Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ← 1922 – 1991 ↓     Sovyetler Birliği Bayrağı Sovyetler birliği arması Slogan Пролетарии всех стран, соединяйтесь! ("Dünyanın Bütün İşçileri, Birleşin!") Milli Marş Enternasyonal (1922-1944) SSCB Millî Marşı (1944-1991) Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Başkent Moskova Resmi dili Rusça (De facto), diğer 14 cumhuriyetin dili ve bölgesel diller eşit statüdedir Yönetim Federal SosyalistCumhuriyet S.B.K.P. Genel Sekreteri  - 1922-1953(İlk) Josef Stalin  - 1985-1991(Son) Mihail Gorbaçov Devlet Başkanı  - 1922-1946(İlk) Mikhail Kalinin  - 1988-1991(Son) Mihail Gorbaçov Başbakanı  - 1922–1924(İlk) Vladimir İlyiç Lenin  - 1991(Son) Ivan Silayev Parlamento Yüksek Sovyet Meclisi Tarih  - Kuruluş tarihi 30 Aralık, 1922  - Yıkılış tarihi 26 Aralık, 1991 Yüzölçüm  - 1991 22.402.200 km² (8.649.538 sq mi) Nüfus  - 1991 est. 293.047.571       Nüfus yoğunluğu 13,1 /km²  (33,9 /sq mi) Para Birimi Sovyet Rublesi Önceller Ardıllar   Rusya İmparatorluğu

Rusya
Beyaz Rusya
Ukrayna
Moldova
Gürcistan
Ermenistan
Azerbaycan
Kazakistan
Özbekistan
Türkmenistan
Kırgızistan
Tacikistan
Estonya
Litvanya
Letonya

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Sovyetler Birliği ya da SSCB olarak da bilinir,

*Rus Çarlığı'nın 1917Şubat Devrimi ile yıkılmasının ardından Ekim Devrimi ile iktidara gelen Bolşevikler tarafından aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet.

* Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km²'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 (Haziran1991) kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasî ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin Halk Cumhuriyeti, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Kuzey Buz Denizi ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet Rublesiydi.

*1917Ekim Devrimi, başka bir deyişle Bolşevik İhtilali ile kurulan SSCB, Soğuk savaş sürecinde ABD'nin karşısındaki güç konumunda idi. 1985 yılında Gorbaçov'un iktidarı sırasında başlayan Glasnost ve Perestroyka ile başlayıp 6 yıl süren reformların ardından 1991 yılının sonunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği resmen dağıldı ve birliğe bağlı bazı ülkeler bağımsızlıklarını ilan ettiler. Birliği oluşturan şimdi bağımsız olan 15 devletten 12'si bir araya gelerek Bağımsız Devletler Topluluğu'nu oluşturdular

Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri (alfabetik sıraya göre)
Bayrak	Cumhuriyet	Başkent
1		Ermenistan SSC		Erivan
2		Azerbaycan SSC		Bakü
3		Beyaz Rusya SSC		Minsk
4		Estonya SSC		Tallinn
5		Gürcistan SSC		Tiflis
6		Kazakistan SSC		Alma Ata
7		Kırgızistan SSC		Frunze
8		Letonya SSC		Riga
9		Litvanya SSC		Vilnüs
10		Moldova SSC		Kişinev
11		Rusya SFSC		Moskova
12		Tacikistan SSC		Duşanbe
13		Türkmenistan SSC		Aşgabat
14		Ukrayna SSC		Kiev
15		Özbekistan SSC		Taşkent

SOVYETLERİN KURULUŞU

B.SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETLER BİRLİĞİ (SSCB) OTA ASYA’DAKİ Türk DEVLETLERİ VE TOPLULUKLARI 
1.ÇARLIK RUYA’SININ YIKILIŞI VE BOLŞEVİK İHTİLALİ
Ekim Devrimi / Çarlık Yönetimi Yıkılıyor...
I. Dünya Savaşı, Rusya'da ekonomik sıkıntılara yol açmıştı. 1917'de önce Şubat Devrimi, daha sonra da Ekim Devrimi yaşandı. Çarın iktidardan vazgeçmesi ile Romanov hanedanının egemenliği ve monarşik rejim tarihe karıştı.
Lenin Başa Geçiyor...
     Lenin liderliğindeki Bolşevikler, Ekim 1917'de silahlı ayaklanma ile iktidarı ele geçirdi. Meşrutiyetçiler, demokratlar, Menşevik Partisi'nden sosyalistler ve enternasyonalciler gibi siyasi rakipleriyle mücadeleye girişen Bolşevik Hükümeti, 1920'de bu mücadeleden başarıyla çıktı.
   Yeni hükümet, savaşan uluslara ve onların hükümetlerine adil ve demokratik bir barış önerisinde bulundu. Toprak Kararnamesi kabul edilerek topraklar, manastır, kilise ve öteki mülklerle birlikte halka eşit biçimde dağıtıldı ve köylülerin borçları silindi.
   Almanya ve diğer İttifak grubu üyeleri ile görüşmeler Brest-Litovsk'da tamamlandı. Kızıl Ordu oluşturuldu. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Fakat yeni Sovyet yönetimi I. Dünya Savaşı sonunda Brest-Litovsk Antlaşması'nı tanımadığını açıkladı ve kaybettiği toprakları yeniden işgal etmeye başladı. 
SSCB Kuruluyor...
©      Sovyet Hükümeti, Çarlık Rusyası sınırları içinde yer alan halklar arasındaki ayrıcalıkları ve sınırlamaları ortadan kaldırdı. Bu uluslara kendi geleceğini belirleme hak-kının tanındığını açıkladı. Ukrayna, Belarus, Transkafkasya Federasyonu ve RL Sosyalist Federatif Sovyet Cumhuriyeti birleşerek Aralık 1922'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni oluşturdu. Anayasa Ocak 1924'te kabul edildi. 1924'te Lenin'in ölmesiyle iktidara Stalin geldi. 
2.RUSLAR’IN ORTA ASYA’YI İSTİLASI-SSCB YÖNETİMİNDE TÜRK TOPLULUKLARININ DURUMU 
- Basmacılar Hareketi (1918-1931)

*Basmacı Ayaklanması, (Rusça: Basmaçestvo), Sovyet yönetimine karşı Orta Asya'da 1917'de başlayan ve aralıklı olarak 1931'e değin süren ayaklanma hareketi.

*Ruslar Basmak' ve Baskın kelimesinden yola çıkarak ayaklanmaları Basmacı Ayaklanması olarak nitelendirildi. Ancak, bu hareket Türkistan'ın genelinde Korbaşılar Hareketi olarak milli bir direniş hareketi olarak kabul edilir.

*Çarlık döneminde Türkmenistan, Başkırdistan ve Kırım'da Rus kolonizatörlere karşı saldırılar, soygunlar düzenleyen çeteler yaygındı. Bu çetelere Başkırtlar Ayyar, Türkmenler Basmacı adını veriyordu. 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra Türkmenistan'da, Fergana Vadisinde Ruslara başkaldıran siyasal amaçlı örgütlere de Basmacı adı yakıştırıldı. Özbek ve Kazak basınında bu anlamda, Cezayir Basmacıları, Hind Basmacıları gibi, sömürge yönetimine başkaldıran, özgürlük yanlısı direnişçiler içinde kullanıldı.

1917 Sovyet Devrimi sırasında Fergana'da Mehmet Emin Bey, Hokand'da Kiçkine Irgeş önderliğinde bağımsızlık yanlısı Basmacı çeteleri örgütlendi.BolşeviklerŞubat1918'de Hokand'ı ele geçirip Hokand Milli Hükümeti'ne son verince Mehmet Emin Bey Margilan'a çekilip direnişini sürdürdü.

*Basmacılar 1921'de Buhara'da da örgütlendiler. Lakay aşireti reislerinden İbrahim Bey gibi Buhara emirine bağlı tutucu Basmacılar yenilik yanlısı Cedidcileri de düşmanları sayıyorlardı. Enver Paşa, Hacı Sami ve arkadaşları Türkmenistan'ı Sovyetler'e karşı ayaklandırmak için Ekim1921'de Buhara'ya gittiklerinde İbrahim Bey, Jön Türk hareketinin önderi olarak Osmanlı padişahlarının otoritesini sarstığı ve II. Abdülhamid'in devrilmesini sağladığı gerekçesiyle Enver Paşa'yı tutsak etti. Basmacıları ikna etmeyi başaran Enver Paşa, aşiret reislerinden Devletmend'in desteğiyle örgütlediği Basmacılarla küçük başarılar kazandı; ama Ağustos1922'de Belcivan'a (bugün Tacikistan) çekilmek zorunda kaldı ve orada Kızılordu'yla girdiği çatışmada şehit düştü. Orta Asya Türklerini bir Turan bayrağı altında birleştirme ülküsünü gerçekleştiremedi.

*Enver Paşa'nın ölümünden sonra arkadaşları Hacı Sami'nin önderliğinde Basmacıları yeniden örgütlediler. Lakay reisi İbrahim Bey'i de yardıma zorlayan Hacı Sami, sayı ve donanım bakımından üstün Kızılordu birliklerine karşı Haziran1923'e kadar savaştıktan sonra Türkiye'den gelen arkadaşlarının tümünü yitirdi; Afganistan'a geçti. Kızılordu Türkmenistan'ı ele geçirince yakaladığı Basmacı önderlerini idam etti. Bu kez Hive Hanı Cüneyd Bey, yönetimindeki Basmacılarla 1924'te Hive'yi yeniden ele geçirdi, 1927'ye değin mücadeleyi sürdürdü.1873'ten beri Ruslara karşı direnen ve Rus uyrukluğuna geçmeyi kabul etmeyen Cüneyd Bey, 1927'de Ruslarla barış yaptı ama onların Basmacıları tutukladığını, kendisini de ele geçirmek istediklerini görünce çete savaşını 1929'a değin sürdürdü; bütün KarakumTürkmenleri ayaklandırdı. Sonra İran'a, oradan da Afganistan'a geçti.

*Ruslar Buhara'da Şerefeddinof adlı Kazanlı bir komünist yönetiminde özel yetkili bir mahkeme kurarak her Basmacı için bütün kabilesinin sorumlu tutulacağını bildirdiler ve bu kararlarını uygulamaya koydular. 1931'de Lakaylı Ali Bey'in yakalanmasıyla Basmacı direnişi sona erdi.

Basmacı Hareketi Neden Başladı?
            Dünya Savaşı'nda Avrupa'da yenilgi yaşayan Rusya, 1916'da Türkistanlıların orduya alınmasına karar verdi. Bu karar Orta Asya'da tepki ile karşılanmış ve Türkistan'da bağımsızlık savaşı başlatmıştır. Ruslar bu ayaklanmaları önemsiz göstermek için ayaklanmaları Basmacı olarak adlandırmıştır. 
Türkistan'da Ayaklanmalar Yayılıyor
           Ø Askere alma kararına tepki olarak ortaya çıkan ilk toplu gösteriler Temmuz 1916'da Taşkent'te başladı. Semerkant, Hive,Buhara Hokand'da "Korbaşı" (savunma komutanı) olarak adlandırılan liderlerin etrafında toplanan kalabalıklar ayaklandı. Orta Asya ve Kafkaslarda sıkıyönetim ilan etti. Türklerin topraklarında hayvanlarına el konuldu. Bu olaylar sırasında binlerce Türkistan Türkü katledildi.
           Ø Bolşevik döneminde de Basmacılar hareketi sürdü. 1918'de Ergaş'ın liderliğinde Hokand şehrinde ayaklanma çıktı.Hokand’da  üç gün içinde Ruslar tarafından 10.000'den fazla Türk öldürüldü. Ayaklanmalar kısa sürede Fergana Vadisine vayıldı. Bütün Türkistan'ı işgal etmek isteyen Rus ordusu  ile Basmacılar arasında kanlı çatışmalar yaşandı. Mücadeleler 1920'ye kadar sürdü. 192O'de Hive Hanlığı'nı ve Buhara Emirliği’ni işgal eden Ruslar buralarda merkeze bağlı halk cumhuriyetleri kurdu. 
Enver Pasa ve Basmacılar
                                 ©      Enver Paşa Kasım 1921'de Türkistan'a gelerek Türkistan Bağımsızlık Savaşı'na katılması Basmacı  hareketine yeni bir ivme kazandırdı. Ancak Sovyet ordusunun©      1922 de genel bir saldırıya geçmesi üzerine Basmacı liderleri dağıldı. Ağustos 1922 de Duşanbe yakınlarında girilen çatışmada Enver Paşa hayatını kaybetti.                ©      Sovyet Ordusunun Basmacılara yönelik şiddetli saldırıları Türkistan'ın bağımsızlığını hedefleyen Basmacı hareketini başarısızlığa uğrattı. 1924'te yeniden başlayan Bas-alan da ancak 1935'e kadar sürdürülebildi. 
Basmacı Hareketi Neden Başarısız Oldu?
     «   Korbaşı olarak adlandırılan liderler kendi aralarında birlik kuramadılar.
     «   Merkezi bir askeri yapı oluşturulamadı.
     «   Üstün silahlara sahip Rus birliklerine karşı yeterli silah ve malzemeye sahip olunamadı.
     «   Dışarıdan askeri ve mali yardım alınamadı.   

Manda (Fr: mandat, İng: mandate), I. Dünya Savaşı'ndan sonra bazı az gelişmiş ülkeleri, kendi kendilerini yönetecek bir düzeye eriştirip, bağımsızlığa kavuşturuncaya kadar Milletler Cemiyeti adına yönetmek için bazı büyük devletlere verilen yetkidir. Geleneksel sömürgeciliği tasfiye etmeye yönelik bir proje olarak düşünülmüş, ancak uygulamada geleneksel sömürgeciliğe benzer sonuçlar doğurmuştur.

FraManda kavramı ilk kez 1919'da toplanan Paris Barış Konferansı'nda gündeme geldi ve 28 Haziran1919'da imzalanan Milletler Cemiyeti Sözleşmesi'nin 22.ci maddesinde resmen tanımlandı.

Manda projesinin temelinde, I. Dünya Savaşı'nda yenilen Osmanlı Devleti ve Almanya'dan ayrılan ve Avrupa dışında kalan bölgelerin yönetimi sorunu yatıyordu. Dünya kamuoyunda sömürgeciliğe duyulan tepki nedeniyle, bu ülkelerin doğrudan doğruya galip devletler arasında paylaşılması uygun görülmedi. Ayrıca barış konferansında etkin olan ABD, sömürgeci sistemin genişletilmesine karşı idi.

Milletler Cemiyeti, A, B ve C Sınıfı olmak üzere üç grup manda belirledi.

A Sınıfı mandalar, Osmanlı devletinden ayrılan Arap ülkeleri idi. Irak ve Filistin mandası Büyük Britanya'ya, Suriye mandası Fransa'ya verildi. 1923'te Ürdün-Ötesi (Transjordan) mandası Filistin'den ayrıldı. Irak Mandası yedi ay sürdükten sonra, 23 Ağustos 1923'te bağımsız Irak Krallığı'nın ilan edilmesiyle sona erdi. Suriye'de manda yönetimi 1944'e, Filistin'de 1948'e dek sürdü.

B Sınıfı mandalar, Almanya'nın Afrika'daki eski sömürgeleri idi. Bunlardan Tanganika Büyük Britanya'ya, Ruanda-Urundi Belçika'ya verildi. Kamerun ve Togoland ise Britanya ile Fransa arasında ikiye bölündü.

C Sınıfı mandalar Okyanusya'daki bazı adalar ve Güneybatı Afrika (şimdi Namibya) bölgesinde kuruldu.

nsızca olan manda sözcüğünün kelime anlamı "yetki, görev" demektir.

 

Manda yönetimi

Manda Yönetimi
1917’de fiilen başlamış olan İngiliz yönetimi 25 Nisan 1920’de yapılan San Remo Konferansı’nda Filistin üzerinde İngiliz Mandası’nın kabul edilmesiyle garanti altına alınmış oldu. İki yıl sonra da Filistin tamamen İngiliz yönetimine bırakıldı ve Siyonist olduğu açıklanan Sir Herbert Samuel Filistin’e ilk İngiliz Yüksek Komiseri olarak gönderildi.
I. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin hemen ardından Balfour Deklarasyonu’ndan cesaret alan çok sayıda Yahudi Avrupa’dan Filistin’e göç etti. 1920 Eylül'ünde 16.500 kişilik bir Yahudi grubunun Filistin'e göç etmesi kararı alındı. Bu da Filistinler arasında Yahudi karşıtı söylemi güçlendirdi. Bunun akabinde 1921 yılının Mayıs ayında Kudüs’te büyük bir ayaklanma çıktı ve ayaklanma polis ve asker tarafından güçlükle bastırılabildi. Bölgeye gönderilen Haycraft Araştırma Komisyonu’nun raporuna göre Yahudi karşıtı Filistin hareketinin nedeni, Yahudilerin göçü nedeniyle bölgede siyasi ve ekonomik dengelerin bozulması, Filistinliler arasında işsizliğin artması ve buna bağlı olarak Filistinlilerin geleceğe dair endişeleridir.
Arap liderlerinden oluşan delegasyon 21 Şubat 1922’de Londra’ya giderek Koloni Bakanlığı’na Filistin halkının Balfour Deklarasyonu’nu veya manda rejimini kabul etmediklerini ve ulusal bağımsızlık istediklerini bildirdi. Bu gelişmenin ardından İngiliz hükümeti 1 Temmuz’da, kendilerinin bütünüyle Yahudi bir Filistin yaratmak niyetinde olmadığını belirtmekle birlikte göç yoluyla Filistin’de Yahudi nüfusunun her geçen gün artmasına imkan veren Balfour Deklarasyonu’ndan taviz verilemeyeceğini bildiren Churchill Beyaz Bildirisi olarak nitelendirilen açıklamayı yayınladı. Bu bildiriyle eski Ürdün Filistin’den ayrıldı. Aynı yıl 21 Temmuz’da da Filistin mandası, Milletler Cemiyeti Konseyi tarafından onaylandı. İngiliz mandasının onaylanmasının ardından, 1923-1929 yılları arasında Filistin, nispeten sakin bir dönem geçirdi. Bu dönemde her iki toplum da, manda rejiminin sonunda Filistin’in geleceğinin halkların nüfuslarına ve sahip oldukları toprak oranlarına göre belirleneceğini anlamış oldu. Bu nedenle Filistinliler Yahudi göçünü haklı olarak engellemeye, Yahudiler de göç yoluyla buradaki nüfuslarının ve topraklarının artmasını sağlamaya yönelik faaliyetlere giriştiler.
1928 yılının ikinci yarısında ekonomik krizin de etkisiyle Filistinliler ve Yahudiler arasındaki düşmanlık yeniden canlanmaya başladı. Bunda hiç şüphesiz manda yönetiminin kuvvetli bir etkisi bulunmaktaydı. Manda, görünürde İngilizlerin Araplara ve Yahudilere karşı yükümlülükleri olduğu anlamına gelse de yönetimin belirlenmesinde Arap tarafın hiçbir dahli olmamış, İngilizler bu işi Yahudilerle halletme yoluna gitmişti. Aslında bu tavırla Filistin’deki Müslümanların varlıklarının bile kabul edilmediği açık bir şekilde ifade ediliyordu.
15 Ağustos 1929’da Ağlama Duvarı’nda Yahudiler bir gösteri düzenlediler ve Filistinliler de hemen ertesi gün bir gösteri düzenleyerek buna cevap verdiler. 1928-1929 olayları bölgede gerginliği artırdı. Bölgeye Mart 1930’da Walter Shaw liderliğinde gönderilen Araştırma Komisyonu Ekim ayında yayınladığı Beyaz Bildiri olarak adlandırılan raporda, gösterilerin nedeni; Filistinlilerin siyasi ve ulusal amaçları ile Yahudilerin çıkarlarının çatışması ve Filistinlilerin geleceğe dair duydukları ekonomik endişe olarak açıklandı. Siyonist hareket bunu Yahudi göçüne sınırlama getiren ve Filistinliler lehine görünen 1922 tarihli Churchill Beyaz Bildirisi’ne dönüş olarak yorumlamadı. Ancak bildirinin aksine, Almanya’da 1930’lardan itibaren Yahudi karşıtı hareketlerin gelişmesine paralel olarak, Filistin’e göç eden Yahudi sayısında önemli oranda artış oldu. Filistin’e göç eden Yahudi sayısı 1934’te 40.000 iken, 1935’te 62.000 oldu.
Bölgede Yahudi nüfusunun hızlı bir şekilde artması Arap muhalefetinin güçlenmesine neden oldu. 1931 yılının Aralık ayında Kudüs’te 22 ülke temsilcisi Siyonist tehlikeye karşı Müslüman Ülkeler Kongresi’nde bir araya geldiler. 1932 yılında İstiklal Partisi ve Ulusal Gençliğin Millet İdaresi (Congress Executive of Nationalist Youth) kuruldu. 1935 yılına gelindiğinde Yahudi nüfusunun artmasıyla kendi vatanlarında ikinci sınıf vatandaş konumuna düşürülen Filistinlilerin tepkisi doruk noktasına ulaştı. Bu zamana kadar birbirinden bağımsız olarak hareket eden altı Arap siyasi partisinden (İstiklal Partisi hariç) beşi bir araya gelerek işbirliği kararı aldı.

JAPONYA’DA MEİJİ DÖNEMİ

D.UZAK DOĞU’DA YENİ BİR GÜÇ:JAPONYA

            Ø Japonya'yı Batıya açılmasında ABD'nin belirgin bir etkisi oldu. ABD ile baş edemeyeceğini gören Japonlar ülkelerini Amerikalılara açmıştı. Batıdaki teknik gelişmeleri yakından takip eden Japonlar, kırk yıl sonra Avrupalı rakiplerinin karşısına sömürgeci bir devlet olarak çıktı.
            Ø 1850'lerden başlayarak Amerika ve Avrupa'ya yüzlerce öğrenci gönderildi. Sadece teknik gelişmelerle yetinilmemiş, ülkedeki feodal idari ve sosyal yapılanma da değiştirilmeye çalışılmıştır.  

Meiji Dönemi
        1867'de 15 yaşında tahta geçen Matsuhito "aydınlanmış yönetim" olarak nitelendirilen yeni bir dönem başlattı. Bu döneme ve bu dönemde gerçekleştirilen düzenlemelere "Meiji Restorasyonu" adı verilir. Meiji Restorasyonu ile Japonya ekonomik, sosyal, siyasi, kültürel alanlarda köklü değişiklikler geçirmeye başladı.
        Bu dönemde yapılan düzenlemelerden bazıları şunlardır:
            1870'de demiryolu yapımına başlanarak yirmi yıl sonra 7200 kilometrelik demiryoluna sahip hale gelindi.
            1871 'de Daymiyo denen derebeylik sistemine son verilerek ülke çağdaş bir şekilde idari bakımdan organize edildi.
            1871 'de ilk gazete yayınlandı.
            1872'de kadın ve erkek her Japon için ilköğretim zorunlu oldu.
            1873'te mecburi askerlik sistemi kabul edildi.
            1868-1898 yılları arasında 2190 fabrika yapıldı.
        Japoya bir süre sonra ham madde ve pazar arayan sömürgeci bir devlet haline gelmiştir. Kore'yi ekonomisi için hammadde kaynağı ve Pazar olarak gören Japonya'nın bu bölge ile yakından ilgilenmesi, Çin'le ilişkileri bozmuştur. Gerilimin tırmanması Çin'in 1894'de Japonya’ya savaş ilanına yol açtı. Ancak Japonya Çin'i yenilgiye uğrattı.
        Japonya Mancurya'yı işgal eden Rusya ile de 1904'te savaştı ve bu devleti yenilgiye uğrattı. Rusya, Mançurya üzerindeki haklarını Japonya'ya devrederek Kore’nin bağımsızlığını tanıdı.
        1910 yılında da Kore'yi işgal eden Japonya, bu işgal ile Uzak Doğu'daki sömürgecilik faaliyetlerinin  aktif bir aktörü haline geldi. 

 

 E.1929 DÜNYA EKONOMİK KRİZİ

1.EKONOMİK KRİZ ÖNCESİ

Ø Büyük bunalım  olarak da adlandırılan 1929 Ekonomik Bunalımı ABD'de başlayan, fakat dünyanın farklı bölgelerinde 1930'lu yıllar boyunca yıkıcı etkilere yol açan bir gelişmedir. 1929 Bunalımı genellikle Amerika'da borsanın çöküşü olarak hatırlansa da sonuçları itibariyle büyük bir yıkım getirmiştir.

 

Krizin Öncesinde Avrupa

I.Dünya Savaşı dünyada en önemli sömürgeci güç olarak bilinen İngiltere'nin ekonomik değerlerini bozmuş. İngiliz ihracatının azalmasına ve borçlanmaya neden olmuştur.Almanya ise tazminat sorunuyla karşı karşıyaydı. Ekonomisi durma noktasında idi.Enflasyon inanılmaz boyutlara ulaşmıştı.

 

Kriz Öncesi ABD

Ø ABD savaş sonrasında görece bir istikrar yakalamış, işsizlik azalmıştı. Teknoloji ve üretim patlaması yaşanıyordu. Otomotivden, enerjiye kadar akla gelebilecek her sektörden her gün yeni bir buluşun haberi geliyordu. Yeni fabrikalar açılıyor, ücretler ve tüketim artıyordu.

Ø Seri üretim ön plana çıktı. Henry Ford seri üretim sayesinde otomobil üretimini katladı. Ülkedeki otomobil sayısı kısa sürede altı milyondan yirmi yedi milyona yükseldi. Otomobil fiyatları düştü. Ford işçi ücretlerini günde beş dolar gibi görülmedik seviyeye çıkardı.

Ø Zenginlere özgü bir ayrıcalık olarak görülen seyahat sıradan insanlar için de geçerli olmaya başladı. Sıradan Amerikalıların tatil yörelerine yönelmesiyle turizm sektöründe büyük patlama yaşandı. Arsa ve gayrimenkul fiyatları görülmedik boyutlara ulaştı. Bataklıklar bile müşteri buluyordu.

Ø Aslında bazı politikacılar ve ekonomistler bazı şeylerin iyi gitmediğini görüyordu. Borsadaki yükselişin anormal olduğunu, fiyatların aşırı yükseldiğini ileri sürenler vardı.

 

2.EKONOMİK KRİZİN ORTAYA ÇIKIŞI (KARA PERŞEMBE)

Büyük Bunalımın Nedenleri

              ABD'deki şirketlerin mali yapısındaki dengesizlik, ABD yönetiminin ekonomik alandaki yetersizliği krizin temelini oluşturan olgulardır. Amerikan bankalarının yapısal sorunları vardı.

Kara Perşembe nedir? Kriz Başlıyor...

