedefleyen,milli birlik ve beraberliğe önem veren,millete ve insanlığa hizmet etmenin en büyük mutluluk olduğuna inanan ,sürekli yenileşmeyi öngören,yeni gelişmeleri ön görürken,yeni gereksinimlere de uyum gösteren ,bundan dolayı da katı bir öğretiye dayanmayan,etkin bir düşünce ve eylem birliği öngören,çok sağlam ,tutarlı ve kalıcı özelliklere sahiptir.
Atatürk ilkeleri sağlıklı bir canlının organları gibi tam uyum içindedir. Aralarında son derece hassas bir denge mevcuttur.Birbirinden ayrılmaz bir bütündür.Biri diğerinin devamı ve zorunlu sonucudur.Olimpiyat halkaları gibi birbirine bağlıdırlar.Ayrı ayrı değerlendirilemezler.Cumhuriyetçilik olmadan milliyetçilik anlaşılamayacağı gibi;cumhuriyetçilik ve milliyetçilik olmadan da halkçılık açıklanamaz.Cumhuriyet hepsinin anasıdır.Laiklik ise bu sistemin can damarıdır.İnkılapçılık da bunların devamlılığını sağlar.
Bazı kişiler kendi kişisel ideolojilerine göre bir takım ilkeleri temel ilke saymış,diğerlerini yok farzetmişlerdir.''Olmazsa da olur''bakışıyla bazı ilkeler dikkate alınmayınca,Atatürkçülükle hiçbir ilgisi olmayan çarpık ve yanlış yorumlar ortaya çıkmıştır.Birileri Mustafa Kemal'i milli savaş döneminde söylediği bir kaç sözü tanık göstererek Atatürkçülük anti -emperyalizm demektir.,diyor.Bir başkası kurtuluştan sonra kapitülasyon artığı yabancı şirketlerin devletleştirilmiş olmasını öne sürerek Atatürkçülük kapitalizme karşı savaş demektir.,diye yorumluyor.Bir başkası çıkıyor ,bütün öteki devrimleri bir yana iterek Atatürkçülüğün özeti milli egemenliktir diye kesip atıyor..Ya da Ata'nın tarih tezini bayrak gibi dalgalandırarak panturanizm ütopyasını Atatürkçülüğün ta kendisi gibi gösterilmeye çalışılmıştır.
Bunun sonucunda Atatürk ilkeleri saptırılarak; Cumhuriyetçilik ve devletçilik ilkeleri sosyalizm,milliyetçilik ilkesi faşizm,halkçılık ilkesi sınıfçılık,laiklik dinsizlik,İnkılapçılık ihtilalcilik olarak ele alınmış v böylece yozlaştırılmak istenmiştir.
Halbuki Atatürkçülük dediğimiz genel bütün içinde her ilke birbirinin tamamlayıcıdır.Bu ilkelerden birini öne almak ya da bir başkasını geri planda tutmak Atatürkçülüğün özünü tahrif ederek,sistematiğinde var olan dengeyi bozmaktır.Atatürk'ün belirlediği sıra içinde değerlendirmeye alınması gerekmektedir.
20 yüz yıl içinde ,pek çok toplumda,değişik düşünce biçimleri,ideolojiler ve doktrinler ortaya çıkmıştır.Almanyada Nazizm,İtalyada Faşizim,Rusyada Kominizm ve daha pek çok ideoloji son yüz yıllarda pek çok toplumda etkili olmuş ve uygulamaya konulmuştur.Ama bunların hiç birisi,Atatürkçülük gibi kalıcı olamamıştır.Atatürkçülüğü bunlardan ayıran ve kalıcı kılan en önemli özelliği,bu düşünce biçiminin temelinde Türk milletinin gerçeklerinden çıkmış,uygarlığın ortaya koyduğu çağdaş değerlerle kucaklaşmış oluşudur.
İlkelerin önemini anlayabilmek için doğduğu ortamı,nasıl ortaya çıktığını iyi bilmek gerekir.Bir başka deyişle,Ulusal Kurtuluş Savaşı sırasında ülkemizin içinde bulunduğu durum ve bu durumdan kurtulmak için hangi yolun izlendiği,neler yapıldığı iyi incelenip öğrenilmelidir.
Atatürk, kendi ilkelerini geniş bir yazılı yapıt içinde ortaya koymamıştır.Böyle yazılı bir yapıt yerine ,daha somut yapıtları,bir de eylemleri,çoğu zaman birer eylem değerinde olan sözleri var elimizde.Bunları eleştirici bir gözle toplayıp değerlendirmek,ortak anlamlarını çıkarmak da sanıldığı kadar kolay bir iş degildir.Bundan dolayı ilkelerin kesin çizgilerle ortaya konmamış olmasından,bağlılık duyguda kalmış ya da duygu sınırını pek az aşmıştır.Başka bir deyişle, Atatürk ve ilkelerine bağlılık ,çoklarımızda bir inanç niteliği almiş ama bu inanç düşünceyle,bilgiyle gerektiği kadar desteklenmemiştir.
''Gerçekte insan murdar bir nehirdir.Kendini kirletmeksizin bu murdar nehri içine alabilmek için Okyanus olmak gerektirir.'' Atatürkçülükte bir okyanus misali gibi,her türlü pislikten kirlenmeyen, her türlü kirlilikten kendini temizleyen yüce,temiz,görkemli haliyle hayranlık uyandıran,heyecan veren,ufuklarında umut ve mutluluk vaad eden engin bir denizdir.Yeter ki bu okyanusu iyi tanıyıp ,onun ve dünyanın içinde yaşamasını bilelim.
YAZAN
İRFAN GEZER
BURSA ERKEK LİSESİ
TARİH ÖĞRETMENİ