 1 Ekim 1929'a ciddi yükselişler yaşayan New York Borsası, Ekim'de yükselişine nokta koymuştu. Bazı büyük şirketlerin hisse senedi değerinin düşmesiyle başlayan gerileme, yatırımcıların ellerin de hisseleri satmaya başlaması ile birden hızlandı ve "Kara Perşembe" olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü New York Bor sası tarihi bir çöküş yaşadı.

 1929 yılı fiyatlarıyla 4.2 milyar dolar bir gün içinde yok oldu 4.000'e yakın bankanın battığı bu süreçte binlerce insan bankalar önünde kuyruğa girerek paralarını çekmeye çalıştı. Binlerce insan tüm mal varlığını kaybetti. Geniş halk kitleleri açlık tehlikesi ile kar şı karşıya kaldı.

 New York Borsası 1932'ye kadar % 89 değer yitirerek, 1929'daki tepe noktası değerinin 1/5'i düzeyine inmiştir. ABD milli geliri, 193Î sonunda % 20 oranında azalmış, borsada kayıtlı hisse senedi fiyatla rı 1929 yılı değerine ancak 1954 yılında ulaşabilmiştir. Büyük insan kitlelerinin satın alma gücünü yok eden maddi kayıp, yaklaşık an yıllık bir süreçte sosyal sarsıntıları beraberinde getirdi.

 

Krizden Nasıl Çıkılır

«   Amerikan halkı krizin faturasını mevcut yönetime çıkardı. Yeni başkan Roosevelt 1930-37 yılları arasında krizden çıkış için hem sosyal hem ekonomik reform niteliği taşıyan programıyla ve büyük yetkilerle çalışmaya başladı.

«   Bankacılık sektörü yeniden yapılandırıldı. Mevduatlar devlet güvencesine alındı.

«   Çalışma saatleri azaltılarak işsizlik sorunu çözülmeye çalışıldı. 2,5 milyon Amerikan

«   genci askeri bir disiplin altına alınarak ülkenin ormanlarını, parklarını düzenlemek üzere günde bir dolara işe alındı. Çiftçilerin tarlada kalan ürünlerinden doğan zararlarına karşılamak için yasa çıkarıldı.

 

Avrupa'daki Yansımaları Nelerdir?

©      Ekonomik Bunalım Avrupa'da da önemli yıkıma yol açtı. İngiltere bu yıkımdan en

©      fazla etkilenen ülkelerden biri durumundaydı. 1929 Bunalımı Almanya'ya çok kısa

©      ulaştı.   Alman sanayisi ihracatla ayakta duruyordu. İhracat   kesilince sanayi durdu. Almanya'da 1929 yılından itibaren artan işsizlik 1932'de altı milyonu buldu.Bu rakam toplam işgücünün % 25'iydi. Fransa ihracatı 1931 yılı itibariyle 52 milyar franktan 20 milyar franka düştü ve fabrikalar kapanma noktasına geldi.

 

3.KRİZİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Ø Türkiye’de bunalımın etkilerinden uzak kalmamıştır. Dünya genelinde tarımsal büyük fiyat düşüşleri, dış ticareti genellikle tarımsal ürün ve hammadde ihracına dayalı olan Türk ekonomisini zorlamıştır. Bu dönemde Türk ekonomisini zorlayan diğer bir olguda Lozan'dan kalan Osmanlı dış borçları ödemelerinin 1928 de başlamış olmasıydı. Yıllık borç ödemeleri genel bütçe harcamalarının yaklaşık %15 gibi önemli bir kısmını oluşturuyordu.

Ø Tarımsal ürünlerin fiyatlarının düşmesine karşılık ithal mallarımızın fiyatlarının yükselmesi,bir taraftan ticaret hacmini daraltmış, diğer taraftan da çiftçinin durumunu sarsmıştı.Türkiye'de 1929'da 224 milyon lira olan bütçe gelirleri 1933'te 205 milyon liraya, gümrük gelirleri de 55 milyon liradan 33 milyon liraya düşmüştü.

 

 İKİ SAVAŞI DÖNEMİ ARASI AVRUPA

F.İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMİNDE AVRUPA

1.BARIŞIN SÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMA ÇABALARI

MİLLETLER CEMİYETİ (CEMİYETİ AKVAM)

I.Dünya Savaşı Avrupa'da siyasi dengeleri değiştirmiş, Almanya, ve Osmanlı Devleti'nin yenilgiye uğraması siyasi boşluk oluşturmuştur. Antlaşmalar devletler arasında anlaşmazlıklar ortaya çıkardı. Bu ortamda barışın sürekliliği konusu önem kazandı.

Versay Almanya’ya  dolayısıyla da Avrupa'ya istikrar getirmek bir yana kaos doğurmuştu.Almanlar bu antlaşmanın ağır hükümlerinden kurtulmak için harekete   geçti. Bu çabalar başta Fransa olmak üzere diğer devletleri de endişelendiriyordu.

Savaş sonundaki kazanımlarını  korumak isteyen  Fransa, Almanyanın kayıplarının hesabını  kendisinden sormasından çekiniyordu.

vBunun için Almanya'ya karşı ittifak arayışına yöneldi. Uğradığı kayıplarla ekonomik krize giren İngiltere'de Avrupa'da yaşanan istikrarsızlığı kaygıyla izlemekteydi.İtalya, kazanım olarak kendisine sunulanlardan memnun kalmamıştı. Versay'ın değiştirilmesini istiyordu. ABD, Avrupa'dan çekilerek savaş öncesindeki yalnızlık politikasına geri dönmüştü. Rusya'da yaşanan rejim değişikliği, bu devleti Avrupa devletlerinden uzaklaştırmıştı.

 

Milletler Cemiyeti Kuruluyor...

©      Dünya Savaşı'nın getirdiği büyük yıkım, barışı koruyacak devletler arası bir örgü-tün kurulması düşüncesini güçlendirmiştir. Bu örgütün gerekliliği ABD Başkanı Wilson'un yayınladığı ilkelerde de vurgulanmıştı. Savaş sonunda bu amaçla ABD ve İngiltere arasında çalışmalar başlatılarak Paris Barış Konferansı'nda gerekli hazırlıkla¬ra girişilmiş, bu çalışmaların sonucunda Milletler Cemiyeti ortaya çıkmıştır.

©      Konferansın Ocak 1919'da yapılan toplantısında alınan karar uyarınca, 28 Nisan 1919 tarihinde Milletler Cemiyeti kuruldu.

 

Milletler Cemiyeti'nin Sorumlulukları

«             Uluslararasında işbirliğini geliştirmek, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak,

«             Savaşa başvurmamak konusunda birtakım yükümlülükler kabul etmek,

«             Gizlilikten uzak, adaletli ve onurlu uluslararası ilişkiler sürdürmek,

«             Uluslararası hukuk kurallarına kesinlikle uymak,

«             Örgütlenmiş halkların karşılıklı ilişkilerinde adaleti korumak

©      Milletler Cemiyeti'nin asıl üyeleri 32 devlet idi. Bunların dışında bir de cemiyete katılmaya çağrılan 13 devlet vardı. Cemiyetin koyduğu düzenlemeleri kabul eden bir devlet üyelik için başvurabilirdi. Kuruluş fikrini ortaya atan ABD, Senato'nun onaylamaması nedeniyle, Milletler Cemiyeti'nin dışında kaldı.

 

Locarno Antlaşması

Milletler Cemiyeti Fransa'nın Almanya'ya olan güvensizliğini sona erdiremedi. Locarno Antlaşması bu güvensizliğin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Fransa ile olan  ilişkilerini geliştirerek tamirat ve tazminat sorununda kolaylık sağlamak isteyen Almanlar Şubat 1925'te Fransa'ya karşılıklı bir güvenlik paktı kurulmasını önerdi.

5 Ekim 1925'te Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Belçika, Polonya ve Çekoslovakya'nın katılımıyla Locarno'da bir konferans toplandı. Locarno Antlaşması 1 Ara 1925'te imzalandı. Antlaşma, konferansa katılan devletler arasında çıkacak anlaşmazlıkları barış yoluyla çözümlemek amacına yöneliktir.

 

Locarno Antlaşması'na göre;

«         Almanya, batıda Fransa ve Belçika sınırlarının kesin ve sürekli olduğunu kabul ediyordu.

«         Bütün anlaşmazlıklar barış yoluyla çözümlenecekti

«         Antlaşma, Almanya, Milletler Cemiyeti'ne üye olur olmaz yürürlüğe girecekti.

 

Almanya Locarno Antlaşması ile batı sınırlarının sürekli olduğunu kabul etmiş, ancak, Polonya ve Çekoslovakya sınırları için böyle bir güvence vermemişti.

İngiltere'nin  Avrupa'da siyasi dengeyi bozacağından endişe ederek Fransa-Almanya ya yakınlaşmasından rahatsız oldu. Almanya'nın doğu sınırları için garanti vermemesini kabul eden İngiltere, "Yatıştırma Politikası" uyarınca Almanya'ya yardım etmeye, İtalya ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştı.

 

Brinand - Kellogg Paktı

Ø Avrupa'daki konumunu güçlendirmek isteyen Fransa'nın diğer bir girişimi, ABD ile ilişkilerini güçlendirmek olmuştur. Fransız yönetimi 1927'de ABD'ye süresiz bir barış paktı yapılmasını önerdi. Fransa'nın bu önerisine sıcak bakmayan ABD, bütün dünya devletleriyle böyle bir paktın yapılmasından ve savaşın kanun dışı ilan edilmesinden yana olduğunu bildirdi.

Ø Fransa Dış işleri Bakanı Briand ile ABD Dışişleri Bakanı Kelllogg arasında diplomatik yazışmalar başladı. ABD'nin önerisini, İtalya ve Japonya kabul ederken, Fransa ve İngiltere  bazı koşullar öne sürerek olumlu cevap verdi.

Ø Paris’te 27 Ağustos 1928'de ABD, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya,Polonya, Çekoslovakya ve Belçika arasında Kellogg Paktı imzalandı. Aynı yıl içerisinde Sovyetler Birliği ve Türkiye’de  dahil olmak üzere belli başlı bütün devletler pakta katıldı.

Buna göre;

ü Taraflar, uluslararası anlaşmazlıkların çözümünde savaşa başvurmayı kınadıklarını ve savaşı birbirleri ile ilişkilerinde ulusal siyasi bir aracı olarak kabul etmediklerini ve savaştan vazgeçtiklerini, ulusları acıra resmen açıkladılar.

ü Pakta İmza koyan devletler, niteliği ve kökeni ne olursa olsun, aralarındaki anlaşmazlıkları çözümlenmesi için, yalnız barış yollarına başvurmayı kabul ettiler.

 

2.AVRUPADA SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT-TOTALİTER REJİMLERİN KURULRŞU

a.İtalya'da Faşizm

vİtalya I. Dünya Savaşı'ndan galip devlet olarak ayrılmıştı. Fakat buna karşın hedeflerinin pek çoğuna kavuşamamış ve savaştan yıpranmış olarak çıkmıştı. Bu durum İtalyan kamuoyunda İtilaf Devletlerine karşı bir tepki oluşturdu. Yaşanan sosyal ve ekonomik sıkıntıların da etkisiyle İtalya'da karışıklıklar başladı. Ekonomik çöküntü içinde bulunan ülkede işsizlik hızla artıyor, asker kaçakları önemli bir sorun oluşturuyordu.

Mussolini'nin Yükselişi Başlıyor...

©      Bu kargaşa ortamında 1919'da kurulan Faşist Parti İtalya'da öne çıkmaya başladı. Gittikçe güçlenen ve taraftar bulan Faşistler 1921 seçimlerde 35 milletvekili çıkardı. Irkçılığa varan bir milliyetçilik politikası benimseyen Mussolini liderliğindeki Faşist Parti, Paris Barış Konferansı'nda İtalya'nın küçük düşürüldüğünü, faşist iktidarında Roma İmparatorluğu'nun yeniden kurulacağını ileri sürüyordu.

©      Ağustos 1922'de greve gitmeleri üzerine Roma'ya yürüyen Faşist Parti, hükümeti çekilmek zorunda bıraktı. İtalya kralı Ekim 1922'de Mussolini'yi Başbakanlığa getirdi. Çok geçmeden demokrasiyi rafa kaldıran Mussolini, ülkedeki azınlıkları İtalyanlaştırma politikası izledi. Akdeniz havzasında sömürge elde etmeye çalıştı. Akdeniz'e "Bizim Deniz" diyordu.

©      İtalya'nın bu yayılmacı ve saldırgan politikası, Akdeniz ülkelerinde ve Avrupa'da endişeye yol açtı. 1927'de Amavutluk'u koruması altına aldığını ilan eden Mussolini'nin hedefleri arasında Anadolu da yer alıyordu. Bu durum Türk - İtalyan ilişkileri¬ni bozdu ve 1934'te Balkan Paktı'nın kurulmasında önemli rol oynadı. Orta Doğu'da da yayılmayı planlayan İtalya 1935'te Habeşistan'a saldırdı.

 

b.Almanya'da Nazizm

©      1918'de imparatorluğa son verilerek cumhuriyet kurulan Almanya'da iç karışıklıklar, grevler ve ekonomik çöküntü meydana geldi. Bu şartlar altından imzalana say Antlaşması, Almanya'da toplumsal ve siyasi düzeni bozdu ve Alman halkı tarafından tepkiyle karşılandı.

©      Versay'ın doğurduğu tepki, başarısız iç ve dış politika, ekonomik çöküntü, işsizlik sosyal huzursuzluk milliyetçilik akımının güçlenmesine neden oldu. Fransızların Al man  yönetiminin  savaş tazminatı  ödememesini  bahane ederek Rhur bölgesini 1923'te işgal etmesi bu tepkiyi iyice artırdı.

©      Nazi Partisi 1918'de ilk olarak Alman İşçi Partisi olarak kuruldu. Adolf Hitler'in lider olması ile güçlenen parti 1920'de Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi adını aldı.Ekonomik sorunlara çare bulacağını ileri süren Hitler bir taraftan da Yahudi düşmanlığını körükledi. Naziler Versay'ın Alman maliyesine yüklediği savaş tazmin nın ülkenin ekonomisine verdiği zararı da öne çıkararak antlaşmanın kaldırılma istiyordu.

 

Naziler İktidara Geliyor...

Ø 1930 seçimlerinde 107 milletvekili çıkaran Nazi Partisi, 1932'de ülkenin en büyük partisi haline geldi. Cumhurbaşkanı Ocak 1933'te Hitler'i başbakanlığa atadı. Meclisi fesheden Hitler seçimlere gitti. 1933 seçimlerde çoğunluğu sağlayamadı. Ancak dört yıl süreli olağanüstü yetkiler aldı. Siyasi partileri kapattı.

Ø Hitler döneminde Alman dış politikası, Versay ve St. Germain antlaşmalarının kaldırılmasını,Almanya dışında bulunan bütün Almanların birleştirilmesini ve bir tek devlet altında toplanmasını hedefliyordu. Bu yeni politika "Hayat Alanı" (Lebensraum) olarak isimlendirildi.

Ø Ülke içinde güçlenen Hitler aktif bir dış politika izleyerek Versay'ın getirdiği sınırlamaları geçersiz ilan etti. Askersiz alan olarak belirlenen Ren bölgesini işgal etti. Almanya I.Dünya Savaşı ile kurulan dengeyi bozmaya karar vermişti. Bu gelişme mevcut dengenin sürmesinden yana olan devletlerin harekete geçmesine yol açtı.

 

c.İspanya’da Franco Dönemi

«   17 Temmuz 1936'da General Franco komutasındaki milliyetçi güçlerin, seçimle iş başıma gelen Cumhuriyetçi Halk Cephesi koalisyonuna karşı ayaklanması, İspanya'da üç yıl sürecek bir iç savaş başlattı.

«   Hitler ve Mussolini, İspanya'da iç çatışmaların başlaması üzerine Franco’ya destek olarak birer uçak filosu gönderdi.    Kısa süre sonra da 200 bin Alman ve İtalyan askeri bölgeye sevk edildi. Buna karşılık cumhuriyetçiler de Sovyetler Birliği ve başka bazı devletlerden askeri yardım ya da gönüllü desteği aldı. Franco önderliğindeki milliyetçiler Mart 1939 da yaklaşık on binlerce ölü ve bir milyondan fazla sürgün yanında ülkeyi yerle bir ederek yönetimi ele geçirdi. Bu sonuçla birlikte İspanyada  Franco'nun 1975 kadar sürecek olan dikta dönemi başladı.

 

 Ekonomik, sosyal, kültürel ve bilimsel gelişmeler

Şehirlerin aydınlatılmaya başlanması ve evlere elektrik şebekelerinin ulaşması, elektrik ihtiyaçlarının artımına, dolayısı ile hammadde ihtiyaçlarına yöneltti. Şehir planlamacılığı sektörü gelişti. Şehirlerin ticari, yerleşim ve sanayi bölümlerine ayrılması ve düzenli bir yapılaşma planlandı. İnşaat sektöründe büyük atılımlar gözlendi. Alçak ve geniş binaların yerini, dar ve yüksek binalar aldı. Bu dönemde inşaa edilmiş en yüksek bina, 1931 yılında ABD'nin New York şehrinin Manhattan semtinde tamamlanan Empire State Binası'dır. Cadde ve sokaklar genişletildi. Trafik kanunları ve düzenlemeleri belirlendi. Dünya çapında ulaşım yollarının inşaasına hız verildi. Tren yolları, yeni ve daha hızlı trenler için yenilendi. Havacılık sektörünün gelişmesiyle birlikte, özellikle ABD'de bir çok havaalanı inşaa edildi.

İletişim sektöründe bir çok yenilik gözlemlendi. Gazete ve dergi satışları arttı, gazeteler daha hızlı basılıp dağıtılmaya başlandı. Radyo teknolojisi, tüm dünyada kullanılmaya başlandı. Televizyon öncesi karikatür ve çizgi romanlar, televizyon sektörünün gelişimi ile birlikte çizgi filmlere çevrildi. Sessiz sinema filmleri yapıldı. Televizyon ve iletişim, politik propaganda amaçlı olarak kullanılmaya başlandı.

Almanya'daki Nazi rejiminin etkileri sonucu, bir çok bilimadamı Almanya'yı terketti. Albert Einstein ABD'ye yerleşti ve izafiyet teorisini sundu. Nükleer fizik konusunda ilerlemeler sağlandı. Nükleer fizyon, ilk kez 1939 tarihinde Almanya'da gerçekleştirildi.

Savaşın etkileri ve Büyük Buhran, edebiyat alanında da etkilerini gösterdi. Kriz ve savaşın etkileri üzerine bir çok roman yazıldı. Bu döneme ait yazılmış eserlerden birisi John Steinbeck'in Gazap Üzümleri isimli romanıdır. Sanat alanında, savaş öncesi burjuva akımlarını tamamen reddeden sürrealizm akımı doğdu.

Siyasi gelişmeler

Birinci Dünya Savaşı'nın bitimi ile toplanan Paris Barış Konferansı ve neticesinde kurulan Milletler Cemiyeti, dünya siyasetini oldukça etkilemiştir. Savaşın bitmesiyle dünya piyasalarındaki hızlı gelişim ve hemen ardından yaşanan hızlı çöküş, Avrupa ve Amerika'da siyasi dengelerin değişmesini sağlamıştır. Bu dönemde Almanya'da Naziler, İtalya'da faşistler iktidara gelmiş, Birinci Dünya Savaşı'nda elde edemediklerini etme arzusuna bürünmüşlerdir. Ayrıca 1917 yılında Ekim Devrimi ile yıkılan Çarlık Rusyası, yerini SSCB'ye bırakmış, Lenin'in ölümünden sonra iktidarı eline alan Stalin, izlediği sert ekonomik ve siyasi programlarla SSCB ekonoisinin gelişimini sağlamıştır.

Uzak Doğu'da Japonya'nın Çin toprakları ve etrafındaki adalar üzerinde hak idda etmesi ve işgalleri, Japon ekonomisinin petrole olan ihtiyacını arttırmış, Büyük Okyanus'ta ABD ile ticari rota ve adalar üzerinde çekişmelere sebep olmuştur.

SSCB'nin bir dünya devine dönüşmeye başlaması, eknominin dışında felsefi akım olarak komunizmin Avrupa'ya yayılmaya başlaması, kapitalist düzende yaşayan Avrupa devletlerini tedirgin etmiş, anti-komunist oluşumların temelleri atılmaya başlanmıştır.

ABD'nin Birinci Dünya Savaşı sonrası dünya bankası halini alması ve bir çok ülkeye kredi sağlaması, Amerikan hükümetinin siyasi arenada güçlü konuma gelmesini sağlamış, dünya siyasetinde süper güç İngiltere'nin (Büyük Britanya İmparatorluğu) yerini ABD'ye bırakmasını sağladı. Bu güç dengesi içinde gelişen SSCB, ABD'nin ekonomik ve psikolojik rakibi olmaya başlamış, soğuk savaşın temelleri bu dönemde atılmıştır.

Birinci Dünya Savaşı sonrası yıkılan Osmanlı, yerini Türkiye'ye bıraktı. İngiltere ve Fransa'nın sömürgelerinde ayaklanma hareketleri başgösterdi, bunun sonucunda Irak bağımsızlığını ilan etti. Birinci Dünya Savaşı sonucu, uluslararası dengelerin oturmaması, Almanya'nın pancermenizm akımını yeniden yaşatmaya çalışması ve büyük cermen devleti hayallerinde koşması, petrol kaynaklarından yoksun oluşu ve sömürgecilikte diğer Avrupa devletlerine nazaran çok geride kalması, benzer durumdaki İtalya ile yakınlaşmasını sağlamıştır.

 

 

 H.ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI

1.DIŞ POLİTİKADAKİ GELİŞMELER

a.Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Girişi

 l. dünya savaşından sonra Wilson ilkeleri doğrultusunda milletler cemiyeti kuruldu.

Bu cemiyetin görevi devletler arasındaki meseleleri barışçı yollarla çözüp savaşa meydan vermemesi idi.

 Fakat genelde böyle olmadı bu cemiyet güçlü devletlerin kontrolüne girmişti.

 Türkiye Musul ve nüfus meselesini bu cemiyete götürmüş haklı olmasına rağmen sonuç alamamıştı.

 1932 de Türkiye buraya üye olmak için tekrar çağrılınca üye olmaya karar verdi.

 Türkiye’nin buraya üye olmasında şunlar etkili oldu

1)    Dünya barışına katkıda bulunmak

2)    Yaklaşan savaş tehlikesi karşısında yalnız kalmamak.

 

b.Balkan Antantı

 1933 den sonra Avrupa’da devletler arasında büyük bir sürtüşme başladı.

 Yapılan silahsızlanma gayretleri başarısız oldu

 Almanya İtalya’nın yaptıkları tehlikenin geldiğini gösteriyordu.

 ll. Dünya savaşı çıkma ihtimali çok güçlüydü.

 Durum böyle olunca Türkiye

1)    Dünya barışına katkıda bulunmak

2)    Batı sınırını güvence altına almak

 Sebeplerinden dolayı arayış içerisine girdi.

 Türkiye’nin önerisi üzerine Türkiye Yunanistan Yugoslavya ve Romanya arasında Balkan Antantı imzalandı.

 Bu devletler karşılıklı olarak birbirlerinin sırların tanıyorlar ve güvence altına alıyorlardı.

 Bu devletlerden birine yapılacak saldırı hepsine yapılmış sayılacaktı.

 Böylece bölgede gözü olan devletlere (Almanya İtalya) bir caydırıcılık önlemi olmuştu.

 Türkiye batı sınırını güvenceye alıyor ve dünya barışına katkıda bulunuyordu.

 Bulgaristan Neuilly antlaşmasından memnun olmadığından ve balkanlarda gözü olduğundan bu antlaşmaya katılmadı.

 Bu antant ll. Dünya savaşında dağıldı

 

c.Möntrö Boğazlar Sözleşmesi

 Lozan da oğazlar

1)    Ticaret gemilerinin geçişi serbest olacak

2)    Boğazlar ve Marmara’daki adalar  askerden arındırılacak

3)    Bölgenin kontrolü ve güvenliği milletler cemiyetinin garantisinde olacak.

4)    Boğazların yönetimi Türkiye başkanlığındaki bir komisyon tarafından yürütülecek. (İngiltere,Fransa ,ABD,Rusya Japonya )

v 1936 yılında dünyadaki şartlar değişti.

v Şöyle ki

1)    Japonya Mancurya ya saldırdı ve milletler cemiyetinden ayrıldı.

2)    Almanya Versailles antlaşmasına aykırı olarak Ren bölgesine asker soktu.

3)    İtalya Habeşistan’ı işgal etti.

v Bu manzara bir savaşın çıkacağını gösteriyordu.

v Türkiye bir savaş halinde ilgili devletlerin boğazları koruyamayacağını mevcut dengelerin değiştiğini ileri sürerek milletler cemiyetine başvurdu ve boğazların durumunun tekrar görüşülmesi gerektiğini bildirdi.

v Milletler cemiyeti bizi haklı görerek ilgili devletlere gönderdi.

v İlgili devletlerle yapılan görüşmede biz haklı görünerek isteklerimiz kabul edildi.

v Türkiye,Japonya,Fransa,İngiltere,Yugoslavya,Yunanistan,Sovyetler Birliği Montreux antlaşmasını imza ettiler.

v İtalya bu antlaşmayı iki yıl sonra imza etti.

v Devletlerin bizim şartlarımızı kabul etmelerinde Türkiye’nin Almanya’nın yanına kaymasını istememeleri başlıca etkendir.

v Yani l.Dünya savaşında düştükleri hataya düşmek istemediler.

v Buna göre

1)    Boğazlar komisyonu kaldırıldı yetkileri Türkiye’ye verildi.

2)    Türkiye boğazlarda asker bulundura bilecek

3)     Ticaret gemilerinin gecişi serbest olacak.  

4)    Türkiye savaş zamanı veya savaş tehlikesi zamanında boğazları kapatabilecek.

5)    Karadeniz’e kıyısı olan devletlerin geçişi daha farklı şartlara bağlanacak.

6)    Savaş gemilerin geçişi daha farklı olacak.

 

v Sonuçta

1)    Boğazlar üzerindeki egemenliğimiz kesinleşti.

2)    Büyük bir siyası zafer kazandık.

3)    Türkiye’nin uluslar arası politikada önemi arttı.

4)    Sovyet Rusya ile ilişkiler bozuldu.

5)     İngiltere ile ilişkilerimiz daha iyi oldu.

 

d.Sadabat Paktı

v Türkiye bu paktın kurulmasında yine

1)    Dünya ve bölge barışına katkıda bulunmak.

2)    Çıkacak bir savaşta doğu sınırını güvence altına almak.

3)    Bölgede gözü olan devletlerine gözdağı vermek.

 

  Türkiye,Afganistan İran,Irak bu antlaşma ile karşılıklı olarak birbirlerinin sınırlarını tanıyor ve korumaya karar veriyorlardı.

 Bu devletlerden birine saldırı olursa hep birlikte karşı koyacaklarını açıklıyorlardı.

 Böylece bölge petrolünde gözü olan devletlere bir mesaj veriliyordu.

 Türkiye doğu sınırını batıda çıkacak bir savaşta garantiye alıyordu.

 Ayrıca dünya ve bölge barışına katkıda bulunuyordu.

 

e.Hatay Meselesi ve Hatay’ın Anavatana Katılması

 

 Milli mücadele döneminde Fransa ile yapılan Ankara antlaşmasına ve peşine yapılan Lozan antlaşmasına göre Hatay Fransa’ya kültür özerkliği alınarak bırakılmıştı.

 Böylece Hatay Fransız mandası oldu.

 1936 Fransa Hatay’ı Suriye’yi Lübnan’ı yaklaşan savaş tehlikesinden dolayı boşaltıp gitti.

 Suriye Lübnan   bağımsız oldu

 Fransa Hatay’daki haklarını Suriye’ye terk etti.

 Türkiye ise bunun kabul etmeyerek Hatay’ın bağımsız olması gerektiğini ve bunu Fransa’nın tanımasını istedi.

 Fransa bunu kabul etmedi

 Mesele milletler cemiyetine taşındı.

 Milletler cemiyeti Hatay ı içişlerinde serbest dış işlerinde Suriye ye bağlı olmasına karar verdi.

 Hatay ın toprak bütünlüğünün garantisinde Fransa ve Türkiye ye verdi.

 Bu durum Türkiye’nin hoşuna gitmedi.

 Avrupa da Hitlerin hareketleri Fransa nın tavır değiştirmesine neden oldu.

 Hatay da halk oylamasına karar verildi.

 Yapılan seçimler sonucunda Hatay da bağımsız bir devlet kuruldu.

 1939 yılında Hatay parlamentosu bir karar alarak anavatana katılma kararı aldı.

 Fransa bunu kabul etmek zorunda kaldı.

 M.Kemal hasta olmasına rağmen bu iş için büyük çaba sarf etti.

 Böylece güneyde misak-ı milliye ulaşıldı.

 

SOĞUK SAVAŞA GEÇİŞ DÖNEMİ III.ÜNİTE: SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ Ø  Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı'ndan galip çıkmış ABD, SSCB ve bu iki gücün çevresinde toplanan diğer devletler arasındaki anlaşmazlık ve rekabetin, silahlı çatışma yaşanmaksızın sürdürüldüğü döneme verilen isimdir. Ø  Bu yeni süreç II. Dünya Savaşı sonrasında yirmi yıl boyunca sürmüştür. Bu yirmi yıllık sürecin oluşumu temelde SovyetABD güvensizliğine ve karşılıklı çekişmesine dayanır.     A.BLOKLARIN KURULUŞU II. Dünya Savaşı Mayıs 1945'te Avrupa'da, Eylül'de de Asya'da sona erince, bu kıtalardaki güçler dengesinde boşluklar meydana geldi. Bu gelişmede, yenilen Almanya, İtalya ve Japonya'nın yanında, galip İngiltere ve Fransa'nın da savaştan büyük ölçüde yıpranmış olarak çıkması önemli rol oynadı. Savaştan sonra Avrupa'da Almanya'nın, Asya'da Japonya'nın yerini tek başına dolduracak devlet bulunmamaktaydı. Savaştan sonra güçlü olarak kalabilenler siyasi ve ekonomik doktrinleri birbirleriyle çatışan ABD ve SSCB idi. Bu iki yeni süper güç, iki kutuplu yeni uluslararası siyasal bir yapı oluşturmuştur. Savaştan tükenmiş olarak çıkan Avrupa devletleri, yükselen bu iki gücün etrafında yerlerini almakta gecikmemiştir. 1.DOĞU BLOKLARININ KURULUŞU Doğu Avrupa'da komünist yönetimlerin kuruluşu temelde şu dört aşamada gerçekleşmiştir: 1.         işgalden Kurtarma Aşaması: Sovyet ordusu Doğu Avrupa ülkelerine bir kurtarıcı gibi girmiş, Nazi işgali döneminde Moskova'ya kaçmış olan yerli komünist liderler Sovyet ordusu ile birlikte ülkelerine geri dönerek yönetimi ele almışlardır. 2.         Koalisyon Aşaması: Savaş sonrası dönemde komünist, sosyalist, liberal ve çiftçi partilerinin oluşturduğu koalisyon hükümetlerine Alman yanlısı partiler alınmadı ve kısa bir süre içinde kapatıldı. Geniş halk kitleleri tarafından desteklenen koalisyonlar, Sovyet yönetimi ile sıkı ilişkiler kurmayı tercih etti. 3.         Koalisyonları Oluşturan Diğer Partilerin Saf Dışı Bırakılması Aşaması: Önemli bakanlıkları ellerinde bulunduran komünistler, zamanla hükümeti bütünüyle ellerine geçirdi. Siyasal parti liderleri Hitler'le işbirliği yapmak ve Batı'nın casusu olmak gibi suçlamalarla siyaset sahnesinden silindi. 4.         Ulusal Komünist Kadroların Tasfiyesi Aşaması: Bu son aşama, Sovyet lider Stalin Doğu Avrupa'daki ulusal komünist yönetimleri ortadan kaldırmaya yöneldi. Diğer bir deyişle bu ülkelerde Moskova'nın istediği biçimde hareket edecek olan kadroların işbaşına getirilmesi gerekiyordu. ©      1947 yılı itibariyle Doğu Avrupa ülkelerinin çoğuyla ikili ittifak antlaşmaları yapılmıştı. Aynı yıl, bu devletlerle SSCB'nin ideolojik birliğini sağlayan "Kominform" kuruldu. Ocak 1949'da uluslararası ekonomik bir örgütlenme olan "Comecon" kurularak, Doğu Avrupa ülkelerinin ekonomileri Sovyet ekonomisine bağlandı.   a.Doğu Bloku İçindeki Diğer Gelişmeler Yugoslavya ve Arnavutluk: Savaş sonrasında Doğu Avrupa ülkeleri bir bir Sovyet egemenliğine girerken bu iki devlet bağımsız olmak konusunda direndi. Bu direnmenin başlıca iki nedeni vardır: ♦          II. Dünya Savaşı bittiğinde bu iki devlette de halkın desteğine sahip liderler vardı. Alman işgalinden kendi orduları sayesinde kurtulmuşlardı. ♦          Bu ülkelerin liderleri iktidarlarını sürdürebilmek için Sovyet desteğine dayanmak zorunda değillerdi. Yugoslavya'da 1945'te 6 devletten oluşan Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti kuruldu. Arnavutluk'ta ise 1945 seçimlerini Enver Hoca'nın Demokratik Cephesi kazandı ve Arnavutluk Cumhuriyeti kuruldu. Stalin, Kominform'u kurarken kendisini destekleyen Tito, aynı zamanda sıkı bir Yugoslav milliyetçisi idi. Stalin'in Comecon'a tam bağlılık ve Yugoslavya'da Sovyet ajanlarının serbest faaliyetiyle ilgili isteklerini reddetti. 1948'de milliyetçilikle suçlanan Tito, Sovyet Bloku'ndan uzaklaştırıldı.          Bulgaristan: Çiftçi Partisi lideri Petkov, savaş sırasında komünistleri, çiftçileri, sosyal demokratları ve sosyalistleri içeren bir koalisyon kurmuştu. Sovyet yönetimi savaştan sonra bu hükümete karşı cephe aldı. 1946 Eylülünde yapılan referandumla önce cumhuriyet rejimi kuruldu. Kısa süre sonra da öteki partilerin kapatılması süreci başladı.         Romanya: Sovyet yönetiminin baskıları ile Romanya'da komünist Petro Groza başkanlığında bir koalisyon hükümeti kuruldu. 1947 Şubatında barış antlaşması imzalandıktan sonra muhalefet ortadan kaldırıldı. Yerli komünistlerin önemli bir bölümü idam edildi.        Macaristan: Sovyet işgalinde yapılmasına rağmen, 1945 Kasım seçimlerinde oyların ancak % 17'sini alabilen ve yenilgiye uğrayan Komünist Parti, Sovyetlerin baskısı ile koalisyon hükümetinde yer aldı. SSCB'nin Macaristan'a baskıyı artırması ile diğer partiler tasfiye edildi. 1947 yılında yapılan seçimlerde komünistler oyların % 60'ını alarak yönetime bütünüyle egemen oldu. b.Sovyet Modeline Göre Ekonomik ve Sosyal Düzenin Kurulması VARŞOVA PAKTI ü  14 Mayıs 1955'te, SSCB tarafından Varşova Paktı oluşturuldu. SSCB yanında Çekoslovakya, Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya, Doğu Almanya ve Arnavutluk bu ortak askeri savunma örgütünün üyesi oldu. Doğu Almanya, Pakt'ın askeri kanadına 1956'da katıldı. Arnavutluk 1968'de pakttan çekildi. ü  Birliğin kuruluşuna ilişkin ilk adım, Aralık 1954'te sekiz sosyalist ülkenin katılımıyla, ortak güvenliğin ve barışın korunması konusunda Moskova'da düzenlenen konferansta atıldı. Varşova Paktı, giderek artan savaş tehlikesine karşı biçimlendi. ü  14 Mayıs 1955'de Varşova Paktı'nın kurulmasını sağlayan Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Antlaşması'nın maddelerinden bazıları şunlardır: 1.         Üyeler ortak çıkarlarını ilgilendiren sorunlarda birbirlerine danışacaklardır. 2.         Avrupa'da silahlı bir saldırı durumunda üyeler tek tek ya da ortak bir biçimde kendilerini savunacaklardır. 3.         Birleşik Komutanlık ve Siyasal Danışma Komitesi kurulacaktır. 4.         Üyeler bu anlaşmanın amaçlarıyla herhangi bir uluslararası bağlantıya girmeyecekler ve girişimlerde bulunmayacaklardır. 5.         Taraflar birbirleriyle ekonomik ve kültürel ilişkilerde dostluk ruhu içinde davra nacaklardır. 6.         Bu sözleşme siyasal sistemleri göz önüne alınmaksızın tüm devletlere açıktır. 7.         Doğu ile Batı arasında ortak güvenlik sağlayan bir pakt yürürlüğe girince, paktın kaldırılması göz önüne alınabilir.   Varşova Paktı'nın belli başlı kuruluş amaçları şunlardır: ♦          Bir NATO saldırısına karşı Doğu Avrupa ülkelerini savunmak ♦          Sosyalist ülkelere ve sosyalizmin yayılmasına karşı kurulan NATO'nun askeri etkinliğini artırmasına ve silahlanma girişimlerine karşı cevap vermek ♦          Ulusçu, Sovyetlerden bağımsız oluşumların Doğu Avrupa'da yayılması ve güçlenmesini engellemek ♦          SSCB'nin Doğu Avrupa'daki etki ve denetimini güçlendirmek   COMECON 25 Ocak 1949'da sosyalist ülkeler arasında ekonomik işbirliği ve dayanışma amacıyla uluslararası bir örgüt kurulmuştur. Merkezi Moskova'da olan bu örgüt Avrupa'da COMECON olarak adlandırılmıştır.   COMECON'un kuruluş amaçları: ♦          Ekonomik gelişme için uzmanlaşma ve işbirliğine dayalı planlar hazırlamak ♦          Hammaddelerin üretim ve dağıtımını yönlendirmek ♦          Üye ülkeler arasında ve öbür ülkelerle ticareti geliştirmek için ortak girişimde bulunmak ♦          Bilimsel ve teknik araştırmalarda işbirliği yapmak COMECON üyesi ülkeler yeryüzündeki sanayi üretiminin 1/3'den ve ulusal gelirin 1/4'den fazlasını sağlamaktaydı. Yüzölçümü 25 milyon km2 olan üye devletler, topraklarında demir, kurşun ve çinko rezervinin % 50'si; doğal gazın % 4O'ı; manganez rezervinin % 80'i, petrol ve kömür gibi enerji kaynaklarının 1/3'ünü, nikel ve Volfram'ın 2/3'ünü bulundurmaktaydı.   KOMİNFORM SSCB II. Dünya Savaşı'nın hemen ardından İran, Türkiye ve Yunanistan'a yönelik baskılara yönelmiş ve Doğu Avrupa ülkelerinde kurdurduğu komünist yönetimlerle bu ülkeleri denetimi altına almıştır. ABD yönetimi Avrupa'daki Sovyet tehdidine karşı Mart 1947'de Truman Doktrini, Haziran 1947'de de Marshall Planı'nı devreye soktu. Truman Doktrini, Amerika'nın Sovyet tehdidine maruz kalan ülkeleri desteklemesine, Marshall Planı ise Avrupa'yı ekonomik bakımdan güçlendirmeye dönüktü. Moskova, ABD'nin bu adımlarına karşılık, sosyalist ülkelerle bağlarını güçlendirmek ve uluslararası komünist hareketleri bir merkezden yönetmek için yeni açılımlara yöneldi. Eylül 1947'de Polonya'da bir araya gelen farklı ülkelerden komünist parti liderleri 5 Ekim 1947'de KOMİNFORM'u kurdu.   KOMİNFORM'un kuruluş amaçları: ♦          İşçilerin yegane vatanı olarak SSCB'nin savunulması ♦          ABD tarafından temsil edilen emperyalizme karşı mücadele edilmesi ♦          Bütün dünyayı kapsayacak olan bir Sovyetler Cumhuriyeti'nin kurulması   c.Sosyalist Blokta Sarsıntılar SOVYETLER BİRLİĞİ  YUGOSLAVYA ANLAŞMAZLIĞI «   Doğu Bloku'nda yaşanan tek kutuplu oluşuma bölge ülkelerinden ilk ciddi tepki Yugoslavya'dan geldi. Yugoslavyalılar, Ruslarla 1945 yılından beri bazı konularda anlaşmazlık yaşıyordu. Bu anlaşmazlığın temel nedenleri şunlardır: ♦          SSCB'nin, Yugoslavya'yı tam denetim altına almak istemesi, ♦          Yugoslavya'nın hem bağımsızlığa hem de Balkanlarda üstünlüğe sahip olmasına Sovyetlerin karşı çıkması ♦          İki devlet arasında ideolojik bazda görüş ayrılıklarının baş göstermesi «   Bu nedenlerle SSCB ile Yugoslavya'nın arası açılmış, Yugoslavya, 28 Haziran 1948' de, Kominform'dan çıkarılmıştır. Bu gelişmeler nedeniyle Doğu Bloku devletleri ile SSCB'nin hedefi haline gelen Yugoslavya 1953'te Balkan Paktı'na girdi. «   1955 yılından itibaren SovyetYugoslav ilişkileri düzelmeye başladı. Bununla beraber Yugoslavya, bu tarihlerden itibaren daha çok AsyaAfrika ülkeleriyle, Bağlantısızlar grubunun öncülüğünü yapacak girişimlere başladı.   SOVYETLER BİRLİĞİ  ÇİN ANLAŞMAZLIĞI ü  Doğu Bloku'nda yaşanan asıl büyük ayrışma SSCB ile Çin arasındaki anlaşmazlıklarla ortaya çıktı. 1949'da komünist bir yönetime sahip olan Çin, SSCB'ye yakın durmuş ve 1950'de bir dostluk anlaşması imzalamıştır. ABD'nin, Çin'deki yeni rejimi tanımayarak Çin'e ticaret ambargosu koyması ve Çin'in BM'den çıkarılması, ÇinSovyet dostluğunu güçlendirdi. Ancak Çin'in zamanla bağımsız politikalara yönelmesi, SSCB ile anlaşmazlık konularının ortaya çıkmasına yol açtı.  Sovyet  Çin anlaşmazlığını doğuran temel faktörler: ♦          Uluslararası komünizm hareketlerinde liderlik rekabetinin başlaması ♦          Tarafsız ülkelerde nüfuz rekabetine girişilmesi ♦          Batılı devletlerle ilişkilerin niteliği konusunda anlaşmazlıklar yaşanması ♦          Sovyet ekonomik yardımının miktarı ve zamanı konusunda görüş ayrılıkları yaşanması ♦          Doğu Türkistan ve Moğolistan gibi sınır bölgelerde sorunların baş göstermesi ü  Çin yönetimi SSCB'nin Batı ile yumuşama sürecine girmesine şiddetle karşı çıkmaya başlayınca, Sovyet yönetimi, Çin ile yapmış olduğu yardım anlaşmasını iptal etti. 1962'den itibaren ÇinSovyet sınırında çatışmalar başladı. Çin, 1963'te Moskova'da ABD ile SSCB arasında yapılan "Nükleer Denemeleri Kısmen Yasaklayan Anlaşmadı imzalamayı reddetti. ü  Anlaşmazlığın en önemli nedenlerinden biri olan sınır sorunu Ekim 1969'da, Pekin'de iki devlet arasında yeniden görüşüldü fakat bir sonuç alınamadı. Çin ile SSCB arasında başlayan anlaşmazlık Çin'in çok yönlü bir dış politika izlemesiyle şiddetlenmiş, bu da Doğu Bloku içerisinde bölünmelere neden olmuştur.   2.BATI BLOKUNUN KURULUŞU  İngiltere İngiltere 2. Dünya Savaşı'nda üç partinin oluşturduğu savaş kabinesi tarafından yönetildi. İngiliz halkı nezdinde büyük bir prestiji olan Churchill 1945 seçimlerini kaybetti. Bunda İngiliz halkının savaş dönemi sıkıntılarına tepkisi rol oynamıştır. Ekonomik üstünlüğü sona eren İngiltere, ABD'ye bağımlı hale geldi. İngiliz hükümeti ekonomisini düzene sokmak için ABD'den ekonomik yardım istemek durumunda kaldı. Amerikan yardımı yalnız İngiliz ekonomisi kurtarmakla kalmamış, tüm Batı Avrupa'da ekonomik kalkınmanın temelini oluşturmuştur. Fransa Fransa savaştan sonra Nazilerle işbirliği yapmamış partilerin oluşturduğu Ulusal Birlik Hükümeti tarafından yönetildi. Ülkede De Gaulle'ün tek başına iktidar olduğu 1958'e kadar, siyasal istikrarsızlık yaşandı. Savaşın getirdiği yıkım Fransa'yı büyük bir ekonomik bunalımın içine itmişti. Partiler arasında ciddi anlaşmazlıklar vardı. Diğer yandan Hindiçini'de başlayan ulusal kurtuluş savaşı, Fransa ekonomisine ayrı bir yük getirdi. İtalya Haziran 1946'da düzenlenen referandum ile İtalya'da monarşi yönetimi sona erdirildi ve cumhuriyet kuruldu. Ülkeyi 1953 yılına kadar çeşitli koalisyonlar yönetti. Bu durum İtalya'yı iç karışıklık ve siyasal istikrarsızlık ortamına sokmuştur. Almanya Almanya, II. Dünya Savaşı sonunda Yalta ve Potsdam konferansları ile 4 işgal bölgesine ayrılmıştı. SSCB ülkenin doğu bölgesini, ABD güney, İngiltere kuzey ve batı bölgelerini işgal etti. Fransa'ya ise İngiliz ve Amerikan işgal bölgesinin bir bölümü verildi. Sovyet işgal bölgesi içinde kalan Berlin de 4 ayrı işgal bölgesine ayrıldı. Müttefikler Almanya'da, ♦          barış antlaşmasının imzalanması, ♦          işgal bölgelerinin birleştirilmesi, ♦          Almanya'da demokrasiye geçilmesi, ♦          Almanya'dan alınacak tamirat bedeli, ♦          işgal bölgelerinin ekonomik olarak birleştirilmesi konularında ciddi anlaşmazlıklar yaşamıştır. Çözüm için 19461948 yılları arasında toplantılar yapıldı ancak ciddi bir sonuç alınamadı. ©      Ekonomik Anlaşmazlıklar: Potsdam'da Almanya'nın ekonomik bütünlüğünün korunması kararı alınmıştı. Ancak konferansa katılmayan Fransa bu karara uymadı. SSCB, işgal sırasında yitirdiklerini karşılamak gerekçesiyle, işgal bölgesindeki tahıl fazlasına ve teçhizata el koydu. ©      İngiliz işgal bölgesi, Almanya'nın endüstri bakımından en gelişmiş yeriyse de savaştan en çok zararı burası görmüştü. İngiltere, savaştan sonra içine düştüğü ekonomik bunalım nedeniyle Almanya'ya yardım edecek durumda değildi. Dolayısıyla, ABD, her iki işgal bölgesinin ekonomik kalkınma sorumluluğunu yüklenmek durumunda kaldı. ©      Siyasal Anlaşmazlıklar: SSCB, işgali altında tuttuğu Alman topraklarındaki sanayiyi hızla devletleştirmeye başladı. ABD ise kendi kontrolü altındaki bölgede liberal ekonomiye sahip bir devlet yapısı öngörüyordu. Aslında her iki tarafın amacı da, Almanya'nın yeniden güçlenerek Avrupa barışını tehdit etmesini önlemek idi. Ancak soğuk savaş başlayıp, iki devlet arasındaki ilişkiler gerilince, gelişmeler Almanya'nın ikiye bölünmesiyle sonuçlandı. Berlin Ablukası ve Bölünme 1947 yılında Batılı devletler kendi işgal bölgelerinin ekonomik bütünleşmesi için adım attı. Bu üç işgal bölgesinde bir Alman hükümetinin kurulması kararlaştırıldı. Sovyet yönetimi bu girişimi boşa çıkarmak cin Berlin'i abluka altına aldı. Yaklaşık 150 km Sovyet işgal bölgesi içinde kalan Berlin'in ablukaya alınması, şehrin batıyla olan kara bağlantılarını koparttı. Sovyet yönetimi Berlin'e temel ihtiyaç maddelerinin akışını keserek Batılıları ödün vermeye zorladı. Batılı ülkeler oluşturdukları hava koridoru ile Berlin'in ihtiyacı olan malzemeleri hava yoluyla temin etmeye başladı. Ablukanın etkili olmadığını gören Sovyet yönetimi 12 Mayıs 1949'da ablukayı kaldırdı. Batı Almanya'da Eylül 1948'de Kurucu Meclis yeni anayasanın yürürlüğe girmesini sağladı. Ağustos 1949'da yapılan seçimler sonucunda Conrad Adenauer tarafından yeni hükümet kuruldu. Bu şekilde Federal Almanya Devleti şekillenmiş oldu. 7 Ekim 1949'da Sovyet denetimi altında Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğu ilan edildi.   a.Truman Doktrini ABD Başkanı Harry Truman 12 Mart 1947'de Amerikan Kongresi'nde, "Amerikan dış politikasının, dış baskılara karşı koymaya çalışan özgür ulusları destekleme amacına yönelmesi gerekmektedir." ifadelerini kullandı. Kongre'den Türkiye ve Yunanistan'a 400 milyon dolarlık askeri yardım yapmak için yetki aldı. 22 Mayıs 1947'de başlayan Truman yardımı ile Yunanistan'a 300 milyon dolar, Türkiye'ye ise 100 milyon dolar verildi. Truman Doktrini'nin özellikleri Nelerdir? ♦          Dünyanın iki bloğa ayrıldığını ortaya koymuştur. ♦          SovyetAmerikan mücadelesinin başladığını ilan etmiştir. ♦          Soğuk savaşın ilk adımlarını oluşturmuştur. ♦          Doğu Avrupa ve Balkanlardaki bölünmeyi çok daha kesin çizgileriyle ortaya koymuştur. ♦          Yunan İç Savaşı'nda merkezi hükümetin komünistlere karşı galip gelmesinde yardımcı etkili olmuştur. ♦          Türkiye ile Batı Bloku arasındaki ilişkileri iyileştirmiş ve Türkiye'nin NATO'ya girmesini sağlayacak sürece katkıda bulunmuştur. ♦          SSCB'nin güneye doğru genişlemesinin önünü kesmiştir. Truman Doktrini komünist Balkan devletleri arasındaki ittifak görüşmelerini hızlandırmıştır. ABD, Truman Doktrini'nin ardından nüfuz alanını Orta Doğu'ya genişletmek için İngiltere ile birlikte girişimlerde bulunmuş, ancak ilerleme sağlayamamıştır. ABD Tınman Doktrini'ne Neden Gerek Duydu? II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'ya yönelik Sovyet tehdidinin artması Truman Doktrıni'nın gerekçesini oluşturmuştur. Doğu Blokunun Sovyet denetimi altına girmesi dışında, Sovyet etki alanı Yunanistan'ı da alacak biçimde güneye doğru genişleme yoluna girmiştir. İngiltere'nin II. Dünya Savaşı'ndan Doğu Akdeniz ve Orta Doğu'da, yükselen Sovyet tehlikesine karşı çıkacak ve Türkiye ile Yunanistan'ı destekleyecek gücü kendisinde bulamamıştı. Bu nedenle de, bölgedeki sorumluluklarını başka bir devlete devrederek kurtulmak istiyordu. Ekonomik sorunlarla boğuşan İngiliz hükümeti, Şubat 1947'de ABD'ye verdiği notayla, Türkiye ve Yunanistan'ın Batı savunması için önemli olduğunu, bu nedenle de asken ve ekonomik yardım yapılması gerektiğini, bu sorumluluğun da ABD'ye ait olduğunu bildirdi. c.NATO’nun Kuruluşu NATO'nun Kurulmasının Nedenleri Nelerdir? Ø  İki süper güç arasında güven krizinin derinleştiği bir dönemde Şubat 1948'de Prag darbesi yaşandı. Bu darbe ile Çekoslovakya'nın Sovyet etki alanı içine girmesi Batı'da tepki ve endişe oluşturdu. 17 Mart 1948'de bir araya gelen Belçika, Fransa, Lüksemburg, Hollanda ve İngiltere, Brüksel Antlaşması'nı imzalayarak ortak savunma sistemi kurmayı, ekonomik ve kültürel ilişkilerini güçlendirmeyi kararlaştırdı. Ø  Brüksel Antlaşması'nın en önemli maddesi Taraflardan biri Avrupa'da silahlı bir saldırıya uğradığı takdirde, antlaşmayı imzalamış bulunan öteki devletler, ellerindeki askeri ve öteki tüm olanaklarla saldırıya uğrayana yardım edeceklerdir." hükmü idi. Eylül 1948'de Brüksel Antlaşması çerçevesinde Batı Birliği Savunma Örgütü adıyla bir askeri organ kurulmuştur. Ø  NATO, Brüksel Antlaşması'nı imzalayan devletlerin Amerikan desteğini almak istemelerinin bir sonucudur. NATO'nun oluşumunu sağlayan Kuzey Atlantik Antlaşması 4 Nisan 1949 tarihinde Washington'da imzalanarak yürürlüğe girdi. Antlaşma ile birlikte Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, yani NATO kurulmuş oldu. Ø  NATO kuruluşunun üçüncü yılında içine Türkiye ile Yunanistan'ı 1955'te Federal Almanya'yı ve 1974'te İspanya'yı alacak biçimde genişledi.   NATO'nun Kurulduğu Uluslararası Ortam II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da soğuk savaşın tırmanmasında, •          Almanya konusunda SSCB ile Batı devletleri arasında görüş ayrılıktan yaşanması •          Doğu Avrupa ülkelerinin Sovyet etki atanına girmesi •          İdeolojik ve ekonomik örgütlenmenin başlaması •          Japonya'da Müttefikler arasında ortak bir anlayışın kurulamaması •          Truman Doktrini ile Marshalt Planı •          Iran ile Türkiye üzerindeki Sovyet baskısı gelişmeleri rol oynamıştır.   NATO'nun Yapısı ©      NATO'nun başında, üye devletlerin dışişleri bakanlarından oluşan Kuzey Atlantik Konseyi vardır. Konsey ittifakın en yüksek karar organıdır. NATO temelde askeri bir kuruluş olmasına rağmen, karar vericiler sivil siyasi otoritedir. Üye devletler egemen olduklarından ve eşit haklara sahip bulunduklarından, konsey tüm kararlarını oybirliği ile alır. ©      Konsey ve Savunma Planlama Komitesi'ne NATO Genel Sekreteri başkanlık eder. NATO'nun en yüksek askeri organı ise, üye ülkelerin genelkurmay başkanlarından oluşan Askeri Komite'dir. NATO'nun Özellikleri Nelerdir? ♦          ABD'nin barış zamanında Avrupa ülkeleri ile yaptığı ilk askeri ittifaktır. ♦          II. Dünya Savaşı sonrasının kargaşa orta mında, Batı Avrupa ülkeleri ile ABD arasındaki ilişkilere belirli bir düzen getirmiştir. ♦          İki  blok arasındaki  soğuk savaşın  doruk noktasını oluşturmuştur. ♦          SSCB'nin   1955  yılında  Varşova   Paktı'nı kurmasına ortam hazırlamıştır.   d.Avrupa Konseyinin Kuruluşu «   İngiltere, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Danimarka, İrlanda, İsveç ve Norveç'in katılımıyla 5 Mayıs 1949'da Londra'da bir anlaşma yapılmış ve merkezi Strasbourg olmak üzere Avrupa Konseyi kurulmuştur. Avrupa Konseyi'nin kuruluş amacı, üye devletlerin ekonomik ve toplumsal alanlarda işbirliğini sağlamaktı. Örgüte 1949'da Türkiye ve Yunanistan, 1950'de Federal Almanya, 195Vde Avusturya üye olmuş ve üye sayısı zamanla 23'e yükselmiştir. «   İnsan hakları, medya, hukuki işbirliği, sosyal dayanışma, sağlık, eğitim, kültür, spor, gençlik, yerel demokrasiler, sınır ötesi işbirliği, çevre ve bölgesel planlama Konsey'in çalışma alanları yer almaktadır. Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi de Avrupa Konseyi'ne bağlı bir kurum olarak faaliyet göstermektedir. e.Avrupa Ekonomik Topluluğu(AET) ♦          Üye ülkelerin toplam ekonomik kaynaklarını ortak pazar içinde toplamak ♦          İçinde mal, insan, hizmet ve sermayenin serbestçe dolaştığı ve dış ticaret ve tarım gibi konularda izlenecek ortak politika belirlemek ♦          Ulusal ekonomik politikaların ikinci planda kalacağı bir ortak pazar oluşturmak ♦          Avrupa'da ekonomik ve sosyal ilerlemeyi sağlamak ve yaşam koşullarını iyileştirmek Roma Antlaşmalan'ndan ikincisi ise, Avrupa Atom Enerjisi Birliği'ni kurulmasını sağlamıştır. Avrupa Atom Enerjisi Birliği'nin Kuruluş Amaçları: ♦          Atom enerjisinin barış ve güvenlik yoluyla kullanılmasını sağlamak ♦          Üye devletlerin bir nükleer endüstri kurmalarını sağlamak ♦          Üye ülkelerde yaşam düzeyini yükseltmek Altı Avrupa devleti tarafından kurulan bu üç örgütün 1965 yılında birleştirilmesiyle Avrupa Topluluğu (AT) kuruldu. AT ağırlıklı olarak ekonomik hedeflere yönelmişken, zamanla hem ekonomik, hem de siyasi açıdan önemli bir güç haline geldi. 1973'te İngiltere, İrlanda ve Danimarka, 1981'de Yunanistan, 1986'da İspanya ve Portekiz topluluğa tam üye olmuşlardır. Böylece de topluluğun üye sayısı on ikiye yükselmiştir. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASI  SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASI      Türkiye, II. Dünya Savaşı sonunda galip devletlerin yanında yer almış, buna karşın savaştan hemen sonra önemli sorunlarla karşı karşıya kalmıştır.       Bu dönemde toprak bütünlüğünü güvence altına almak Türk dış politikasının esasını oluşturdu. Türkiye, bu amaçla bazı ittifakların kuruluşunda aktif rol aldı. 1954'ten sonra Türkiye'yi meşgul eden temel konular, Kıbrıs ve TürkYunan ilişkileridir. 1974'ten sonra ise Ege Denizi sorunu ortaya çıkmıştır. TÜRKİYE  SOVYETLER BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ        Sovyet yönetimi daha II. Dünya Savaşı'nın başında Türkiye'den Boğazlar statüsünde değişiklik yapılmasını istemişti. Türkiye tarafından reddedilen bu istekler Rusya'nın yayılma politikalarının habercisiydi. Türkiye, bu nedenle II. Dünya Savaşı'nda Batı Avrupa devletlerinin yanında yer aldı. Ancak, Sovyetlerin Türkiye'den istekleri son bulmadı. Sovyet yönetimi şu isteklerde bulunuyordu:      TürkSovyet sınırında, Sovyetler lehine bazı düzeltmeler yapılması,      Sovyetler Birliği'ne Boğazlarda deniz ve kara üsleri verilmesi,      Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde değişiklikler yapılması       Türk hükümeti bu istekleri kesin bir dille reddetti. Bunun üzerine SSCB, 1945 yılının ortalarından itibaren Türkiye üzerinde ağır bir siyasi baskıya kurdu. Kars ve Ardahan'ı talep etti. Türk-Sovyet ilişkilerindeki bu gerginlik nedeniyle Türkiye, dengeyi sağlayabilmek üzere ABD'ye yaklaşmaya başladı. TÜRKİYE  ABD İLİŞKİLERİ     Türkiye, Şubat 1945'te Almanya ve Japonya'ya savaş ilan ederek Müttefiklerin yanında yer almıştı. Bunun üzerine Nisan 1944'te kesilmiş olan Amerikan askeri yardımı yeniden başladı.     Ağustos 1946'da Sovyetler Birliği'ne bir nota veren ABD, Boğazların savunmasında sadece Türkiye'nin sorumlu olmasından yana olduğunu bildirdi. Arkasından da Akdeniz'e donanmasını gönderdi. 1947'de Truman Doktrini ilan edildi. ABD Kongresi Türkiye'ye Yardım Kanunu'nu kabul etti. Marshall Planı ile yapılan yardımın miktarı çoğaltıldı.     1948'de ABD ile Türkiye arasında "Ekonomik İşbirliği Anlaşması" imzalandı. ABD ile ilişkilerin bu şekilde gelişmeye başlamasından bir süre sonra Türkiye NATO'ya ve Avrupa Konseyi'ne üye oldu ve Kore Savaşı'na katıldı. Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ne Girmesi     Avrupa Konseyi, II. Dünya Savaşı'ndan sonra SSCB tehlikesine karşı Brüksel Anlaşması ile 1949'da kurulmuştu. Başlangıçta Türkiye'yi üyeliğe almayan Avrupa Konseyi, 8 Ağustos 1949'da Türkiye, Yunanistan ve İzlanda'nın üyeliğe davet edilmesine karar verdi.     Türkiye, bu üyelikle birlikte dünya dengelerinin yeniden oluştuğu II. Dünya Savaşı sonrası dönemde, Sovyet tehdidi karşısında Batı ile ilişkilerini daha geliştirmiş ve Batı Bloku içerisinde yerini almıştır. Türkiye'nin Kore Savaşı'na Katılması    Türkiye, Batı savunma sistemindeki yerini güçlendirmek amacıyla Mayıs 1950'de NATO'ya ilk katılım başvurusunu yaptı.    Ancak, Türkiye'nin bu isteği İngiltere başta olmak üzere diğer NATO ülkeleri tarafından desteklenmedi. Bu dönemde Kore Savaşı başlamış ve BM, üyelerini Güney Kore'ye yardıma çağırmıştır.    1950'de iktidara gelen Demokrat Parti NATO'ya girme çabasına hız vermiş ve bu amaçla Kore Savaşı'ndan yararlanmak istemiştir. Nitekim 29 Haziran 1950'de BM'nin yardım çağrısını kabul eden Türk Hükümeti, Güney Kore'ye yardım için 4.500 kişilik bir askeri birlik göndermeye karar verdi.    Türk Hükümetin bu kararında şu düşünceler önemli rol oynamıştır:     Türkiye'nin Batı'nın özgürlükçü düşünce yapısına bağlılığını açıkça ortaya koymak      NATO'ya üyelik sürecinde ABD'nin desteğini sağlamak    12 Ekim 1950'de Kore'ye ulaşan Kore Türk Tugayı, bölgede BM Barış Gücü Komutanlığı bünyesinde başarıyla görev yapmıştır. Türkiye, Kore'ye BM çatısı altında asker göndermeyi kabul eden 17 devlet arasında yer alıyordu. Bu şekilde cumhuriyet tarihinde ilk defa yabancı bir ülkeye Türk birliği gönderilmiş ve askeri mücadelelere girilmiştir. TÜRKİYE'NİN NATO'YA ÜYE OLMASI        Ø Türkiye, kurulduğundan beri NATO'ya katılmaya çalışmış, ancak SSCB'nin tepki göstereceğinden çekinen İngiltere bu girişime karşı çıkmıştır. Haziran 1950'de Kore Savaşı'nın patlak vermesi planları değiştirdi. Türk hükümetinin Kore'ye asker göndermesi ve Türk birliklerinin buradaki başarıları Türkiye'nin NATO üyeliğine yapılan itirazları giderdi.        Ø Bu arada Sovyet Rusya'ya yakın üslere gerek olduğu için Türkiye'nin NATO'ya alınması konusu önem kazandı. Eylül 1951'de Türkiye ile Yunanistan'ın NATO'ya üye olarak davet edilmesine karar verildi. TBMM 18 Şubat 1952'de Kuzey Atlantik Antlaşması'nı onayladı. Bu şekilde Türkiye NATO'ya üye olarak Sovyet tehdidine karşı Batı savunma sistemindeki yerini aldı. BALKAN PAKTI      NATO'ya üyeliğin ardından Türkiye, Orta Doğu ve Balkanlarda daha aktif bir dış politika izlemeye ve güvenlik sisteminin güçlendirilmesi için çaba harcamaya başladı. Balkan Paktı, bu çalışmaların bir sonucudur. Balkan Paktı Neden Kuruldu?     II. Dünya Savaşı'nı izleyen yıllarda Balkanlardaki Sovyet etkinliği, Türkiye ve Yunanistan'ı endişeye düşürdü. Ayrıca Türkiye'nin NATO'ya katılması, Sovyet baskısını daha da artırdı. Yugoslavya 1948'de Sovyetlerden uzaklaştıktan sonra Batı'ya yöneldi. Bulgaristan, Romanya, Macaristan tarafından çevrilmiş durumda bulunan Yugoslavya, Türkiye ve Yunanistan ile işbirliğine gitti.     Bulgaristan ve Arnavutluk ile ilişkileri kötü olan Yunanistan da, Türkiye ve Yugoslavya ile işbirliği yapmaktan yanaydı. Diğer bir deyişle SSCB ve ona yakın Balkan devletlerinin izledikleri politikalar Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya'yı birbirine yaklaştırdı.     Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında 28 Şubat 1953'te Balkan Paktı imzalandı. Balkan Paktı'na göre, ♦          Ekonomik ve kültürel işbirliği yapılacaktı. ♦          Sorunlar barışçı yollarla çözülecekti. ♦          Taraflar birbirlerinin çıkarlarına aykırı herhangi bir ittifaka girmeyecekti. ♦          Ortak savunma konusunda işbirliği sürdürülecekti.      Üye devletler arasındaki görüş ayrılıkları, paktın uzun ömürlü ve işlevsel olmasını engelledi. TürkYunan gerginliği ve Yugoslavya'nın farklı politik görüşleri Balkan Paktı'nın resmen ortadan kalkmasa da, fiilen işlemez hale gelmesine yol açtı. BAĞDAT PAKTI (CENTO)     Ø 1954 Ekim ayında Türkiye ile Irak, Orta Doğu'da bir güvenlik örgütü kurmaya karar verdiklerini açıkladı. Ancak bu girişim başta Mısır olmak üzere diğer Arap devletleri tarafından tepkiyle karşılandı.     Ø 24 Şubat 1955'te Bağdat Paktı olarak bilinen "Türkiye ile Irak Arasında Karşılıklı İşbirliği Antlaşması" imzalandı. Pakta göre, ♦          İki devlet birbirlerinin içişlerine karışmayacak ve aralarında meydana gelecek anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecekti. ♦          Pakt, Arap Birliği üyesi devletlerle, bölgenin güvenliğiyle ilgili ve taraflarca tanınan her devlete açık bulunacaktır.İngiltere 5 Nisan 1955'te Bağdat Paktı'na resmen üye oldu. Böylece Orta Doğu'daki çıkarlarını koruyacak yeni bir imkana kavuştu. Pakistan'ın 23 Eylül 1955'te katılımıyla Bağdat Paktı'nın üye sayısı dörde, İran'ın katılımıyla da beşe yükseldi.Pakt'a üye olmayan ABD, üye devletlere askeri ve teknik yardım yapmaya devam edeceğini, ekonomik girişimleri destekleyeceğini açıkladı. Bağdat Paktı'nın kurulması, ♦          Türk  Sovyet ilişkilerini daha da gerginleştirdi. ♦          Aynı zamanda Türkiye'nin, Arap devletleriyle olan ilişkilerini olumsuz yönde etkiledi. ♦          Arap devletleri arasında savunma ve askeri amaçlı anlaşmaların yapılmasına yol açtı.      Irak, Mart 1959'da Bağdat Paktı'ndan çekildiğini açıkladı. Ağustos 1959'da Bağdat Paktı'nın adı CENTO (Merkezi Antlaşma Örgütü) olarak değiştirildi. CENTO, savunma amacıyla kurulmuş olmakla birlikte daha çok ekonomik, kültürel ve teknik işbirliğine yöneldi. Mart 1979'da Pakistan ve İran'ın da çekilmesiyle CENTO da fiilen sona erdi.  1950 Sonrası Gelişmeler DEMOKRASİNİN GELİŞMESİ İkinci Dünya Savaşında demokrasiler arasında yer almış olan Türkiye'nin, savaştan sonra iç politika bünyesinde esaslı bir gelişme görülür. Milli Kurtuluş Hareketi'nin birinci bölümünü yurdu yabancı kuvvetlerin istilasından kurtarmak teşkil eden. İkinci bölümü ise büyük bir iç değişme, bir devrim hareketi olarak devam etmiştir. İkinci Dünya Savaşından sonra Türkiye'de demokrasinin gelişmesi bu devrim hareketinin devamından başka bir şey değildir. Ancak yüzyıllarca mutlak bir idare altında yaşadıktan sonra, milli egemenlik sistemine geçmek kolay olmamıştır. Bu bakımdan Büyük Millet Meclisi kurulduktan ve Cumhuriyet ilan edildikten sonra Büyük Millet Meclisinin çalışmaları, bazı nedenlerle tek parti sistemine dayanmaktaydı. 1924'de girişilen çok partili rejimi çeşitli olaylar yüzünden son verilmişti. Fakat İkinci Dünya Savaşı esnasında diğer hür demokrasilerle ilişki kurulunca siyasi bünyemizi daha demokratik bir şekilde geliştirmek gerekti. Çünkü iki dereceli bir seçim ve tek parti hakimiyeti bağımsız demokrasinin kurulmasına engeldi. Bu nedenle savaş bitince çok partili sisteme geçmek zorunluluğu doğdu. Esasen devrimlerimiz bu yolda bir gelişme için gereken ortamı hazırlamış ve hür demokrasi fikrini milli bir dava olarak bilinçlendirmiştir. ÇOK PARTİLİ DÖNEM Savaşın sonlarına doğru ve savaş sonrasında tüm dünyada özellikle de Avrupa'da esmeye başlayan özgürlük ve demokrasi rüzgarları iktidardaki CHP'yi de etkilemiş, partinin baskıcı yönetiminden yakınan, daha çok özgürlük ve demokrasi isteyen güçlü bir muhalefet hareketi ortaya çıkmıştı. Cumhurbaşkanı İnönü'nün hoşgörülü tutumu da bu hareketi yüreklendiriyordu. Önceleri başını Fuat Köprülü ile Adnan Menderes'in çektiği bu muhalefet hareketinin içerisinde Atatürk'ün son Başbakanı Celal Bayar ile Refik Koraltan da vardı. Bu dört milletvekili tarihe 'Dörtlü Takrir' olarak geçen ünlü önergelerini CHP Meclis Grubu'na verdiler. Önergelerinde parti tüzüğünün ve bazı yasaların değişmesini istiyorlardı. İsteklerinin geri çevrilmesi üzerine Bayar, CHP'den ve milletvekilliğinden istifa etti. Menderes, Köprülü ve Koraltan ise parti disiplinine uymadıkları gerekçesiyle CHP'den ihraç edildiler. Bayar, Menderes, Köprülü ve Koraltan 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti'yi (DP) kurdular. Yeni bir partinin kuruluşu tek partinin baskıcı yönetiminden bıkmış olan toplumda büyük sevinç ve ilgi uyandırdı. Demokrasinin ve liberal bir ekonomi anlayışının sözcülüğünü yapan DP, kısa sürede hızla büyüdü. 1946 seçimlerinde Meclis'e girmeyi, 14 Mayıs 1950 seçimlerinde ise tek başına iktidara gelmeyi başardı. Böylece Türkiye'de tek parti dönemi sona ermiş, ilk kez halkın oyu ile iktidar değişikliği gerçekleşmiş oldu. DP, 1954 seçimlerinde oylarını daha da artırarak iktidarını perçinledi, 1957 seçimlerinde oy kaybına uğramasına rağmen 27 Mayıs 1960'a kadar iktidarını sürdürdü. DP, on yıllık iktidarı süresince, ekonomiye ve halkın yaşamına elle tutulur bir canlılık getirdi. Ekonomi genişledi, halkın kazancı arttı, çok sayıda köy yol, su ve elektriğe kavuştu. Yeni alanlar tarıma açıldı, makineli ziraat başladı, ticaret hızlandı, sanayileşme doğrultusunda önemli adımlar atıldı. Yabancı sermaye ve ticaret sermayesini sanayiye yöneltme sürecine girildi. İnönü zamanında benimsenmeye başlanan Amerika ile yakın işbirliği, DP iktidarı döneminde dış politikaya yeni boyutlar getirdi. Missouri zırhlısının İstanbul'u ziyareti (1946), 'Truman Doktrini' ve 'Marshal Planı'nın uygulamaya konması ile Amerika'dan ilk askeri ve ekonomik yardımların gelmeye başlaması, İnönü'nün bu doğrultuda attığı temelleri sağlamlaştırmıştı. DP iktidarı döneminde Türkiye Kore Savaşı'na katıldı, NATO'ya üye oldu (1952), yabancı sermaye yatırımları ve yabancıların petrol aramaları teşvik edildi. 1954'ten itibaren DP iktidarının halktan aldığı destek zayıflamaya başladı. Bunun başlıca nedeni, dış piyasalardaki elverişli konjonktürün sona ermesi ve ekonomide bozulma belirtilerinin ortaya çıkmasıdır. Hızla büyüyen enflasyon, özellikle büyük kentlerdeki sabit gelirlilerin, asker ve sivil bürokrasinin maddi durumunu sarsmıştı. Halktaki hoşnutsuzlukla birlikte muhalefetin ve basının eleştirileri de sertleşmişti. Bu eleştiriler karşısında iktidarın soğukkanlılığını yitirdiğine işaret eden tedbirler alındı. İnönü'nün yurt gezilerinde karşılaştığı engeller, basını kontrol altında tutmak için başvurulan yöntemler ve 'Tahkikat Komisyonu'nun kurulması ile birlikte, ülkede yaygın rejim tartışmaları başgösterdi. Üniversite gençliği sokaklara döküldü. Sıkıyönetimin ilan edilmesiyle daha da gerginleşen ortamda, Silahlı Kuvvetler 27 mayıs 1960 sabahı yönetime el koydu.   DİĞER PARTİLER 1945 yılından itibaren kurulan diğer partiler, Nuri Demirağ'ın kurduğu 'Milli Kalkınma Partisi', Mareşal Fevzi Çakmak, General Sadık Aldoğan, Hikmet Bayur'un kurdukları 'Millet Partisi', 1953'de kapatıldı. Bunun üzerine bu parti kurucularından bazıları birleşerek 1954'de Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdular. Bir de Türkiye Köylü Partisi vardır. 1946'da yapılan seçimlerde altmış seçimlerde altmış dört milletvekili çıkaran Demokrat Parti, 1950 seçimlerine kadar Mecliste muhalefet görevini yaptı. 1950 de Dokuzuncu Büyük Millet Meclisi devresi için yapılan seçim sonucunda 487 milletvekilliğinden 408'ini Demokrat Parti, 69'unu Cumhuriyet Halk Partisi, 1'ini Millet Partisi, 9'unu da bağımsızlar kazandı. Böylece Demokrat Parti büyük bir çoğunlukla iktidarı ele aldı. Dokuzuncu Büyük Millet meclisi, 384 oyla Cumhurbaşkanlığına İstanbul Milletvekili Celal Bayer'ı seçti. Celal Bayar Türkiye'nin üçüncü Cumhurbaşkanı oldu. Celal Bayar da hükümeti kurmak görevini Adnan Menderes'e verdi. 1960'LI YILLAR 27 Mayıs ihtilalini izleyen ilk genel seçimler ortaya ilginç bir tablo çıkarmıştı. DP'nin devamı oldukları iddiasıyla siyaset sahnesine çıkan iki parti, Adalet Partisi (AP) ve Yeni Türkiye Partisi (YTP) toplam olarak DP'nin 1957'de aldığı oylardan fazlasını elde etmişti. CHP'nin oyları ise %41'den %37'ye düşmüştü. Bu sonuç, halkın siyasal eğilimlerinin değişmediğinin, hatta ihtilale tepki gösterdiğinin bir ifadesiydi. Türkiye'nin 1960 ve 1970'li yıllardaki siyasal yaşamını büyük ölçüde etkileyecek olan AP, 11 Şubat 1961'de kuruldu. Partinin ilk genel başkanlığına emekli Orgeneral Ragıp Gümüşpala getirildi. İhtilali izleyen seçimlerden sonra İsmet İnönü'nün başkanlığında kurulan ilk hükümet, CHP-AP koalisyonuydu. Bu ortak hükümet sivil rejime dönüşü kolaylaştırmakla birlikte iç uyumsuzluğu nedeniyle uzun ömürlü olamadı. Gümüşpala'nın 1964'te ölümüyle boşalan AP Genel Başkanlığına Devlet Su İşleri Eski Genel Müdürü Süleyman Demirel seçildi. AP, 1965 seçimlerinde oyların %53'ünü alarak tek başına iktidara geldi. Bu seçimlerin bir özelliği de Türkiye'de ilk kez sosyalist bir partinin, Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) seçimlere katılması ve 15 milletvekilliği kazanmasıydı. AP'nin 1965-1971 yıllarındaki iktidar dönemi ekonomik, sosyal ve siyasal açıdan Türkiye'nin en parlak devirlerinden biri oldu. Bu dönemde ekonominin en belirgin özelliği yüksek kalkınma hızı ve düşük enflasyondu. Sanayileşme süreci hızlandı. Kırsal kesime dönük yatırımlara ve enerji projelerine öncelik verildi. Daha bağımsız bir dış politika izlendi. 1965-1971 yılları ayrıca Türkiye'nin en özgürlükçü dönemi özelliğini de taşımaktaydı. Düşünceyi sınırlayan ve antidemokratik olarak nitelenen yasa maddelerinin en az uygulandığı ve en az sayıda kişinin bu nedenle hüküm giydiği dönemdi. Bu dönemde kitleler siyasal örgütlenme yolunda önemli adımlar attılar. Yine bu dönemde basın, tarihinin en özgür yıllarını yaşadı, farklı görüşler açık biçimde yazıldı ve tartışıldı. Fransa'da 1968'de başlayan ve tüm dünyaya yayılan öğrenci eylemleri, 1960'lı yılların sonlarına doğru Türkiye'nin de gündeminin birinci sırasına oturdu. Başlangıçta üniversitelerdeki öğretim biçimine ve sınav sistemine bir başkaldırı niteliği taşıyan bu eylemler, bir süre sonra siyasal ve ideolojik içerik de kazanacaktı. MC DÖNEMLERİ 12 Mart döneminin hukuki olarak sonunu getiren 1973 seçimlerinde hiçbir parti çoğunluk sağlayamamıştı. 1961'de olduğu gibi yine 'koalisyonlar dönemi' başladı, çok sayıda hükümet kuruldu, uyumsuzluklar, güvensizlik oyları ve milletvekili transferleri birbirini izledi. 1973 seçimlerinde en yüksek oyu CHP almıştı. CHP Genel Başkanı Ecevit, uzun görüşmelerden sonra görüşlerinde İslami akımları yansıtan Milli Selamet Partisi (MSP) ile koalisyon hükümeti kurdu. Bu ilginç uzlaşma bazı olumlu sonuçlar doğurmuşsa da, dünyada başgösteren petrol bunalımının etkileri Türkiye'ye de yansımıştı. 1974 Haziranı'nda Kıbrıs'ta Makarios yönetimine karşı ENOSİS'çi bir darbe yapılması, Türkiye'yi Londra Antlaşması ve 1960 Kıbrıs Anayasası'ndan doğan garantörlük haklarını kullanarak adaya askeri bir müdahalede bulunmak zorunda bırakmıştı. Kıbrıs sorununun önemli ekonomik ve siyasal sonuçları oldu. Batı'nın Türkiye'ye karşı aldığı olumsuz tavır, ABD'nin ilan ettiği ekonomik ambargo, Kıbrıs Harekatı'nın zorunlu kıldığı harcamalar ülkede büyük sıkıntılar yarattı. Kıbrıs sonrası izlenecek dış politika konusundaki anlaşmazlığın da etkisiyle CHP-MSP koalisyonu dağıldı. Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından görevlendirilen Kontenjan Senatörü Sadi Irmak'ın kurduğu hükümet ise Meclis'ten güvenoyu alamadı. Bu arada 1971'de AP'den ayrılan ve çıkarılanlar tarafından kurulan Demokratik Parti'de (DP) çözülmeler başlamıştı. Milletvekili sayısını artıran AP, MSP, MHP (Milliyetçi Hareket Partisi) ve CGP (Cumhuriyetçi Güven Partisi) ile biraraya gelerek çoğunluğu sağladı. Yeni hükümeti kurma görevi Demirel'e verildi. Demirel, 1977 yılı seçimlerine kadar görev yapacak olan ve 'Milliyetçi Cephe' (MC) adı verilen hükümeti kurdu. MC dönemi 1977 seçimlerinden sonra da devam etti. Bu seçimde de hiçbir partinin tek başına çoğunluk sağlayamaması üzerine Demirel bu kez II. MC Hükümeti'ni kurdu. 1978 Ocak ayına kadar görevde kalan bu hükümet de ekonomik sıkıntılar, dış politika sorunları ve giderek tırmanan terör karşısında çaresiz kaldı. Ülke döviz darboğazına girmiş, ithalat yapılamaz olmuş, hükümet kısa vadeli ve yüksek faizli kredilerle bu durumdan kurtulmaya çalışmıştı. Türkiye'nin içinde bulunduğu bunalım, 1977'nin Aralık ayında 11 AP milletvekilinin partiden istifa etmesi ile yeni bir boyut kazandı. Demirel'in başkanlığındaki II. MC Hükümeti düşürüldü, CHP lideri Ecevit, 11 bağımsız milletvekili, DP ve CGP milletvekillerinin desteğiyle yeni hükümeti kurdu. Bu dönemde ekonomik sorunlar büsbütün ağırlaştı. Temel gıda maddeleri, benzin ve tüpgaz bulunamaz oldu. Kuyruklar ve karaborsa başladı. 1979 sonlarında yapılan Cumhuriyet Senatosu kısmi yenileme seçimlerinde CHP ağır bir yenilgiye uğrayınca, Başbakan Ecevit görevden çekildi. Demirel bu kez MSP ve MHP'nin dışarıdan desteğiyle AP azınlık hükümetini kurdu (25 Kasım 1979). 1979'un son günlerinde Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları, Cumhurbaşkanı Korutürk'e bir uyarı mektubu verdiler. Ancak iktidar ve muhalefet partileri uyarının muhatabı olmadıklarını açıkladılar. Demirel Hükümeti'nin ekonomik durumu iyileştirmek için aldığı 24 Ocak Kararları, kısa sürede olumlu sonuç vermişse de, terör olayları sürmekteydi. Birçok ilde sıkıyönetim ilan edilmişti. Öte yandan 1980'in ilk aylarında görev süresi dolan Fahri Korutürk'ün yerine bir türlü yeni cumhurbaşkanı seçilememişti. ÖZAL HÜKÜMETLERİ Turgut Özal'ın liderliğindeki ANAP, 1983 seçimlerinde tek başına iktidara gelmiş, 1987 seçimlerinde de iktidarda kalma başarısını sürdürmüştü. Özal döneminin en önemli özelliği ardarda yapılan cesur ve kararlı reformlarla ekonominin yön ve kabuk değiştirmesi oldu. Özal'ın 'Büyük Transformasyon' olarak nitelendirdiği bu liberal dönüşümle, Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu ve Kambiyo Rejimi kökten değiştirildi, ithalat ve ihracat serbestleştirildi, dövizde 'serbest kur' sistemine geçildi. Daha önce dışa kapalı bir ekonomik model olan 'ithal ikamesi'nin yerini, 'ihracata öncelik' tanıyan dışa açık bir ekonomi politikası aldı. Bu dönemde devlet sübvansiyonları azaltıldı, üretim ihracata yöneltildi, devletin gelirlerini artırmak için Katma Değer Vergisi yürürlüğe kondu. Gelir Ortaklığı Senetleri satışa çıkartıldı, Toplu Konut ve Özelleştirme idareleri kuruldu, serbest ticaret bölgeleri oluşturuldu. Böylece ekonomik büyüme hızlandırıldı, kronikleşen döviz açığı sorunu çözüldü. Dış politikadaki en önemli gelişme ise Türkiye'nin Avrupa ülkeleriyle ilişkilerinde gözlenen göreli iyileşme oldu. Nitekim, Türkiye ile ilişkilerini askıya almış olan Avrupa Konseyi Danışma Meclisi, Türk parlamenterlerinin bu kurula katılmasını Mayıs 1984'te kabul etti. Öte yandan, yıllardır sürmekte olan İran-Irak savaşında tarafsız bir politika izleyen Türkiye, her iki ülkeyle ticaretini olumlu yönde geliştirdi. Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına dönmesine izin verilmesinden sonra canlanan ABD ilişkilerindeki düzelme devam etti. Türkiye bu dönemde özellikle Ortadoğu ve Avrupa ülkeleriyle kurduğu yoğun ticaret ilişkileri nedeniyle ihracatında ve turizm gelirlerinde büyük artışlar sağladı. I. Özal Hükümeti döneminde iç siyasette de önemli gelişmeler oldu. HP ve SODEP, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) adıyla birleşti. CHP'nin yasaklı genel başkanı Bülent Ecevit'in ekibi de Demokratik Sol Parti'yi (DSP) kurdu. 6 Eylül 1986'da yapılan halkoylaması ile siyasal yasaklar kaldırıldı ve Bülent Ecevit DSP'de, Süleyman Demirel DYP'de, Alparslan Türkeş Milliyetçi Çalışma Partisi'nde (MÇP), Necmettin Erbakan Refah Partisi'nde (RP) genel başkanlığa getirildi. 1987 yılında yapılan erken genel seçimlerde ANAP %36 oyla yine tek başına iktidara gelirken, SHP %24.75 ve DYP %19.15 oranında oy aldı, diğer partiler yüzde 10'luk oy barajını aşamadıkları için TBMM'ye giremediler. Kenan Evren'in görev süresinin dolması üzerine, Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçildi. Görevi 9 Kasım 1989'da devralan Turgut Özal'ın Başbakanlığa atadığı Yıldırım Akbulut, Kasım 1989'da toplanan ANAP Olağanüstü Büyük Kongresi'nde genel başkan seçildi. KOALİSYON DÖNEMLERİ Haziran 1991'de ANAP Genel Başkanlığı'na Yıldırım Akbulut'un yerine Mesut Yılmaz'ın seçilmesi, yeni bir hükümet oluşumunu da beraberinde getirdi. Yılmaz başkanlığında kurulan yeni hükümet ise erken seçim kararı alacak ve 21 Ekim 1991'de genel seçimler yapılacaktı. Seçim kampanyasında demokratikleşme ve enflasyonu durdurma temalarına ağırlık veren DYP %27.03 oy oranıyla birinci parti oldu. Onu ANAP, SHP, RP ve DSP izledi. Yeni hükümet 20 Kasım 1991'de Süleyman Demirel'in başkanlığında bir DYP-SHP koalisyonu olarak kuruldu. Ekonomik büyümeyi canlandırmak ve ücretlilerin reel gelirlerini artırmakta bir ölçüde başarılı olan bu hükümet, demokratikleşme yönünde bazı adımlar attı. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan Orta Asya Cumhuriyetleri ile gerek Cumhurbaşkanı Özal'ın gerekse hükümetin çeşitli girişimleriyle çok yönlü ilişkiler kuruldu. Böylece, Türkiye için bir 'bölge devleti' olma yolunda yeni ufuklar açıldı. Haziran 1992'de bir zirve toplantısıyla kurumsallaştırılan, Kafkasya ve Balkanlar dahil bütün Karadeniz havzasını içine alan Karadeniz Ekonomik İşbirliği, Türkiye'nin bu bölgedeki önemini daha da artırdı. Ayrıca Türkiye, Bosna-Hersek ve Somali konularında da aktif bir rol oynadı. Turgut Özal'ın 17 Nisan 1993'te vefat etmesi üzerine, Cumhurbaşkanlığı görevine Süleyman Demirel seçildi. Demirel'den boşalan DYP Genel Başkanlığına ise 13 Haziran'da yapılan olağanüstü büyük kongrede Tansu Çiller getirildi. Türkiye'nin ilk kadın Başbakanı olan Çiller'in kurduğu yeni DYP-SHP Koalisyon Hükümeti 25 Haziran 1993'ten 25 Aralık 1995 seçimlerine kadar görevde kaldı. 1995 seçimlerinde Refah Partisi %21 oy oranıyla birinci parti oldu. 5 Mart 1996'da Mesut Yılmaz'ın başkanlığında 'Anayol' olarak adlandırılan ANAP-DYP koalisyon hükümeti kuruldu. Bu hükümet dört ay sürdü. RP'nin hükümet hakkında verdiği gensoruyu DYP'nin destekleyeceğini açıklaması üzerine Başbakan Yılmaz, 6 Haziran 1996'da Cumhurbaşkanı Demirel'e istifasını sundu. Demirel bu kez RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi. Erbakan, 'Refahyol' olarak adlandırılan RP-DYP koalisyon hükümetini kurdu. DYP Genel Başkanı Tansu Çiller bu hükümette Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Bu dönemde yoğunlaşan irtica tartışmaları, sosyal ve siyasal bir gerilimin doğmasına neden oldu. Milli Güvenlik Kurulu 28 Şubat 1997 tarihli toplantısında, irtica tehlikesinin tırmanmakta olduğu uyarısını yapınca yeni bir süreç başladı. Bu gerilimli süreçte, Başbakan Erbakan görevi hükümet ortağı DYP'nin Genel Başkanı Çiller'e devretmek amacıyla 18 Haziran 1997'de istifa etti. Cumhurbaşkanı Demirel ise 19 Haziran 1997'de, hükümeti kurmakla Çiller'i değil, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ı görevlendirdi ve Yılmaz'ın kurduğu, kamuoyunda 'Anasol-D' olarak adlandırılan ANAP-DSP-DTP koalisyon hükümetini onayladı. 12 Temmuz 1997 tarihinde güvenoyu alan Anasol-D Hükümeti döneminde erken seçim kararı TBMM'de büyük çoğunlukla alınarak, genel ve yerel seçimlerin 18 Nisan 1999 tarihinde birlikte yapılması kararlaştırıldı. Yönetimde 17 ay kalan hükümet, muhalefet tarafından verilen bir gensoruyla 25 Kasım 1998 tarihinde düşürüldü. Cumhurbaşkanı tarafından yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Bülent Ecevit'in girişimleri sonuçsuz kalınca, görevi Muğla Bağımsız Milletvekili ve Sanayi Bakanı Yalım Erez aldı. Yalım Erez'in hükümet kurma çalışmaları devam ederken, DYP Genel Başkanı Çiller'in Ecevit'in başbakanlığında kurulacak bir azınlık hükümetine destek vereceğini açıklaması, güvenoyu alacak bir hükümet formülü ortaya çıkardı. Nitekim, Bülent Ecevit tarafından 17 Ocak 1999 tarihinde kurulan azınlık hükümeti güvenoyu alarak, 18 Nisan seçimlerine kadar görev yaptı. Seçim sonucunda DSP, MHP, FP, DYP ve ANAP parlamentoda temsil edilme hakkı kazanırken, CHP %10'luk ülke barajını aşamayarak parlamento dışında kaldı. DSP oylarını yüksek oranda artırırken, MHP de en fazla oy alan ikinci parti oldu. ANAP ve DYP gibi merkez sağ partileri ise büyük oy kaybına uğradı. Ocak 1998 tarihinde kapatılan Refah Partisi'nin bağımsız kalan milletvekillerinin çoğunun katılımıyla kurulan FP de oy oranını koruyamadı. 28 Mayıs 1999 tarihinde, seçimlerden birinci parti olarak çıkan DSP'nin Genel Başkanı Bülent Ecevit'in başkanlığında DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti kuruldu. Bir uzlaşma ve atılım hükümeti olarak kurulan 57. hükümet, göreve başlar başlamaz Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin sivilleştirilmesi, Bankalar Kanunu, 'Uluslararası Tahkim'i öngören Anayasa değişikliği ve Sosyal Güvenlik Reformu gibi önemli konularda yeni yasaların çıkmasını sağladı. 1999 yılı Helsinki Zirvesi'yle başlayan Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde, uyguladığı ekonomik istikrar programı ile enflasyonla mücadelede önemli gelişmeler kaydeden hükümet, Cumhurbaşkanlığı seçimini uzlaşıya dayalı bir anlayış çerçevesinde sonuçlandırdı. 16 Mayıs 2000 tarihinde görev süresi dolan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in yerine, parlamentoda temsil edilen 5 partinin Genel Başkanlarının katıldıkları bir teklifle aday gösterilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, 3. turda 330 oyla Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi. YENİ SEÇİM KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK Toprak Kanunu Mecliste görüşülürken kuvvetli bir muhalefet grubu belirtmişti. Gerek Meclisteki muhalif grup, gerekse basın, Seçim Kanununun değiştirilmesini, çok partili bir rejime girilmesi tezini savunuyorlardı. İktidarda bulunan Halk Partisi, Tek Dereceli Seçim Kanunu'nu çıkardı. 1946'da, Sekizinci Büyük Millet Meclisi devresinde tek dereceli seçim uygulandı. Yeni Seçim Kanunu ile gizli oy, açık tasnif sistemi kabul edilmişti. O zaman kurulmuş olan Demokrat Parti 64 milletvekili ile Meclise girdi. Bu Meclis, 1950 yılında hukukçulardan meydana gelen bir heyet tarafından hazırlanan 'Yeni Seçim Kanunu'nu kabul etti. DEMOKRAT PARTİ 1945'de Büyük millet Meclisinde belirmeğe başlayan muhalefet, zamanla Mecliste kuvvetli bir grup kurmayı başardı. Özellikle Toprak Kanununun görüşülmesi sırasında, iktidarı şiddetle eleştiren muhalifler Halk Partisinden çekilmeğe karar verdiler ve istifa ettiler. Demokrat Partinin Kuruluşu: Halk Partisinden istifa eden Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü aralarında anlaşarak 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti adıyla yeni bir parti kurdular. Demokrat Parti, az zamanda faaliyet alanını genişleterek, kuvvetli bir muhalefet partisi haline geldi. 15 Ekim 1951'de toplanan Üçüncü Büyük Kongrede tüzük ve programını yeniden saptadı. Demokrat Partinin Programı: Demokrat Parti, programının birinci maddesinde kuruluş amacını şöyle belirtmekte idi: 'Siyasi hayatımızın, birbirine karşılıklı saygı gösteren partilerle idaresi lüzumuna inanan Demokrat Parti, Türkiye Cumhuriyetinde demokrasinin geniş ve ileri bir anlayışla gerçekleşmesine ve umumi siyasetin demokratik bir görüş ve zihniyetle yürütülmesine hizmet maksadıyla kurulmuştur'. 27 MAYIS HAREKETİ DP'yi iktidardan düşürmek, özellikle İnönü sempatizanı birçok subaya, siyasal ve ekonomik sorunların çözümü, ülkeyi ve demokrasiyi kurtarmanın vazgeçilmez önkoşulu gibi görünüyordu. Silahlı Kuvvetler'in çeşitli kademelerinde Milli Birlik Komitesi (MBK) adı altında örgütlenen bu subaylar, 27 Mayıs 1960 sabahı planlı bir şekilde harekete geçerek, DP iktidarını devirerek yönetime el koydular. Sabahın ilk saatlerinde yayınlanan ihtilal bildirisinde, hareketin demokrasiyi kurtarmak ve kardeş kavgasını önlemek için yapıldığı, hiçbir şahsa ve zümreye karşı olmadığı, en kısa sürede seçimlere gidileceği ve yönetimin sivillere devredileceği açıklanıyor, NATO ve CENTO'ya bağlı kalınacağı bildiriliyordu. Devrik Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanları ve iktidar partisine mensup milletvekilleriyle önde gelen yöneticiler, Harp Okulu'nda gözaltına alındılar. Orgeneral Cemal Gürsel, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Genelkurmay Başkanı oldu. MBK, yasama görevini üstlendi ve 17 Haziran 1960'ta çoğu sivillerden oluşan yeni bir hükümet kuruldu. İhtilal Yönetimi ilk güçlüğü MBK üyeleri arasındaki görüş ayrılığı nedeniyle yaşadı. Üyelerden bir bölümü bir an önce seçimlerin yapılmasını isterken, diğer bölümü köklü reformlar gerçekleştirildikten sonra seçimlerin yapılmasını öngörüyordu. İkinci gruptakiler 13 Kasım 1960'da tasfiye edilerek yurt dışında çeşitli görevlere atandılar. MBK aynı yılın Aralık ayında, yeni anayasa ve seçim yasası hazırlamakla yükümlü 'Kurucu Meclis'in oluşturulmasını kararlaştırdı. Çeşitli kuruluşların temsilcilerinden oluşan Kurucu Meclis, 5 Ocak 1961'de göreve başladı. Üniversite çevrelerinden alınan anayasa taslakları, meclisin özel komisyonlarında biçimlendirilerek tartışmaya sunuldu. Kurucu Meclis'in son şeklini verdiği anayasa, 9 Temmuz 1961'de yapılan referandum sonucu kabul edilerek yürürlüğe girdi. MBK, 15 Ekim 1961'de yapılan seçimlerle iktidarı sivillere bıraktı. MBK'nın 22 üyesi Anayasa gereğince 'Tabii Senatör' olarak parlamentoya girerken, Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi. 27 Mayıs 1960 sabahı devrilen DP iktidarının yöneticileri, MBK tarafından Yassyada'da kurulmuş olağanüstü bir mahkeme olan Yüksek Adalet Divanı'nda yargılandılar. Mahkeme, 'Anayasayı İhlal' ile suçladığı DP yöneticilerinden 15'ine idam, diğerlerine de ağır hapis cezaları verdi. İdam cezalarından 12'si MBK tarafından müebbed hapse çevrildi. DP iktidarının Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan ise idam edildiler. Diğer tutukluların tümü 1964'e kadar çeşitli af girişimleriyle serbest bırakıldı. 12 EYLÜL REJİMİ Askeri müdahale, ordunun 12 Eylül 1980 sabahı, emir ve komuta zinciri içinde yönetime el koymasıyla gerçekleşti. Genelkurmay başkanı Orgeneral Kenan Evren ve Kuvvet Komutanları'ndan oluşan Milli Güvenlik Konseyi (MGK), TBMM'yi ve hükümeti feshetti. Tüm ülkede sıkıyönetim ilan edildi, AP, CHP, MSP ve MHP genel başkanları gözaltına alındı. Müdahaleden sonra yasama ve yürütme yetkilerini bünyesinde birleştiren MGK, Konsey'in başkanı olan Orgeneral Kenan Evren'i Devlet Başkanlığı'na getirdi. Yeni hükümet Oramiral Bülent Ulusu başkanlığında kuruldu. Yeni hükümette son AP Hükümeti'nin Başbakanlık Müsteşarı ve 24 Ocak Kararları'nın mimari Turgut Özal da Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Bu dönemde, Demirel Hükümeti tarafından başlatılan ekonomik istikrar politikası aynen sürdürüldü. Dış politikadaki en önemli gelişme, NATO Başkomutanı'nın adıyla anılan 'Rogers Planı'nın MGK yönetimi tarafından kabulü ve ülkenin uzun süredir izlediği politikaya aykırı olarak Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına dönmesine izin verilmesiydi. Yeni bir anayasa hazırlanması için Haziran 1981'de, MGK ve Danışma Meclisi'nden (DM) oluşacak yeni bir 'Kurucu Meclis' oluşturulması kararı alındı. DM üyelerinin açıklandığı gün daha önce etkinlikleri yasaklanmış olan tüm siyasi partiler MGK tarafından kapatıldı ve mal varlıklarına el kondu. DM Anayasa Komisyonu tarafından hazırlanan yeni anayasa 7 Kasım 1982'de halkoyuna sunuldu ve %91.2 'evet' oyuyla kabul edildi. Yeni anayasanın kabulü ile Kenan Evren 'Cumhurbaşkanı' sıfatını aldı. Siyasi Partiler Yasası 24 Nisan 1983'te yürürlüğe girdi ve yeni siyasi partilerin kurulması için siyasal faaliyetler kademeli olarak serbest bırakıldı. Merkez sağda emekli Orgeneral Turgut Sunalp başkanlığında, '12 Eylül ruh ve felsefesinin devamı' olduğunu açıklayan Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) kuruldu. MGK tarafından pek de hoş karşılanmayan ikinci parti kurma girişimi de 1982'de Ulusu Hükümeti'nden ayrılmış olan Turgut Özal'dan geldi ve 24 Ocak Kararları ile başlayan liberalleşme ve ekonomik istikrar programının sürdürülmesi için iktidar talebinde bulunan Anavatan Partisi (ANAP) kuruldu. Kurulan üçüncü parti, merkez sol eğilimli olması amaçlanan Halkçı Parti'ydi (HP). HP'nin genel başkanlığını Bülent Ulusu'nun Başbakanlık Müsteşarlığını yapmış olan Necdet Calp üstlenmişti. Bunların yanında AP'nin devamı olarak bilinen Doğru Yol Partisi (DYP) ve İsmet İnönü'nün oğlu Erdal İnönü'nün başkanlığında Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu. MGK yeni kurulan partilerin kurucu listelerini incelemeye aldı ve bunlardan büyük bir bölümünü veto etti. En çok vetoyu SODEP ve DYP listeleri almış ve iki parti de öngörülen süre içinde kurucu yeter sayısını tamamlayamadığı için genel seçimlere katılma hakkını elde edememişti. 6 Kasım 1983 seçimlerine yalnızca ANAP, MDP ve HP katıldı ve yüzde 45.1'lik oy alan ANAP tek başına iktidar oldu. 24 Kasım 1983'te toplanan TBMM'de başkanlık divanının oluşmasıyla MGK'nın görevi sona erdi. MGK'nın dört üyesi 'Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi' olarak göreve başladı. 13 Aralık'ta ise Turgut Özal başkanlığında I. ANAP Hükümeti kuruldu. 12 MART DÖNEMİ 1960'ların özgürlükçü ortamı, 12 Mart 1971 muhtırası ile noktalandı. Genelkurmay Başkanı ve dört kuvvet komutanının ortak muhtırası, anarşi ve terörü önlemek, rejimi esenliğe kavuşturmak gerekçesiyle, reformları Atatürkçü bir görüşle gerçekleştirecek partiler üstü bir hükümetin oluşturulmasını istemiş, aksi durumda ordunun idareyi doğrudan üstleneceğini duyurmuştu. Bu koşullarda yasal hükümetin Başbakanı Demirel aynı gün istifasını Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a verdi. 12 Mart'ın ilk hükümeti, CHP'den istifa eden Nihat Erim tarafından kuruldu. Bakanların önemli bir bölümünü 'beyin takımı' olarak nitelendirilen teknokratlar oluşturuyordu. 'Partilerüstü' nitelikte ve reform yapmak iddiasındaki hükümetin ilk icraatı sıkıyönetim ilan etmek ve sert önlemler almak oldu. Anayasa'nın bazı önemli maddeleri değiştirildi. I. Erim Hükümeti, iç çelişkilerin yarattığı uyumsuzluğa fazla dayanamayarak yerini II. Erim Hükümeti'ne bıraktı. Fakat Başbakan Erim, rejime içten ve dıştan gelen tepkiler nedeniyle bir kez daha istifa etti. Yerini onun Milli Savunma Bakanlığı'nı yapmış olan Ferit Melen aldı. Onu izleyen Naim Talu Hükümeti ise bir çeşit demokrasiye geçiş sürecini başlattı. 1973'te TBMM'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini 12 Mart'ın adayı Faruk Gürler kaybetti, AP ve CHP'nin ortak adayı Fahri Korutürk kazandı. Bu arada CHP'de 1969 yılından başlayarak ilginç gelişmeler yaşanmış, 12 Mart rejimine karşı izlenecek politikada Genel Başkan İnönü ile anlaşmazlığa düşen Genel Sekreter Bülent Ecevit ve arkadaşları Merkez Yürütme Kurulu üyeliğinden istifa etmişlerdi. Bu ekip 12 Mart dönemi süresince parti içinde köklü bir mücadele sürdürdü. 1972 Kurultayı'nda Ecevit ve arkadaşları İnönü'nün ekibine karşı parti yönetimine adaylıklarını koydular. Ecevit'in listesinin kazanmasıyla, İnönü genel başkanlıktan, milletvekilliğinden ve CHP üyeliğinden istifa etti. Hemen toplanan olağanüstü kurultayda, Ecevit Genel Başkan seçildi. CHP için artık yeni bir dönem başlamıştı. KÖRFEZ KRİZİ Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Irak'ın Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan Körfez Krizi sırasında, kişisel diplomasi ataklarıyla Türkiye'nin uluslararası alanda ön plana çıkmasını ve müttefiklerin yanında aktif bir rol almasını sağladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Irak'a ekonomik ambargo uygulanması yönündeki kararını ilk uygulayanlardan biri Türkiye oldu, Irak petrollerini Yumurtalık'a taşıyan petrol boru hattı kapatıldı. 1990'da patlak veren Körfez Savaşı sırasında da Türkiye'deki ABD üslerinin, müttefiklerin hava operasyonlarında kullanılmasına izin verildi. Körfez Savaşı'nın ardından 1991 ilkbaharında Türkiye, çoğunluğunu Kürtler'in oluşturduğu bir milyon kadar Kuzey Iraklı sığınmacının göç hareketiyle karşılaştı. Müttefiklerin 36. paralelin kuzeyindeki Irak topraklarını 'Güvenlik Bölgesi' ilan etmesinden sonra sığınmacıların büyük bir bölümü yurtlarına döndü.              TESTLER 1. Türkiye’nin Marshall Planı kapsamına alınmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Kamu kesiminin etkinliğinin artırılması B) İç tüketimin artırılması C) Uluslararası Para Fonu ile olan üyelik anlaşması D) Sanayileşmenin hızlandırılması E) Türkiye’nin Avrupa’nın yeniden inşasına katkıda bulunacağı görüşü 2. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın üretim planlamasındaki öncelikler bakımından en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Yatırım mallarında sadece yerli sermayeye öncelik verilmesi B) Yatırım mallarında sadece yabancı sermayeye öncelik verilmesi C) Ara ve yatırım mallarında özel sektöre öncelik verilmesi D) Ara ve yatırım mallarında kamu sektörüne öncelik verilmesi E) Dayanıklı tüketim mallarının bütünüyle dışarıdan alınması 3. 1980 sonrası uygulanan kalkınma planlarının temel amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Mali piyasaların kontrol altına alınması B) Ekonominin dış rekabete karşı korunması C) Ekonominin rekabet gücünün artırılması D) Yatırımlara negatif reel faiz uygulanması E) Kamu kesimi imalat sanayi yatırımlarının artırılması 4. Türkiye’de özelleştirmeye ilişkin ilk yasal düzenleme kaç yılında yapılmıştır? A) 1938 B) 1984 C) 1985 D) 1986 E) 1987 5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 2000-2001 krizlerini hazırlayan koşullardan biri değildir? A) Aşırı değerli Türk Lirası B) Yüksek cari işlemler açığı C) Bankaların açık pozisyonları D) Kamu bankalarının görev zararları E) Yüksek oranlı özel sektör dış borcu 6. Türkiye’de 1990-2006 yılları arasında iç borçların birincil piyasada alıcılarına göre dağılımı göz önüne alındığında, aşağıdakilerden hangisi en büyük alıcıdır? A) Bankalar B) Resmî kurumlar C) Özel sektör D) Hane halkı E) Yabancılar 7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ekonomisinde 2002-2006 yılları arasında, YTL’nin değer kazanması ile doğrudan ilişkili olan makroekonomik gelişmelerden biri değildir? A) GSMH’nin artması B) Kişi başına gelirin artması C) Yabancı sermaye girişlerinin artması D) Enflasyonun gerilemesi E) Bütçe açıklarının azalması 8. İthalatın ekonomik faaliyetlere göre dağılımı dikkate alındığında, 2006 yılında en yüksek pay aşağıdaki sektörlerden hangisine aittir? A) Kimyasal madde ürünleri imalatı B) Ana metal sanayii C) Makine ve teçhizat imalatı D) Tütün ürünleri E) Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri 9. 2006 yılı sonu itibariyle yatırım teşviklerinin imalat sanayii alt sektörleri içerisindeki en yüksek payı hangi sektöre aittir? A) Dokuma-giyim B) Taşıt araçları C) Gıda-içki D) Çimento E) Seramik 10. I. Tarım II. Sanayi III. İnşaat IV. Hizmetler Türkiye’de 2002-2006 yılları arasında istihdamın yukarıdaki sektörler itibariyle dağılımının büyüktenküçüğe sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I-III-IV-II B) II-I-III-IV C) II-III-I-IV D) IV-I-II-III E) IV-II-I-III 11. Türkiye’de “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı” hangi yıl yaşanan krizden sonra uygulanmaya başlamıştır? A) 1980 B) 1989 C) 1994 D) 1997 E) 2001 12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki özel sermayeli mevduat bankalarından biri değildir? A) Akbank B) Şekerbank C) Türk Eximbank D) Türkiye Garanti Bankası E) Yapı ve Kredi Bankası 13. Aşağıdakilerden hangisi T.C. Hazine Müsteşarlığının iç borçlanmada en sık kullandığı yöntemdir? A) TÜFE’ye endeksli yöntem B) Sabit kuponlu döviz cinsi yöntemi C) Değişken faizli yöntem D) Sabit kuponlu YTL cinsi yöntemi E) İskontolu faiz yöntemi 14. Aşağıdakilerden hangisi Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) teşvik sisteminden yararlanan yatırımlar arasında yer almaz? A) Enerji B) Tarım C) Turizm (konaklama tesisleri) D) Sağlık E) Yazılım geliştirme 15. İstanbul’dan sonra en çok sayıda uluslar arası sermayeli şirketin bulunduğu şehir aşağıdakilerden hangisidir? A) Ankara B) Antalya C) Bursa D) Muğla E) İzmir 16. Bir devletin kendisine başka bir devlet tarafından yapılan, dostane olmayan ve uluslararası hukuk tarafından yasaklanmış eylemlerine aynı biçimde karşılık vermesine ne ad verilir? A) Misilleme B) Caydırıcılık C) Meşru müdafaa D) Zararla karşılık E) Önleyici saldırı 17. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği’nin öncülüğünde kurulan ve Doğu Bloku ülkelerinin üye olduğu savunma örgütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Çevresel Pakt B) Varşova Paktı C) COMECON D) SEATO E) EFTA 18. Soğuk Savaş sonrasında güvenlik anlayışının dönüşümü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Güvenlik, devlet merkezli olmaktan birey merkezli olmaya doğru evrilmiştir. B) Büyük devletlerin güvenliğinin daha önemli olduğu uluslararası alanda kabul görmüştür. C) Uluslararası örgütlerin güvenliğinin devletler kadar önemli olduğu kabul edilmiştir. D) BM’nin uluslararası güvenliğin korunmasındaki rolü ve etkisi azaltılmıştır. E) Enerji güvenliğinin önemi azalmıştır. 19. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sürecinde yaşanan yumuşama döneminin sembolü olarak kabul edilir? A) AET’nin kurulması B) Berlin Duvarının yıkılması C) Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanması D) Küba krizinin çatışma olmaksızın sona ermesi E) Yugoslavya’nın Doğu Blokundan ayrılması 20. Aşağıdakilerden hangisi nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkeler arasında İsrail’i tanıyan ilk ülkedir? A) Pakistan B) Mısır C) Ürdün D) Türkiye E) Arnavutluk 21. İsrail’in işgali altında olan Suriye’ye ait bölge ve işgalin başlangıç yılı, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? A) Bekaa Vadisi – 1967 B) Golan Tepeleri – 1967 C) Bekaa Vadisi – 1973 D) Golan Tepeleri –1973 E) Gazze Şeridi – 1973 22. Kıbrıs’ın tarihi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kıbrıs adası, 1571’de Osmanlı egemenliğine geçmiştir. B) Lozan Antlaşması ile İngiltere’nin adadaki egemenliği tanınmıştır. C) Kıbrıs Cumhuriyeti 1963’te kurulmuştur. D) Garanti Antlaşması (1960) ile Yunanistan, Türkiye ve İngiltere garantör devlet statüsüne kavuşmuştur. E) KKTC 1983’te kurulmuştur. 23. Aşağıdaki ülkelerden hangisi AB üyesi değildir? A) Lüksemburg B) Finlandiya C) Letonya D) İsviçre E) İsveç 24. Aşağıdakilerden hangisi Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’na taraf olmasına rağmen, nükleer silaha sahip olmaya devam eden devletlerden biridir? A) İsrail B) İran C) Hindistan D) Japonya E) ABD 25. Türkiye, Yunanistan’ın Ege’de karasularını kaçmilin üzerine çıkarmasının savaş nedeni olacağını ilan etmiştir? A) 3 B) 6 C) 9 D) 10 E) 15 CEVAPLAR: 1.E 2. D 3. C 4. B 5. E 6. A 7. E 8. A 9. B 10. D 11. E 12. C 13. E 14. A 15. B 16. A 17. B 18. A 19. C 20. D 21. B 22. C 23. D 24. E 25. B Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Testleri -------------------------------------------------------------------------------- 1. Türkiye aşağıdaki devletlerin hangisinden doğal gaz ithal etmemektedir? A) Rusya B) İran C) Irak D) Cezayir E) Nijerya 2. Çin Halk Cumhuriyeti’nin dış politikası ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) BM Güvenlik Konseyinde 1971 yılında tam üyelik statüsü elde etmiştir. B) Dünya Ticaret Örgütünün üyesidir. C) Şanghay İşbirliği Örgütünün kurucu üyesidir. D) Tayvan’ı kendi ülkesinin bir parçası saymaktadır. E) Barış için Ortalık Progr***** üyedir. 3. Yugoslavya’nın parçalanması süreci ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kosova, eski Yugoslavya coğrafyasında bağımsız olan son devlettir. B) Bulgaristan, Makedonları ayrı bir ulus olarak tanımamaktadır. C) Yugoslavya’dan bağımsızlığını ilan eden Slovenya, 2004’te AB üyesi olmuştur. D) Yugoslavya’dan ayrılan Hırvatistan, 2002’de NATO’ya üye olmuştur. E) Bosna Hersek’te çatışmalar 1995’te Dayton Anlaşması’yla sona ermiştir. 4. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi “Yeni Büyük Oyun” kavramını tanımlamak için kullanılır? A) Orta Asya’da İngiltere ile Rusya arasında 19. yüzyılda yaşanan güç mücadelesinin farklı aktörlerle günümüzde tekrar ortaya çıkışı B) Soğuk Savaş sonrasında ABD ile Rusya arasında eski Doğu Avrupa ülkelerinin NATO üyeliğine alınması konusunda çıkan anlaşmazlık C) ABD’nin Irak üzerinden Orta Doğu petrollerini kontrol etme girişimine Almanya’nın gösterdiği tepki D) Çin Halk Cumhuriyeti ile ABD arasında 2000’li yıllarda yaşanan güç mücadelesi E) Orta Doğu üzerinde ABD, Rusya, Almanya gibi ülkelerin giriştikleri 19. yüzyıla benzer bir güç mücadelesinin yeniden yaşanması 5. Aşağıdakilerden hangisi Birinci ve İkinci Körfez Savaşları arasındaki farklardan biri değildir? A) BM Güvenlik Konseyi onayı Birinci Körfez Savaşı’nda vardır, ikincisinde yoktur. B) Saddam yönetimi Birinci Körfez Savaşı sonrasında devam etmiş, ikincisinde yıkılmıştır. C) Çekiç Güç operasyonunu Birinci Körfez Savaşı başlatmış, ikincisi sona erdirmiştir. D) Almanya ve Japonya Birinci Körfez Savaşı’na finansal destek sağlamış, ikincisine destek vermemiştir. E) ABD Birinci Körfez Savaşı’nı tek başına, ikincisini koalisyon ile yürütmüştür. 6. Kuril adalarının egemenliği konusu hangi iki devlet arasında sorun yaratmaktadır? A) Japonya – Çin B) Arjantin – Fransa C) Rusya – Çin D) Rusya – Japonya E) İngiltere – Arjantin 7. Aşağıdaki ülkelerin hangisinde devlet başkanı, dış politikada daha fazla yetkiye sahiptir? A) Fransa B) Almanya C) Türkiye D) Hollanda E) Yunanistan 8. Aşağıdakilerden hangisi Kopenhag Kriterlerinden (1993) biri değildir? A) Azınlık haklarına saygı B) Hukukun üstünlüğüne saygı C) Avrupa Konseyi üyesi olunması D) Serbest piyasa ekonomisinin geçerli olması E) AB müktesebatına uyum sağlanması 9. Aşağıdakilerden hangisi AB ile ilişkili bir güvenlik oluşumu değildir? A) AGSK B) AGSP C) BAB D) OGDP E) AGİT 10. Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvelerinde aşağıdaki devletlerden hangisi yer almaz? A) Kırgızistan B) Tacikistan C) Kazakistan D) Özbekistan E) Azerbaycan 11. Türkiye aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangisine üye değildir? A) İKÖ B) ECO C) KEİ D) NAFTA E) AGİT 12. NATO, Soğuk Savaş sonrasında ilk askeri operasyonunu hangi ülkede gerçekleştirmiştir? A) Somali B) Sırbistan C) Kosova D) Afganistan E) Bosna-Hersek 13. NATO, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanarak görev alanını genişletmiştir? A) Alan dışılık B) Ön alıcı vuruş C) Yakın çevre D) Yaşam alanı E) Barışçıl müdahale 14. Aşağıdakilerden hangisi Orta Doğu bölgesine ilişkin bir uluslararası örgüt değildir? A) RCD B) ASEAN C) CENTO D) Arap Birliği E) Körfez İşbirliği Konseyi 15. Aşağıdakilerden hangisi 1992 yılında Rio De Jenerio’da yapılan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nın bir ürünü olarak ortaya çıkan “Gündem 21” anlayışının özelliklerinden biridir? A) “Sürdürülebilir kalkınma” kavramının reddi B) “Küresel ortaklık” kavramının reddi C) Yönetişim anlayışı D) Merkezi yönetim - yerel yönetim ilişkilerinde merkeziyetçilik eğilimi E) Varolan finansman kaynaklarının kullanımı 16. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 1930 yılı başlarında yaşanan ekonomik bunalıma karşı alınan önlemlerden biri değildir? A) Kamu harcamaları ile kamu gelirlerinin denkliğinin sağlanması B) İthalata sınırlamalar getirilmesi C) Dış ticaretin fazla vermesinin sağlanması D) Sanayileşmede ara ve yatırım malları üretimine öncelik verilmesi E) Sanayileşmede tüketim malları üretimine öncelik verilmesi 17. Türkiye’de 1947 yılında hazırlanan Vaner planının temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Kentleşmeye önem verilmesi B) KİT (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) yatırımlarına öncelik tanınması C) Tarımın ekonominin öncü sektörü olarak görülmesi D) Kamu kesiminin kalkınmanın öncüsü olarak görülmesi E) Kalkınmanın finansmanının dış kaynaklara dayandırılması 18. Aşağıdakilerden hangisi 1950’li yıllarda yabancı özel sermaye girişlerinin hızlanmasına neden olan düzenlemeler arasında yer almaz? A) Petrol Yasası B) Yerli sermayenin olmadığı sektörlere girmesine izin verilmesi C) Yabancı yatırımcıların kâr transferine izin verilmesi D) Yabancı sermayenin döviz olarak getirilmesine izin verilmesi E) Yabancı sermayenin patent ve lisans hakkı şeklinde gelmesine izin verilmesi 19. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanun hangi tarihte çıkarılmıştır? A) 25 Şubat 1930 B) 15 Nisan 1934 C) 18 Mart 1946 D) 18 Nisan 1958 E) 24 Ocak 1980 20. III. Beş Yıllık Kalkınma Planı döneminde en çok sermaye girişi hangi yolla olmuştur? A) Özel yabancı sermaye B) Proje kredileri C) NATO kredileri D) Özel çekme hakları E) Avrupa Para Birliği kredileri 21. Aşağıdakilerden hangisi 1950 yılında kurulan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın amaçlarından biri değildir? A) Yerli ve yabancı ortaklıkları desteklemek B) Özel kesimin gelişmesini desteklemek C) Kamu kesiminin gelişmesini desteklemek D) Özel kesime dış kaynaklı kredi sağlamak E) Hisse senedi ve tahvillerin özel kesime geçmesine yardım etmek 22. Aşağıdakilerden hangisi 4 Ağustos 1958 tarihinde uygulamaya konulan istikrar önlemlerinden biri değildir? A) TL’nin devalüasyonu B) İthalata serbestlik tanınması C) Para arzının kısıtlanması D) Bütçe harcamalarının genişletilmesi E) KİT ürünlerinin fiyatlarının artırılması 23. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ekonomisinde 1970’li yıllarda ağırlaşan ekonomik bunalımın en önemli göstergesi olarak kabul edilir? A) Dış ödemeler açıkları B) İşsizlik C) Enflasyon D) İç borç miktarı E) Devalüasyonlar 24. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 1980 öncesi dönemde ithal ikameci sanayileşme politikalarının uygulanmasına olanak sağlayan koşullardan biri değildir? A) Mutlak korumacılığın uygulanması B) İthalat kotalarının varlığı C) İhracatın teşvik edilmesi D) Düşük faizli kredi uygulaması E) Ara malları üreten sektörlerin dış rekabete açılması 25. Aşağıdakilerden hangisi 1980’lerin ortalarından itibaren kamunun finansman ihtiyaçlarının T.C. Merkez Bankası dışından sağlanması için yapılan uygulamalardan biri değildir? A) İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın açılması B) Kamunun hazine bonosu satışına başlaması C) Enflasyon hedeflemesine geçilmesi D) Bankalararası para piyasasının kurulması E) Kamunun tahvil satışına başlaması CEVAPLAR: 1. C 2. E 3. D 4. A 5. E 6. D 7. A 8. E 9.C 10. B 11. D 12. E 13. A 14. B 15. C 16. D 17. E 18. B 19. A 20. B 21. C 22. D 23. A 24. E 25. c Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Testleri -------------------------------------------------------------------------------- 1. Aşağıdakilerden hangisi 1980-1990 yılları arasında Türkiye’de ihracatta gözlenen hızlı artışın temel nedenlerinden biri değildir? A) İç talebin daraltılması B) Ücret ve maaşlarda artışın sınırlandırılması C) Kapasite kullanım oranlarının artması D) Yeni üretim kapasitelerinin yaratılması E) İhracatta vergi iadesinin uygulanması 2. “Barış içinde bir arada yaşama” doktrini hangi ülke tarafından ve hangi amaçla ortaya atılmıştır? A) Sovyetler Birliği tarafından, kapitalizm ve sosyalizmin bir arada yaşayabileceğini göstermek için B) Çin Halk Cumhuriyeti tarafından, komünist parti öncülüğünde liberal bir ekonomik dönüşümü meşrulaştırmak için C) Federal Almanya tarafından, her iki Almanya’nın birbirini tanıyarak var olabileceğini belirtmek için D) ABD tarafından, nükleer silahlara ilk başvuran ülke olmayacağını göstermek için E) Bağlantısız ülkeler tarafından, her iki bloka eşit mesafede durulacağını bildirmek için 3. Aşağıdakilerden hangisi bağımsız bir devlet olarak tanınmamaktadır? A) Vatikan B) Lüksemburg C) Andora D) Malta E) İskoçya 4. Türkiye aşağıdaki uluslar arası antlaşmalardan hangisine taraf değildir? A) BM İnsan Hakları Sözleşmesi B) BM İşkence Sözleşmesi C) Ulusal Azınlıkları Koruma Çerçeve Sözleşmesi D) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi E) İkiz Sözleşmeler 5. Aşağıdaki siyasi/idari birimlerden hangisinin bağımsızlık ilanı, kendi kaderini tayin hakkı ilkesi uyarınca uluslararası alanda tanınmıştır? A) Kosova B) Slovenya C) Çeçenistan D) Keşmir E) Osetya 6. 1970’lerde Çin ve ABD arasında başlayan yakınlaşma sürecine ne ad verilmektedir? A) Ping-pong diplomasisi B) Sessiz diplomasi C) Salam politikası D) Açık kapı politikası E) Gizli diplomasi 7. Meiji dönemi, aşağıdaki devletlerden hangisinin modernleşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir? A) Japonya B) Çin C) Kore D) Hindistan E) Rusya 8. Aşağıdakilerden hangisi Napolyon Savaşları sona erdiğinde Avrupa’da düzeni sağlamak amacıyla gerçekleştirilen uluslararası toplantıdır? A) Berlin Kongresi B) Paris Kongresi C) Viyana Kongresi D) Londra Konferansı E) Brüksel Konferansı 9. Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılarak kurulan son Balkan devleti aşağıdakilerden hangisidir? A) Yunanistan B) Bulgaristan C) Hırvatistan D) Sırbistan E) Arnavutluk 10. İkinci Dünya Savaşı öncesinde Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ne ad verilir? A) Barbarossa Harekâtı B) Anschluss C) Saar Plebisiti D) Lebensraum E) Dresden Bombardımanı 11. ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yunanistan ve Türkiye’ye askerî malzeme yardımına başlaması aşağıdakilerden hangisine dayanmaktadır? A) Balkan Paktı B) Marshall Yardımı C) Eisenho**r Doktrini D) Truman Doktrini E) Johnson Doktrini 12. Aşağıdakilerden hangisi nükleer savaş tehlikesi yaratan Soğuk Savaş krizlerinden biridir? A) 1948 Berlin Krizi B) 1950-1953 Kore Savaşı C) 1962 Küba Krizi D) 1967 Altı Gün Savaşı E) 1979 İran Krizi 13. Filistin Sorunu için oluşturulan Dörtlü Grup’un (Quartet) üyeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) ABD, Rusya, BM, AB B) ABD, Rusya, Almanya, Fransa C) AB, NATO, BM, AGİT D) ABD, Rusya, Çin, AB E) İsrail, Mısır, Filistin, Suriye 14. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Irak ile ilgili gelişmelerden biri değildir? A) Çekiç Güç B) Hama Ayaklanması C) Halepçe Katliamı D) Huzur Operasyonu E) Çelik Harekâtı 15. Aşağıdaki uluslararası kuruluşlardan hangisi Birleşmiş Milletler’e bağlı değildir? A) Uluslararası Para Fonu B) Uluslararası Adalet Divanı C) Dünya Sağlık Örgütü D) Afrika Birliği Örgütü E) Gıda ve Tarım Örgütü 16. Aşağıdakilerden hangisi NATO’nun kabul ettiği stratejilerden biri değildir? A) Esnek karşılık B) Kitlesel karşılık C) Sınırlı savaş D) Derinlikte savaş E) Topyekün savaş 17. Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz’e sınırı olan NATO üyesi ülkelerden biridir? A) Malta B) İspanya C) Portekiz D) İsrail E) Kıbrıs Rum Kesimi 18. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa güvenliği ile doğrudan bağlantılı değildir? A) BAB B) AGSP C) NATO D) AGİT E) MEDA 19. Aşağıdakilerden hangisi bir AB kurumu değildir? A) Avrupa Parlamentosu B) Avrupa Toplulukları Adalet Divanı C) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi D) Avrupa Komisyonu E) Avrupa Sayıştayı 20. İngiltere, İrlanda ve Danimarka AB’nin kaçıncı genişleme dalgasında örgüte katılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 21. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Birliği üyesidir? A) Norveç B) İsveç C) İsviçre D) İzlanda E) Hırvatistan 22. Aşağıdaki örgütlerin hangisinde Barış İçin Ortaklık programı geliştirilmiştir? A) AB B) BM C) NATO D) AGİT E) OECD 23. Brezilya, Arjantin, Uruguay ve Paraguay tarafından Güney Amerika’da ortak bir pazar yaratma amacıyla 1991 yılında kurulan örgüt aşağıdakilerden hangisidir? A) CARICOM B) LAFTA C) ASEAN D) MERCOSUR E) CACM 24. Uluslararası barış uygulama gücü SFOR Bosna- Hersek’teki görevini 2004’te hangi kuvvete devretmiştir? A) IFC B) KFOR C) ISAF D) IFOR E) EUFOR 25.Aşağıdakilerden hangisi 1960’lı yıllarda planlı kalkınmaya geçilmesinin nedenlerinden biri değildir? A) 1950’li yılların sonlarındaki dış ödeme güçlükleri ve enflasyon B) Ekonomi yönetiminde teknokratlara yer verme isteği C) Dünyadaki planlama uygulamalarının başarısı D) Yerli ticaret sermayesinin daha çok kaynak istemesi E) Dış borç verenlerin isteği CEVAPLAR: 1. D 2. A 3. E 4. C 5. B 6. A 7. A 8. C 9. E 10. B 11. D 12. C 13. A 14. B 15. D 16. E 17. B 18. E 19. C 20. A 21. B 22. C 23. D 24. E 25. D   Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Testleri -------------------------------------------------------------------------------- 1. Aşağıdakilerden hangisi dekolonizasyon (sömürgeciliğin tasfiyesi) sürecinin uluslararası ilişkilerde yarattığı sonuçlardan biri değildir? A) BM çerçevesinde Yeni Uluslararası Ekonomik Düzen girişiminin ortaya çıkması B) Bağlantısızlık hareketinin ortaya çıkması C) Uluslararası örgütlerin sayısının artması D) Üçüncü Dünyacılığın bir alternatif ideoloji olarak ortaya çıkması E) Dünyada enerji maliyetlerinin ucuzlaması 2. Aşağıdakilerden hangisi bir devlet olmakla birlikte BM’de gözlemci üye statüsündedir? A) Andora B) İsviçre C) San Marino D) Vatikan E) Monako 3. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin getirdiği düzenlemelerden biri değildir? A) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması B) Boğazların silahsızlandırılmış statüsünün sona erdirilmesi C) Boğazların askerden arındırılmış statüsünün sona erdirilmesi D) Boğazların uluslararası boğaz statüsünün sona erdirilmesi E) Boğazlardaki seyrüsefer serbestliğinin süresiz kılınması 4. Aşağıdakilerden hangisi bir başka devlet ülkesini işgal ettiği gerekçesiyle Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarılan tek devlettir? A) ABD B) Sovyetler Birliği C) Almanya D) Japonya E) İtalya 5. Aşağıdakilerden hangisi İngiltere ve Fransa’nın Nazi Almanyası’na karşı izlediği “yatıştırma” politikası olarak tanımlanamaz? A) İngiltere ve Fransa’nın, Çekoslovakya’nın Almanya tarafından ele geçirilmesine tepkisiz kalmaları B) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Ren bölgesini silahlandırmasına tepkisiz kalmaları C) İngiltere ve Fransa’nın, Avusturya’nın Almanya tarafından ilhak edilmesine tepkisiz kalmaları D) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Polonya’yı işgaline tepkisiz kalmaları E) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın hava kuvvetleri oluşturmasına tepkisiz kalmaları 6. Aşağıdakilerden hangisi Arap milliyetçiliğinin yarattığı bölgesel sonuçlardan biridir? A) 1958’de Mısır ile Suriye’nin birleşmesi B) 1969’da İslam Konferansı Örgütünün kurulması C) 1970’te Ürdün’de iç savaşın çıkması D) 1977’de Enver Sedat’ın Kudüs’ü ziyareti E) 1991 Körfez Savaşından sonra Filistinlilere yönelik desteğin artması 7. 1978 - Camp David Anlaşmaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Filistinlilere özerklik verilmesi kabul edilmiştir. B) Mısır ve İsrail arasında imzalanmıştır. C) Sina yarımadası Mısır’a geri verilmiştir. D) İsrail ile Suriye arasında barış müzakerelerine başlanması kabul edilmiştir. E) İsrail ile bir Arap devleti arasında imzalanan ilk barış anlaşmasıdır. 8. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasına neden olan gelişmelerden biri olarak kabul edilir? A) 1946 - İran Meclisi’nin Sovyetler Birliği ile petrol anlaşmasını iptal etmesi B) 1948 - Berlin Krizi C) 1948 - Yugoslavya’nın Kominform’dan atılması D) 1948 - İsrail’in kurulması E) 1956 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi kararları 9. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde Asya’da yaşanan siyasi gelişmelerden biri değildir? A) Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir sorununun ortaya çıkması B) Çin ve Hindistan arasında sınır çatışmasının yaşanması C) Vietnam’ın Kamboçya’yı işgali D) SSCB ve Çin arasında sınır çatışmasının yaşanması E) Japonya ile SSCB’nin Kuril Adaları nedeniyle çatışmaları 10. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan krizlerden biri değildir? A) 1948 - Prag Darbesi B) 1956 - Süveyş Krizi C) 1960 - U-2 Krizi D) 1962 - Küba Krizi E) 1979 - Afganistan Krizi 11. Türkiye ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkiler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Orta Asya ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından Türkiye bu ülkelere bir model olarak sunulmuştur. B) Türkiye, 1990’ların başında etnik ve dinsel bağlardan hareket ederek bu ülkelerle yakınlaşma politikası izlemiştir. C) Türkiye’nin Dağlık Karabağ sorununda günümüze dek tarafsız bir tutum benimsemesi Orta Asya ülkelerinin tepkisini çekmiştir. D) Türkiye’nin bölgeye açılma politikasındaki plansızlık ve yetersizlik, ikili ilişkilerin yoğunluğunun 1990’ların ikinci yarısından itibaren azalmasına neden olmuştur. E) Türkiye, Askerî Eğitim ve İşbirliği Antlaşmaları aracılığıyla Orta Asya ülkelerinde askerî personel yetiştirilmesine katkıda bulunmuştur. 12. Türkiye - ABD ilişkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) ABD, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’ne girmesini desteklemiştir. B) Türkiye, ABD’nin NATO aracılığıyla Yugoslavya’yı bombalamasına itiraz etmiştir. C) ABD, Türkiye’ye yaptığı her 7 birimlik askerî yardım için Yunanistan’a 10 birimlik askerî yardım yapmıştır. D) Türkiye, ABD’den gelen Johnson Mektubu’ndan sonra ülkedeki ABD üslerinin faaliyetlerini askıya almıştır. E) Türkiye - ABD ilişkilerinin çerçevesini oluşturan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması 1990’da yenilenmeyerek yürürlükten kalkmıştır. 13. Aşağıdakilerden hangisi 1990’larda yaşanan Makedonya sorunuyla ilgili gelişmelerden biri değildir? A) Yunanistan, Makedonya adının kendi tarihine ait olduğunu savunmuştur. B) Yunanistan, Makedonya’nın uluslararası örgütlere üyeliğini engellemeye çalışmıştır. C) Makedonya, Yunanistan’daki Makedon azınlığın baskı altında olduğunu ileri sürmüştür. D) Makedonya, Arnavutluk’taki Makedon azınlığın haklarının çiğnendiğini ileri sürmüştür. E) Bulgaristan, Makedonya’nın Bulgaristan tarihinin simgelerini kendisine mal etmeye çalıştığını ileri sürmüştür. 14. Soğuk Savaş dönemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Soğuk Savaş koşullarında kutup liderleri birbirleriyle görüşmekten kaçındıkları gibi, aynı bloktaki ülkelerin karşı bloktaki ülkelerle ilişkiye girmelerine de izin vermemişlerdir. B) Nükleer caydırıcılık Soğuk Savaş’ın özelliklerinden biridir. C) Soğuk Savaş blokların doğrudan savaşa başvur-madıkları, ancak dolaylı çatışmaların yaşandığı bir dönemdir. D) Soğuk Savaş döneminde yoğun bir silahlanma yarışı ile silahların sınırlandırılması süreci birlikte yaşanmıştır. E) Soğuk Savaş iki bloğun, ideolojik olarak lider ülkeler etrafında ayrışarak gerginlik ve üstünlük mücadelesini sürdürmesidir. 15. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sonrasında insan hakları alanında yaşanan gelişmelerden biridir? A) BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin kurulması B) BM Genel Sekreterine insan hakları ihlalleri konusunda yaptırım yetkisi verilmesi C) Baskı altındaki azınlıklara ayrılma hakkının tanınması D) Her kıtada azınlık ve insan haklarına ilişkin bir bölgesel komite kurulması E) AGİT çerçevesinde acil insani müdahale gücü kurulması CEVAPLAR: 1. D 2. E 3. D 4. D 5. B 6. D 7. A 8. D 9. B 10. E 11. B 12. C 13. A 14. D 15. A Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Karma Testi 4 -------------------------------------------------------------------------------- 1.Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı'nda 1 Ağustos 1975'te Helsinki'de imzalanan Nihai Senet'in önemini aşağıdaki ifadelerden hangisi en iyi açıklamaktadır? A)1945'ten sonra uluslararası ilişkilerin en duyarlı konusunu oluşturan ve genel barış antlaşmasına kavuşturulamayan Almanya sorununu ele alan geniş katılımlı bir konferansın bitiminde imzalanmıştır. B)Doğu-Batı blokları arasındaki ilişkileri geliştirmeye yöneliktir. C)İnsan hakları konusunun uluslararası ilişkilerdeki ağırlığının arttığını göstermektedir. D)Bir Avrupa başkentinde (Helsinki'de) imzalandığı halde Avrupa'nın uluslararası alandaki gücünün azaldığını belgelemektedir. E)Bilim ve teknoloji konularının uluslararası ilişkilerdeki ağırlığının arttığını göstermektedir. 2. Kore Savaşı hangi yıl ortaya çıktı? A)1948 B)1949 C)1950 D)1951 E)1952 3.II.Dünya Savaşı'na ABD'nin katılmasından sonra, müttefikler arası konferansıarda tartışılan temel konu aşağıdakilerden hangisidir? A)Balkanlar ve Orta Avrupa'daki rejmlerin geleceği B)SSCB'nin Uzakdoğu savaşına girmesi C)Almanya'nın rejim sorunu D)Batılıların Almanya'ya karşı ikinci bir cephe açması E)Balkanlarda nüfuz bölgelerinin paylaşılması 4.Aşağıdakilerden hangisi sivil kitle örgütlerinden biridir? A)Uluslararası Hukukçular Komisyonu B)Avrupa İnsan Hakları Komisyonu C)BM Genel Kurulu D)Bakanlar Konseyi E)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 5.Aşağıdakilerden hangisi II.Dünya Savaşı'ndan sonra İnsan Hakları düşüncesinin yaygınlaşmasının nedenlerinden biri değildir? A)Savaşın demokratik ülkelerin zaferiyle sonuçlanmış olması B)NATO ve Varşova Paktı'nın kurulması C)Savaşın insan haklarını kökten reddeden faşist rejimlere karşı yürütülmüş olması D)Savaş sırasında pek çok ülkede insan haklarının hiçe sayılmış olması E)Barış ve İnsan Hakları arasındaki ilişkinin açıkça görülmesi 6.Sovyet sisteminde, yeniden yapılanma demek olan "perestroyka" ve yönetimde saydamlık anl***** gelen "glasnost" kavramlarını ortaya atarak yenileşme sürecini başlatan lider kimdir? A)Gorbaçov B)Stalin C)Yeltsin D)Kruçef E)Brejıev 7.Aşağıdakilerden hangisi Orta ve Güney Amerika ülkelerinde büyük etki yapmış ve gerilla hareketlerinin başlamasına yol açmıştır? A)ABD'nin baskıcı bir politika izlemesi B)Küba Devrimi C)SSCB'nin etki alanını genişletme amacı D)Latin Amerika ülkelerinin ön plana çıkma isteği E)Ekonomik bunalımın ortaya çıkması 8.Küreselleşmeyi tarihsel gelişim aşamalarına göre ele alan düşünür kimdir? A)M.**ber B)K.Marks C)İ.Wallerstein D)R. Robertson E)A. Giddens 9.Aşağıdakilerden hangisi Kruçef döneminde SSCB'de görülen değişikliklerden biridir? A)Çok partili sisteme yumuşak bir geçiş B)Varşova Paktı'nın dağıtılması C)Ekonominin yönetiminde liberalleşme D)Tarım topraklarının köylülere geri verilmesi E)Komünist Partisi'nin yönetim tekelinin yumuşatılması 10.Küreselleşme ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A)Küreselleşme toplumlar arası bütünleşmeyi sağlayan düzendir. B)Küreselleşme uluslararasılaşmadır. C)Küreselleşme Batı emperyalizminin yeri bir yayılma politikasıdır. D)Küreselleşme toplumların karşılıklı etkileşim süreçlerini kapsayan çok yönlü bir oIgudur. E)Küreselleşme yeni bir dünya düzenidir. 11.1950 öncesinde uygulanan seçim yasasının demokrasiyle bağdaşmayan yönü aşağıdakilerden hangisidir? A)Bir ilde en çok oyu olan partinin bütün milletvekilliklerini alması B)Seçimlerde yargı denetiminin getirilmesi C)Gizli oy, açık tasnif yönteminin uygulanması D)Bölgesel seçim barajının yüksekliği E)Ulusal seçim barajının yüksekliği 12.1945'ten sonra Türkiye'de kurulan çok partili düzenin önemli eksikliği aşağıdakilerden hangisidir? A)Öğretmenlerin parti kuramaması B)İki partiden fazlasının kurulmasına izin verilmemesi C)Partilerin gazete çıkarmak zorunluluğunun olması D)Sosyalist partilerin yaşamasına izin verilmemesi E)Partilerin yöneticilerinin çok yaşlı olması 13.Aşağıdakilerden hangisi 1961 sonrası gelişen sol öğrenci hareketinin temel özelliklerinden biri değildir? A)Parlamento dışı bir muhalefet odağı niteliği kazanması B)Türkiye'deki sendikal hareketi denetimi altına alması C)Bağımsızlık ve demokrasi sloganlarını kullanması D)Giderek kitlesellik kazanması E)İçindeki bazı grupların silahlı eyleme yönelmesi 14.Demokrasiyi geliştirmek vaadiyle iktidara gelen DP, iktidarı boyunca en çok neye önem verdi? A)Bütün komşu ülkelerle dostluğu geliştirmeye B)Gericilikle mücadeleye C)Kültür ve eğitimde kalkınmaya D)İktisadi kalkınmaya E)Ahlak ve terbiyeyi geliştirmeye 15.27 Mayıs Devrimini gerçekleştiren Milli Birlik Komitesi yeni anayasayı yapmak için hangi kuruluşu görevlendirdi? A)Kurucu Meclis B)Danışma Meclisi C)Milli Güvenlik Konseyi D)Senato E)Türkiye Büyük Millet Meclisi 16.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk koalisyon hükümeti hangi partiler arasında ve kimin başkanlığında kurulmuştur? A)AP-CHP - R. Gümüşpala B)CHP-AP-CKMP - O. Bölükbaşı C)CHP-AP - C. Gürsel D)AP-CKMP-YTP - S. Demirel E)CHP-AP -İ.İnönü 17.Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Mecliste temsil edilmemiştir? A)Barolar B)Demokrat Parti üyeleri C)Basın kuruluşları D)Cumhuriyet Halk Partisi E)Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 18.Aşağıdakilerden hangisi, 1973 seçimlerinin önemli sonuçlarından biri değildir? A)AP'nin oy kaybına uğraması B)MSP'nin TBMM'ye 48 üye sokması C)Naim Talu'nun başbakanlığa atanması D)Hiç bir partinin parlamentoda çoğunluk sağlayamaması E)CHP'nin en büyük parti haline gelmesi 19.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart muhtırasından sonra anayasada gerçekleştirilen değişikliklerden biri değildir? A)Kamu görevlilerinin sendika kurma hakkının kaldırılması B)Dernek ve sendika kurma haklarının sınırlanması C)Bireylerin hak ve özgürlüklerinin sınırlanması D)Yargı bağımsızlığının zayıflatılması E)Anayasanın toplumu ileri götürecek demokratik bir proje kimliği kazanması 20.Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe" hükümetleri döneminin iç politikada yol açtığı sonuçlardan biri değildir? A)Ülkede sokak çatışmalarının artması B)İşçi hareketinin yaygınlık kazanması C)CHP'nin gücünü yitirmesi D)Demokratik Parti'nin çözülmesi E)MHP ve MSP'nin devlet kadroları içinde güç kazanması 21.Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası'nın genel niteliklerinden biri değildir? A)Yargı organının zayıflatılması B)Uzun ve ayrıntılı bir metin olması C)İnsan haklarının güçlendirilmesi D)Ordunun siyasal sistem içindeki rolünün artırılması E)Yürütmenin güçlendirilmesi 22.Aşağıdakilerden hangisi 12 Eylül Askeri Müdahalesinin ardından siyasal rejimin sivilleşmesini sağlayan adımlardan biridir? A)Sol olayların artması B)TBMM'nin Bülent Ulusu'yu başkan seçmemesi C)Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanı seçilmesi D)Siyasi yasakların kalkması E)SODEP'in parlamentoya girmesi 23.Türkiye ile İran arasında Cumhuriyetle birlikte kurulan iyi ilişkiler hangi olaydan sonra bozulmaya yönelmiştir? A)Şeyh Sait isyanını desteklediğinin saptanması ile B)Sadabaat Paktının kurulması ile C)Bağdat Paktının süresinin bitimi ile D)Ali Akbar Rafsancani'nin Cumhurbaşkanı seçilmesi ile E)1979'da İran devriminin başlaması ile 24.Kırdan kente ilk büyük göç dalgası hangi yıllardan itibaren ortaya çıkmaya başlamıştır? A)1930'lu yıllarda devletçilik politikasının uygulamaya konulması ile B)1923 yılında Cumhuriyetin ilanından sonra C)1950'li yıllarda DP iktidarı ile D)1980 sonrasında liberal ekonomi politikalarının uygulamaya konulması ile E)1960'lı yıllarda planlı ekonomik kalkınma ile 25.Dışarıdan ithal edilen bir malın iç piyasada yerli sanayici tarafından üretilmesi gerektiği, hangi sanayileşme politikasının amacıdır? A)Karma ekonomik politika B)Devletçi politika C)Ekonomik kalkınmacı politika D)Liberal ekonomik politika E)İthal ikameci politika 26.Aşağıdakilerden hangisi, Yunanistan'ın Batı Trakya'daki Türk azınlığı sorununu Türkiye ile müzakere etmekten kaçınırken ileri sürdüğü nedenlerden biridir? A)Türkiye'nin olaya taraf olmasının hukuki bir mesnedi olmadığını iddia etmesi B)Türkiye'nin Batı Trakya meselesini suistimal ettiğini iddia etmesi C)Müzakeraye Avrupa Birliği'nin de dahil edilmesi gerektiğini öne sürmesi D)Sorunun Uluslararası Adalet Divanı'na götürülmesi gerektiğini öne sürmesi E)Batı Trakya'da Türk değil, sadece Müslüman vatandaşların olduğunu iddia etmesi Yanıtlar: 1.A 2.C 3.D 4.A 5.B 6.A 7.B 8.D 9.C 10.D 11.A 12.D 13.B 14.D 15.A 16.E 17.B 18.C 19.E 20.C 21.C 22.B 23.E 24.C 25.E 26.E Türk ve Dünya Tarihi Karma Testi 2 -------------------------------------------------------------------------------- 1.SSCB'nin askeri işbirliğine yönelik olarak Doğu Bloku içinde oluşturduğu kuruluş aşağıdakilerden hangisidir? A)COMECON B)Varşova Paktı C)Cominform D)NATO E)CENTO 2.Aşağıdakilerden hangisi sivil kitle örgütlerinden biridir? A)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi B)Avrupa İnsan Hakları Komisyorıu C)Bakanlar Konseyi D)Uluslararası Hukukçular Komisyonu E)BM Genel Kurulu 3.Aşağıdakilerden hangisi 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa demokrasilerinde rejimin tehdit altına düşmemesinin nedenlerinden biri sayılamaz? A)Ekonomik ve toplumsal gelişmenin sürdürülebiimiş olması B)Soğuk savaşın tırmanması ve Sovyet tehdidinin artması c)Terörist eylemlerin demokratik yöntemlerle engellenebilmiş olması D)Komünist partilerin tutumu E)Bu ülkelerde demokratik değerlerin güçlü kökleri olması 4.Aşağıdakilerden hangisi Kruçef döneminde SSCB'de görülen değişikliklerden biridir? A)Çok partili sisteme yumuşak bir geçiş B)Varşova Paktı'nın dağıtılması C)Ekonominin yönetiminde liberalleşme D)Tarım topraklannın köylülere geri verilmesi E)Komünist Partisi'nin yönetim tekelinin yumuşatılması 5.Aşağıdakilerden hangisi sosyalist bir dünya sisteminin oluşamamasının temel nedenlerinden biri sayılamaz? A)Çin-Sovyet çatışması B)Kapitalist ülkelerin hızlı bir sosyo-ekonomik gelişme göstermesi C) Bazı gelişmekte olan ülkelerde sosyalist yönetimlerin iktidara gelmesi D)Sosyalist ülkelerdeki büyük silahlanma harcamaları E)Kapitalist ülkelerin sahip olduğu büyük ekonomik güç 6.Aşağıdakilerden hangisi,Yugoslavya'nın parçalanmasından sonra bağımsızlığını kazanan devletlerden biri değildir? A)Hırvatistan B)Makedonya C)Bosna-Hersek D)Karadağ E)Slovenya 7.Doğu Almanya ile Batı Almanya'nın birleşmesi hangi anlaşma ile gerçekleşmiştir? A)1990 Berlin B)1990 Bürüksel C)1990 Moskova D)1991 Londra E)1991 Paris 8.1980'lerin sonlarından itibaren NATO'nun ''yeni kimliğini" oluşturmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıstır? A)Birleşmiş Milletler'le işbirliği halinde bazı görevler üstlenilmesinin gerekli olabileceği B)Sovyetler Birliği'nin dağılmasına rağmen Rusya'nın hala güçlü olması C)NATO'nun, dünya sorunları karşısında Batılı demokrasiler için ortak bir platform özelliğini sürdürmesi gerekliliği D)Bir çok eski Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin NATO'ya üye olmak istemesi E)Söz konusu dönemde NATO ülkelerinde genellikle ittifakın sürdürülmesinden yana olan hükümetlerin işbaşında bulunması 9.Aşağıdakilerden hangisi İsmet İnönü'nün ünlü dörtlü takriri CHP grubunda reddettirmesinin nedeni olamaz? A)Dünya dengesi içinde Türkiye'nin yerini sağlamlaştırmak B)CHP içindeki muhalifleri ayrı bir parti kurmaya yöneltmek C)CHP içindeki muhalefetten kurtulmak D)Çok partili düzene geçmek E)Yeni kurulacak partinin Atatürk Devrimine karşı olmasını önlemek 10.Aşağıdakilerden hangisi Recep Peker'i istifaya götüren gelişmeler arasında sayılamaz? A)Çok partililiği sindirememiş olması B)İnönü'nün, CHP içinde Peker'e karşı bir hareket başlatması C)Yeni bir parti kurma hazırlığında olması D)Nihat Erim'in başını çektiği grubun, Peker'e karşı oy kullanmalan E)DP'ye yönelik sert eleştirilerde bulunması 11.İnönü, CHP ile Demokrat Parti arasında oluşan gerginliği gidermekiçin 1947'de ne yaptı? A)7 Eylül Kararlarını aldırdı. B)ABD ile iyi ilişkiler başlattı. C)KÖf Enstitülerini kurdurdu. D)12 Temmuz Beyannamesini çıkarttı. E)Recep Peker'i başbakan atadı. 12.Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Mecliste temsil edilmemiştir? A)Barolar B)Cumhuriyet Halk Partisi C)Basın kuruluşlan D)Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi E)Demokrat Parti üyeleri 13.Aşağıdakilerden hangisi CHP'de "ortanın solu" hareketinin güç kazanmasının nedenlerinden biri sayılamaz? A)Seçmenlerle bütünleşme çabası B)Aydınlar arasında sol düşüncenin güç kazanması C)CHP'nin devletçi geleneği D)CHP'nin özel mülkiyete karşı olması E)Sosyalist düşüncenin Türkiye'de yaygınlık kazanması 14.Aşağıdakilerden hangisi 1961 gelişen sol/ öğrenci hareketinin özelliklerinden biri değildir? A)İçindeki bazı grupların silahlı eyleme yönelmesi B)Parlamento dışı bir muhalefet odağı niteliği kazanması C)Türkiye'deki sendikal hareketi denetimi altına alması D)Bağımsızlık ve demokrasi sloganlarını kullanması E)Giderek kitlesellik kazanması 15.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart 1971 muhtırasının üzerinde durduğu hususlardan biri değildir? A)Hükümetin ülkeyi huzursuzluk içine soktuğu B)Anayasanın öngördüğü reformların gerçekleşmediği C)Yeni bir hükümetin oluşturulması gerektiği D)Türkiye'nin geleceğinin ağır bir tehlike içine düştüğü E)Anayasanın değiştirilmesi gerektiği 16.Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe" hükümetleri döneminin iç politikada yol açtığı sonuçlardan biri değildir? A)Demokratik Parti'nin çözülmesi B)CHP'nin gücünü yitirmesi C)Ülkede sokak çatışmalannın artması D)MHP ve MSP'nin devlet kadroları içinde güç kazanması E)Işçi hareketinin yaygınlık kazanması 17.Aşağıdakilerden hangisi 1980 öncesi ülkede görülen siyasal bunalımın nedenlerinden biri sayılamaz? A)Güçlü hükümetlerin kurulamaması B)Anayasanın sağladığı hak ve özgürlüklerin ülkeyi yönetilemez hale getirmesi C)Ekonomik bunalımın aşılamaması D) Şiddet hareketlerinin artması E)Güvenlik güçlerinin siyasal şiddetle mücadelede başanlı olamaması 18.Aşağıdakilerden hangisi, Milli Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül darbesinin gerekçeleri arasında gösterilmemiştir? A)Türk Silahlı Kuvvetleri içinde bölünme tehlikesi baş gösterdiği B)Siyasal partilerin görevlerini yapamadığı C)Devletin varlığına yönelik saldırıların yoğunluk kazandığı D)Ülkenin bir iç savaş eşiğine geldiği E) Devlet organlannın işlemez hale geldiği 19.Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası'nın yüksek bir oy oranıyla kabul edilmesinin nedenlerinden biri değildir? A)12 Eylül öncesi şiddet olaylarının yaratmış olduğu tepki B)Bir an önce demokrasiye dönme isteği C)Oylamanın anti-demokratik koşullarda yapılması D)AP ve CHP'nin Anayasa'yı desteklemiş olması E)Eski siyasal liderlere duyulan güvensizlik 20.Aşağıdakilerden hangisi 1983 yılında çok partili yaşama dönülürken MGK'nın sahip olduğu yetkilerden biri değildir? A)Yeni partilerin genel başkanlarını belirlemek B)Uygun görmediği parti kurucularını veto etmek C)Dolaylı yolla bazı siyasal partilerin seçime girmesini engellemek D)Uygun görmediği milletvekili adaylannı veto etmek E)Uygun görmediği bağımsız milletvekili adaylannın seçime girmesini engellemek 21.Türkiye'de ihraç ikameci sanayileşme ne zaman başlamıştır? A)1923'ten sonra B)1930'dan sonra C)1950'den sonra D) 1960'tan sonra E) 1980'den sonra 22.1923-1930 yılları arasında daha çok hangi ekonomik politikalar uygulanmışbr? A)Liberal ekonomik politika B)Planlı ekonomik politika C) Sosyal ekonomik politika D) Karma ekonomik politika E) Devletçilik 23.Su meselesi ve diğer bazı sorunlarda Arap ülkelerinin Türkiye'ye karşı birleşmelerinin nedenleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A)Arap ülkelerinin etnik ve dilsel ortaklığıyla B)Türkiye'nin bu ülkeler aleyhine tutumuyla C)Arap ülkelerinin geri kalmışlıklarından Osmanlı (Türk) yönetimini sorumlu tutmasıyla D)Filistin konusundaki Türk politikasıyla E) Türkiye'nin laiklik konusundaki tutumuyla 24.Soğuk Savaş sonrası dönemde, Türkiye'nin en az sorunlu olduğu komşusu aşağıdakilerden hangisidir? A)Ermenistan B)Bulgaristan C) Iran D) Suriye E) Yunanistan Yanıtlar: 1.B 2.D 3.B 4.C 5.C 6.D 7.C 8.E 9.A 10.C 11.D 12.E 13.D 14.C 15.E 16.B 17.B 18.A 19.D 20.A 21.E 22.A 23.C 24.B ağdaş Türk ve Dünya Tarihi Karma Testi 3 -------------------------------------------------------------------------------- 1.17 Kasım 1969'da Helsinki'de ABD ile SSCB arasındaki Stratejik Silahların Sınırlandırılması görüşmeleri ile başlayan dönem aşağıdakilerden hangisidir? A)Yumuşama Dönemi B)Soğuk Savaş Dönem C) Bloklaşma Dönemi D)Soğuk Savaşın Çözülmesi Dönemi E)Bölgesel Gelişme Dönemi 2.Avrupa Insan Haklan Sözleşmesindeki hakların korunmasıyla ilgili denetim mekanizması görevini aşağıdaki kuruluşlardan hangisi yerine getirmektedir? A)Uluslararası Af Örgütü B)Helsinki izleme Komitesi C)Uluslararası Hukukçular Komisyonu D)Avrupa Insan Hakları Mahkemesi E)Paris Şartı 3.Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı sonrasında ABD'nin iç ve dış politikasında etkili olmamıştır? A)Irk çatışmalan B)Soğuk savaş C)Vietnam Savaşı D)Truman'ın başkan seçilmesi E)Watergate skandalı 4.Aşağıdakilerden hangisi, Avrupa'da bir siyasal birlik oluşturma çabalarının nedenlerinden biri değildir? A)Ekonomik gelişmeyi hızlandırmak B)İnsan Hakları başta olmak üzere ortak değerleri güçlendirmek C)Sömürgeciliğin tasfiyesini hızlandırmak D)Sovyet tehdidine karşı koyabilmek E)Barışı korumak ve güçlendirmek 5.Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşından sonra Avrupa'da benimsenen sosyalizmin niteliklerini yansıtmaz? A)Sosyal devlet mo****nin benimsemesi B)Kamu mülkiyetinin sömürü olmayan bir topluma yol açacağı inancının yaygınlık kazanması C)Karma ekonomi mo****nin benimsenmesi D)Emperyalist politikaları benimsemesi E)Marksist görüşlerden vazgeçilmesi 6.Aşağıdakilerden hangisi Stalin dönemi Sovyet sosyalizminin özelliklerinden biri değildir? A)Stalin'in kişisel yönetimi B)Tarımda kollektivizm c) Hızlı bir sanayileşme programı D)Parti içi demokrasinin tam olarak işletilmesi E)Güçlü bir polis örgütü 7.Küreselleşme ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A)Küreselleşme toplumlar arası bütünleşmeyi sağlayan düzendir. B)Küreselleşme toplumların karşılıklı etkileşim süreçlerini kapsayan çok yönlü bir olgudur. C)Küreselleşme uluslararasılaşmadır. D)Küreselleşme Batı emperyalizminin yeni bir yayılma politikasıdır. E)Küreselleşme yeni bir dünya düzenidir. 8.Aşağıdakilerden hangisi Giddens'a göre küreselleşmenin boyutlarından biri değildir? A)Dünya kapitalist ekonomisi B)Ulus-devlet sistemi C)Dünya askeri düzeni D)Din E)Uluslararası iş bölümü 9.1980'Ierin sonlarından itibaren NATO'nun "yeni kimliğini" oluşturmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıştır? A)Sovyetler Birliği'nin dağılmasına rağmen Rusya'nın hala güçlü olması B)Birleşmiş Milletler'le işbirliği halinde bazı görevler üstlenilmesinin gerekli olabileceği C)Söz konusu dönemde NATO ülkelerinde genellikle ittifakın sürdürülmesinden yana olan hükümetlerin işbaşında bulunması D)Bir çok eski Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin NATO'ya üye olmak istemesi E)NATO'nun, dünya sorunları karşısında Batılı demokrasiler için ortak bir platform özelliğini sürdürmesi gerekliliği 10.Aşağıdakilerden hangisi 7 Haziran 1945'te CHP grubuna "Dörtlü Takrir" adıyla bilinen önergeyi veren grubun üyelerinden biri değildir? A)Refik Koraltan B)Celal Bayar C)Hasan Saka D)Fuat Köprülü E)Adnan Menderes 11.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Ocak 1959'da toplanan CHP'nin 14.Kurultayında kabul edilen "Ilk Hedefler Beyannamesi"nde yer almaz? A)Yüksek yargıçlar kurulunun oluşturulması B)Basın özgürlüğünün sağlanması C)Grev ve sendika kurma hakkının tanınması D)Seçimde nisbi temsil usulünün kabulü E)Vatan Cephesi Örgütü'nün desteklenmesi 12.DP'nin CHP'yi baskı altına almak için 1960'ta TBMM'de kurdurduğu kurulun adı aşağıdakilerden hangisidir? A)Tahkikat Komisyonu B)İnönü'nün Yurt içi Gezilerini Önleme Komisyonu C)CHP'nin Suistimallerini Soruşturma Komitesi D)CHP'nin Haksız iktisaplannı Men Komisyonu E)Komünizmle Mücadele Demeği 13.Aşağıdakilerden hangisinin 1961 Anayasasının hazırlanmasında bir rolü olmamıştır? A)Milli Birlik Komitesi B)Temsilciler Medisi C)TBMM D)Temsilciler Medisi Anayasa Komisyonu E)Kurucu Meclis 14.Aşağıdakilerden hangisi, 1960 sonrası sol hareketin gelişmesine katkı yapan ögelerden biri değildir? A)Siyasal düşünceler üzerindeki baskılann azalması B)Türkiye İşçi Partisinin kurulması C)Dünyada kapitalist olmayan yoldan kalkınma fikrinin güçlenmesi D)Yön Dergisi ve Sosyalist Kültür Derneğinin kurulması E)Türkiye'de Sovyet etkisinin artması 15.Aşağıdakilerden hangisi CHP'de "ortanın solu" hareketinin güç kazanmasının nedenlerinden biri sayılamaz? A)CHP'nin özel mülkiyete karşı olması B)CHP'nin devletçi geleneği C)Seçmenlerle bütünleşme çabası D)Aydınlar arasında sol düşüncenin güç kazanması E)Sosyalist düşüncenin Türkiye'de yaygınlık kazanması 16.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart 1971 muhtırasında üzerinde durulan hususlardan biri değildir? A)Hükümetin ülkeyi huzursuzluk içine soktuğu B)Anayasanın öngördüğü reformların gerçekleşmediği C)Yeni bir hükümetin oluşturuması gerektiği D)Türkiye'nin geleceğinin ağır bir tehlike içine düştüğü E)Anayasanın değişirilmesi gerektiği 17.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Eylül 1980 darbesi öncesinde siyasal bunalımı doruğa çıkarmıştır? A)Yeni Cumhurbaşkanının bir türlü seçilememesi B)Hükümetin bir azınlık hükümeti olması C)Dışişleri Bakanının TBMM tarafından görevden düşürülmesi D)Yaygın işçi hareketleri E)Ekonomik istikrar paketinin başarısızlığı 18.Aşağıdakilerden hangisi, 1980 öncesi, ülkede görülen siyasal bunalımın nedenlerinden biri sayılamaz? A)Anayasanın sağladığı hak ve özgürlüklerin ülkeyi yönetilemez hale getirmesi B)Şiddet hareketlerinin artması C)Ekonomik bunalımın aşılamaması D)Güçlü hükümetlerin kurulamaması E)Güvenlik güçlerinin siyasal şiddetle mücadelede başarılı olamaması 19.Aşağıdakilerden hangisi, Milli Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül darbesinin gerekçeleri arasında gösterilmemiştir? A)Devletin varlığına yönelik saldırıların yoğunluk kazandığı B)Türk Silahlı Kuvvetleri içinde bölünme tehlikesi baş gösterdiği C)Ülkenin bir iç savaş eşiğine geldiği D)Siyasal partilerin görevlerini yapamadığı E)Devlet organlarının işlemez hale geldiği 20.Aşağıdakilerden hangisi 1991 genel seçimlerinin en önemli siyasal sonuçlarından biri sayılamaz? A)Tansu Çiller'in bakan olması B)RP'nin başını çektiği seçim ittifakının yüksek oranda oy almış olması C)Hiç bir partinin TBMM'de salt çoğunluğu sağlayamamış olması D)Sekiz yıllık ANAP iktidarının sona ermesi E)En çok oy alan iki partinin de sağ partiler olması 21.Aşağıdakilerden hangisi 1983 yılında çok partili yaşama dönülürken MGK'nın sahip olduğu yetkilerden biri değildir? A)Uygun görmediği milletvekili adaylarını veto etmek B)Dolaylı yolla bazı siyasal partilerin seçime girmesini engellemek c)Uygun görmediği parti kuruculannı veto etmek D)Uygun görmediği bağımsız milletvekili adaylannın seçime girmesini engellemek E)Yeni partilerin genel başkanlarını belirlemek 22.Dışarıdan ithal edilen bir malın iç piyasada yerli sanayici tarafından üretilmesi gerektiği, hangi sanayileşme politikasının amacıdır? A)Ekonomik kakınmacı politika B)İthal ikameci politika C)LiberaL ekonomik politika D)Devletçi politika E)Karma ekonomik politika 23.Ülkenin istikrarlı, planlı ve dengeli kalkınmasının gerçekleştirilmesi için Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı hangi yıllarda uygulamaya konulmuştur? A)1958-1962 B)1963-1967 C)1968-1972 D)1973-1977 E)1978-1982 24.Kırdan kente ilk büyük göç dalgası hangi yıllardan itibaren ortaya çıkmaya başlamıştır? A)1930' lu yıllarda devletçilik politikasının uygulamaya konulması ile B)1950'li yıllarda DP iktidarı ile C)1980 sonrasında liberal ekoromi politikalarının uygulamaya konulması ile D)1960'lı yıllarda planlı ekonomik kalkınma ile E)1923 yılında Cumhuriyetin ilanından sonra 25.Aşağıdakilerden hangisi, Yunanistan'ın Batı Trakya'daki Türk azınlığı sorununu Türkiye ile müzakere etmekten kaçınırken ileri sürdüğü nedenlerden biridir? A)Türkiye'nin olaya taraf olmasının hukuki bir mesnedi olmadığını iddia etmesi B)Batı Trakya'da Türk değil, sadece Müslüman vatandaşların olduğunu iddia etmesi C)Sorunun Uluslararası Adalet Divanı'na götürülmesi gerektiğini öne sürmesi D)Türkiye'nin Batı Trakya meselesini suistimal ettiğini iddia etmesi E)Müzakereye Avrupa Birliği'nin de dahil edilmesi gerektiğini öne sürmesi Yanıtlar: 1.A 2.D 3.D 4.C 5.C 6.D 7.B 8.D 9.C 10.C 11.E 12.A 13.C 14.E 15.A 16.E 17.A 18.A 19.B 20.A 21.E 22.B 23.B 24.B 25.B daş Türk ve Dünya Tarihi Dersi Test Soruları 3 -------------------------------------------------------------------------------- 1.Aşağıdakilerden hangisi İsrail, İngiltere ve Fransa’nın 1956’da Süveyş Sorunu yüzünden Mısır’a düzenledikleri saldırının siyasal sonuçlarından biri değildir? a) Sovyetler Birliği’nin Orta Doğu’daki etkisinin artması b) Mısır’ın, Süveyş Kanalı üzerinde tam denetim sağlaması c) İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu’daki etkisinin büyük ölçüde azalması d) Bağdat Paktı’nın kurulması e) ABD’nin Orta Doğu’da daha etkili duruma gelmesi 2.I. Truman Doktrini’nin ilanı II. Yalta Konferansı III. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulması IV. NATO’nun kurulması olaylarının kronolojik sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? a) I, II, III, IV b) II, I, IV, III c) II, IV, I, III d) III, II, IV, I e) IV, II, III, I 3.Aşağıdakilerden hangisi BM Antlaşması’nın ortak meşru müdafaayı öngören 51. maddesi uyarınca kurulan uluslararası örgütlerden biri değildir? a) NATO b) AGİT c) SEATO d) Varşova Paktı e) Bağdat Paktı 4.Aşağıdakilerden hangisi hükümetler-dışı bir uluslararası örgüttür? a) Körfez İşbirliği Örgütü b) Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü c) Uluslararası Çalışma Örgütü d) Uluslararası Af Örgütü e) İngiliz Milletler Topluluğu 5.Avrupa Ekonomik Topluluğu aşağıdaki belgelerden hangisinin yürürlüğe girmesiyle Avrupa Birliği adını almıştır? a) Avrupa Anayasası b) Avrupa Tek Senedi c) Roma Antlaşması d) Paris Antlaşması e) Maastricht Antlaşması 6.Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecinde gerçekleştirdiği anayasal ve yasal reformlardan biri değildir? a) İdam cezasının kaldırılması b) OHAL’in kaldırılması c) Farklı dil ve lehçelerde yayın ve öğrenime ilişkin yönetmeliklerin hazırlanması d) Ulusal Azınlıklar Çerçeve Sözleşmesi’nin onaylanması e) İnsan Hakları Danışma Kurulunun faaliyete geçirilmesi 7.ABD tarafından ortaya atılan “Geniş Orta Doğu ve Kuzey Afrika Girişimi” ile Türkiye’nin bağlantısı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? a) Türkiye bu girişim doğrultusunda İsrail’le ilişkilerini geliştirmektedir. b) Türkiye bu girişimin tamamen dışındadır. c) Türkiye bu girişimin yalnızca askeri yönüyle ilgilidir. d) Türkiye bu girişimde Rusya ile işbirliği yapmaktadır. e) Türkiye bu girişimin demokratik ortaklarından biridir. 8. Aşağıdakilerden hangisi 1929 Büyük Bunalımı’nın sonuçlarından biridir? a) Batı dünyasında Keynesyen politikalara geçilmesi b) Uluslararası ticaret hacminin artması c) İngiltere’nin uluslararası sistemin düzenleyicisi rolünü ABD’den devralması d) Batı dünyasında devletin ekonomiden çekilme sürecinin başlaması e) Batılı ülkelerin ekonomik güçlükleri aşmak için sömürgeciliğe hız vermesi 9. Aşağıdakilerden hangisi BM Güvenlik Konseyinin onayıyla gerçekleştirilmiştir? a) Falkland Savaşı b) Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali c) 1991 Körfez Harekâtı d) NATO’nun Kosova’ya müdahalesi e) ABD’nin Irak’ı işgali 10. Aşağıdakilerden hangisi İran İslam Devrimi’nin yol açtığı uluslararası gelişmelerden biri değildir? a) Körfez İşbirliği Örgütünün kurulması b) Petrol fiyatlarının yükselmesi c) ABD’nin Stratejik Savunma Girişimini (SDI) başlatması d) ABD’nin Carter Doktrini’ni ilan etmesi e) ABD’nin Çevik Kuvveti (RDF) oluşturması 11. BM ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Uluslararası Adalet Divanı BM’nin organlarından biridir. b) Genel Kurulda bütün üye ülkelerin birer oy hakkı vardır. c) Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra, BM Barış Gücü operasyonlarına son verilmiştir. d) Güvenlik Konseyi geçici üyelerinin seçilmesinde coğrafi dağılım göz önüne alınır. e) BM ilkelerini sürekli ihlal eden bir devletin üyeliğine son verilebilir. 12. Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki sorunlardan biriyle ilgili olarak savunduğu “Gri Alan” tezinin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir? a) Ege Denizi’nde bulunan ve Türkiye’ye ya da Yunanistan’a ait olmayan adacık ve kayalıkların statüsünün belirlenmesi gerekir. b) Yunanistan’ın FIR hattını karasularının genişliği olan 6 milden fazla genişletmesi uluslararası hukuka aykırıdır. c) Karasularının 12 mile çıkarılması Türkiye için bir yapılageliş (teamül) niteliği taşımamaktadır. d) Türkiye, kıta sahanlığının eşit uzaklık ilkesine uygun olarak sınırlandırılmasından yanadır. e) Ege Denizi kendine has özellikleri olan bir yarı kapalı denizdir. 13. Aşağıdakilerden hangisi ABD’nin Soğuk Savaş döneminde Doğu blokuna yönelik olarak izlediği çevreleme politikasının ortaya çıkışıyla doğrudan ilişkilidir? a) Neville Chamberlain b) Dexter White c) J.F. Kennedy d) F.D. Roosevelt e) George Kennan 14.Aşağıdakilerden hangisi İki Savaş Arası dönemin gelişmelerinden biri değildir? a) ABD’nin New Deal politikasına geçmesi b) İtalya’nın Habeşistan’a saldırması c) İspanya’da iç savaşın çıkması d) Yunanistan’da iç savaşın çıkması e) Almanya’da Kapp Darbesi’nin yapılması 15.Aşağıdakilerden hangisi günümüz uluslararası hukuk sisteminin temel belgesi sayılmaktadır? a) Uluslararası Adalet Divanı Statüsü b) BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi c) BM Antlaşması d) Paris Şartı e) Milletler Cemiyeti Misakı 16.Aşağıdaki ülkelerden hangisi Milletler Cemiyetine hiçbir zaman üye olmamıştır? a) ABD b) İtalya c) İngiltere d) Fransa e) SSCB 17.Aşağıdakilerden hangisi Doğu bloku yıkıldıktan sonra Batılı devletlerin önerisi doğrultusunda eski sosyalist ülkelerde uygulanan bir politikadır? a) Şok terapi politikası b) Ulusal kalkınma politikası c) İzolasyon politikası d) Tarafsızlık politikası e) Yakın çevre politikası 18.Aşağıdaki olaylardan hangisi Çin’in yarı sömürge haline gelmesine neden olmuştur? a) Mançurya’nın işgali b) Kültür Devrimi c) Büyük Atılım d) Meiji Restorasyonu e) Afyon Savaşı Yanıtlar:1.d 2.b 3.b 4.d 5.e 6.d 7.e 8.a 9.c 10.c 11.c 12.a 13.e 14.d 15.c 16.a 17.a 18.e 1. 27 Mayıs 1960'dan itibaren ordu adına hareket eden kuruluş aşağıdakilerden hangisidir? A. Temsilciler Meslisi B. Milli Birlik Komitesi C. Güvenlik Konseyi D. Danışma Konseyi E. On dörtler Komitesi 2.1961 Anayasası'nı yapmakla görevlendirilen organ aşağıdakilerden hangisidir? A. Kurucu Meclis B. Cumhuriyet Senatosu C. Türkiye Büyük Millet Meclisi D. Temsilciler Meclisi E. Anayasa Organı 3. Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası'nın özelliklerinden biri değildir? A. Birey, devlet ilişkilerinde bireyi yüce değer sayması, B. Yargıçlara büyük önem vermesi C. TBMM'nin aldığı bir kararla kabul edilmesi ve yürürlüğe sokulması D. İki meclisli sisteme geçmeyi öngörmesi E. Anayasa Mahkemesi'nin kurulmasını öngörmesi 4.Aşağıdakilerden hangisi 1961-1971 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi'nde görülen gelişmelerden biri değildir? A. Sosyalist düşüncenin aydınlar arasında giderek yaygınlaşması sonucu CHP'nin yeni bir kimlik arayışına yönelmesi B. CHP'nin kendisini siyasal yelpazedeki yerini "ortanın solu" olarak nitelendirmesi C. Bülent ecevit'in İsmet İnönü'nün desteğiyle CHP Genel Sekreterliğine seçilmesi D. Turhan Peyzoğlu'nun ve arkadaşlarının partiden ayrılması E. İsmet İnönü'nün yaşlanmasından dolayı genel başkanlığa Bülent Ecevit'in getirilmesi 5.Aşağıdakilerden hangisi sol görüşlü öğrencilerin 1965 yılında kurduğu bir örgüttür? A. Türkiye devrimci Gençlik Federasyonu B. Yön Hareketi C. Milli Demokratik Devrim Cephesi D. Fikir Kulüpleri Federasyonu E. Sosyalist Öğrenciler Birliği 6."12 Mart Muhtırası"ndan sonra aşağıdakilerden hangisi ilk olarak Başbakanlığa getirilmiştir? A. Nihat Erim B. Ferit Melen C. Naim Talu D. Süleyman Hayri Ürgüplü E. Turhan Feyzioğlu 7.Aşağıdakilerden hangisi 12 Mart Dönemi'nde anayasada yapılan değişikliklere ilişkin hükümlerden biri değildir? A. Anayasa değişikliğinin iki aşamada gerçekleştirilmesi B. İlk olarak anayasanın hak ve özgürlükler kısmının değiştirilmesi C. Kamu görevlilerinin sendika kurma hakkının kaldırılması D. Çeşitli yargı kuruluşlarının yetkilerinin arttırılması E. Bakanlar Kurulu'na "Kanun Hükmünde Kararname" çıkarma yetkisinin verilmesi 8.Aşağıdakilerden hangisi Fahri Korutürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesine ilişkin yargılardan biridir? A. Ordunun baskısıyla seçilmesi B. CHP ve AP'nin uzlaşmasının sonucu olarak seçilmesi C. Cumhuriyet Senatosu'nun ısrarı sonucu seçilmesi D. Halkoyu sonucu seçilmesi E. Milli Güvenlik Kurulu'nun baskısı sonucu seçilmesi 9.Aşağıdakilerden hangisi 1971-1980 yılları arasında kurulan siyasal partilerden biridir? A. Cumhuriyetçi Güven Partisi B. Milliyetçi Hareket Partisi C. Milli Selamet Partisi D. Büyük Türkiye Partisi E. Türkiye İşçi Partisi 10.Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe Hükümetleri" döneminde meydana gelen gelişmelerden biri değildir? A. Silahlı siyasal saldırıların artması B. MHP ve MSP kadrolaşmasının hız kazanması C. Popülist politikalarının uygulanması D. İktisadi liberalleşme programının uygulanması E. Enflasyonun kontrol altında tutulması 11.Aşağıdaki yargılardan hangisi Milli Güvenlik Konseyi ile ilgili değildir? A. Yasama ve yürütme yetkilerini üstlenmesi B. Anayasa Düzeni Hakkında Kanunla kendi faaliyetlerini hukuksal bir çerçeveye oturtması C. Milli Güvenlik Konseyi Başkanı'nın aynı zamanda devlet başkanı görevini üstlenmesi D. Sıkıyönetim komutanlarının yetkilerini arttırması E. Anayasa çerçevesinde hareket etmesi 12.Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Meclis'in görevleri arasında değildir? A. Anayasayı yapmak B. Yasama yetkisini kullanmak C. Temel yasaları yapmak D. Siyasi partilerin faaliyetlerini denetlemek E. Milli Güvenlik Konseyi'ne yardımcı olmak 13.Hazırlanan Anayasa hangi tarihte halk oylamasına sunulmuştur? A. 7 Kasım 1982 B. 14 Mayıs 1983 C. 7 Aralık 1982 D. 6 Kasım 1982 E. 5 Kasım 1983 14. I. Milliyetçi Demokrasi partisi için kurulması II. Anavatan Partisi'nin Kurulması III.Kenan Evren'in Cumhurbaşkanı seçilmesi IV. SODEP'in kuruluşunda çalışan bazı eski CHP'lilerin Çanakkale'de zorunlu ikamete gönderilmesi Yukarıdaki olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A. IV - I - II - III B. III - I - II - IV C. I - III - II - IV D. III - II - I - IV E. I - II - III - IV 15.1994 yerel seçimlerinde bir önceki seçime göre en başarısız olan parti aşağıdakilerden hangisidir? A. Refah Partisi B. Anavatan Partisi C. Sosyal Demokrat Halkçı Parti D. Doğruyol Partisi E. Milliyetçi Hareket Partisi 16.1923-1930 yılları arasında daha çok ne tür bir ekonomik politikalar uygulanmıştır? A. Planlı ekonomik politika B. Liberal ekonomik politika C. Sosyal eknomik politika D. Devletçilik E. Karma ekonomik politika 17.Aşağıdaki etkenlerden hangisi 1930'lu yıllarda ekonomide devletçiliğe geçilmesinde etkili olmamıştır? A. Yetersiz sermaye birikimi B. 1929 dünya ekonomik bunalımı C. Ekonomide alt yapı eksikliği D. İhracatın giderek düşmeye başlaması E. Yerli sanayicinin yeterli bir birikime sahip olması 18. Dışarıdan ithal edilen bir malın iç piyasada yerli sanayici tarafından üretilmesi gerektiği hangi sanayileşme politikasının amaçlarındandır? A. İthal ikameci politika B. İhraç ikameci politika C. Liberal ekonomik politika D. Ekonomik kalkınmacı politika E. Kalkınmacı politika 19. 1980 sonrasında sanayileşmede hangi ekonomik politika izlenmiştir? A. Devletçilik B. İthal ikameci C. İhraç ikameci D. Planlama E. Karma ekonomi 20. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A. Kırdan kente ilk büyük göç dalgası 1950'li yıllardan ititbaren başlamıştır. B. 1950-1960 yılları arasında planlı ekonomik kalkınma mo**** izlenmiştir. C. 1950-1980 yılları arasındaki gecekondulaşma olgusu yasal olmayan yollardan kamu arazisi üzerine kaçak yapıların inşaa edilmesi süretiyle ortaya çıkmış ve yasal bir meşruiyet kazanamamıştır. D.1960-1980 yılları arasında Türkiye'de ithal ikameci sanayileşme mo**** uygulanmıştır. E. İhraç ikameci sanayileşme dışa açık ekonomi mo****ne dayalıdır. 21. Aşağıdaki yargılardan hangisi Hatay'ın Türkiye'ye katılmasıyla ilgili değildir? A. Suriye'nin bağımsızlığına kavuştuktan sonra,Türkiye'nin Fransa'ya başvurarak Hatay için otonom statüsü istemesi B. Güney bölgesinde konuşlandırılan Türk Ordusu'nun Hatay'a girerek işgal etmesi C. Çok uluslu bir parlamentonun 22 Temmuz 1938'de seçilmesi D. Hatay parlementosu'nun 1939 Haziran'ında Türkiye ile birleşme kararı alması E. Hatay sorunu'nun çözümlenmesi için Miller Cemiyeti'ne başvurulması 22. Aşağıdakilerden hangisi İran'ın Türkiye'ye karşı gizli olarak yürüttüğü faaliyetlerden biridir? A. İran'daki Ermenilerin Türkiye'ye karşı yaptıkları eylemlere hoşgörüyle yaklaşması B. Irak'la işbirliğine giderek Türkiye'yi uluslararası alanda zayıflatılması C. Türkmenlerin Türkiye'ye karşı kışkırtılması D. Türkiye'ye petrol satışının engellenmesi E. Kaşgarların Türkiye'ye karşı kışkırtılması 23. Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk-Irak ilişkilerinde en önemli sorun aşağıdakilerden hangisidir? A.Türkiye'nin Irak'taki İngiliz mandacılığını kabul etmemesi B. Bağdat'ın tarafsız bir bölge olması C. Musul sorunu D. Irak'ın bağımsızlığının Türkiye tarafından tanınmaması E. Türkiye'ye petrol satışının yapılmaması 24. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ile Yunanistan arasında mevcut olan sorunlardan biri değildir? A. Ege Adalarından silahlardan arındırılması B. Kara suları sorunu C. Kıta sahanlığı sorunu D. Egedeki Hava sahası sorunu E. Ege Adalarında kimyasal silah üretilmesi 25. Sovyetler Birliği, Türkiye yönelik toprak taleplerinden vazgeçtiğini hangi yılda açıklamıştır? A. 1946 B. 1952 C. 1960 D. 1953 E. 1956 Yanıtlar: 1. B 2. A 3. C 4. E 5. D 6. A 7 D 8. B 9 .C 10. E 11. E 12. D 13. A 14 .B 15.C 16. B, 17. E 18. A 19. C 20. B 21. B 22. A 23. C 24. E 25 .D             Çağdaş Türk ve Dünya tarihi (Test S-1-Paris Barış Konferansı’nda İtilaf Devletlerinin aşağıdakilerden hangisine ters düşmesi ABD’nin dünya siyasetinden çekilmesine sebep olmuştur? A) Wilson Prensipleri B) Amiral Bristol Raporu C) Gizli Antlaşmalar D) Brest- Litovsk Antlaşması E) Sevr Antlaşması S-2- Bolşevik İhtilali’yle Rusya’nın I.Dünya Savaşı’ndan ayrılması aşağıdakilerden hangisini geçersiz hale getirmiştir? A) Brest Litowsk Antlaşması B) Rusya’nın imzaladığı gizli antlaşmaları C) Wilson Prensiplerini D) Paris Barış Konferansı kararlarını E) Osmanlıların verdiği kapitülasyon haklarını S-3-İngiltere Dışişleri Bakanı Balfour, 2 Kasım 1917’de Siyonist Federasyonu Başkanı bankacı Lord Rothschild'a gönderdiği mektup Balfour Deklarasyonu olarak kabul edilmiştir. Bu deklarasyonun aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir? A) Osmanlıların Ortadoğu’dan atılması B) Osmanlılarla barış antlaşması imzalanması C) Mısır’daki İngiliz hâkimiyetinin kaldırılması D) Ortadoğu’da İsrail Devleti’nin kurulması E) Bağımsız bir Arap devletinin kurulması S-4-Aşağıdakilerden hangisi; Japonya’daki Meiji Restorasyonu Dönemi’nin özelliklerinden değildir? A)Japonya’da modern dönemin başlangıcıdır. B)Egemenliğin imparatorda değil, derebeylerinde olduğu dönemdir. C)Batının modern kurumlarının alındığı bir süreçtir. D)1868’lerde başlayıp 20-30 yıl süren bir çağdaşlaşma devresidir. E)Japonya nın modernleşmeye başladığı dönemdir. S-5- Amerika Birleşik Devletleri’nde, I. ekonomide büyük holdinglerin payının giderek artması, II. bankacılık sisteminin kötü yapılandırılmış olması, III. dünyaya dağıtılan kredilerin geri alınamaması gelişmelerinden hangileri Dünya Ekonomik Buhranı’na ortam hazırladığı ileri sürülebilir? A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III   S-6-Aşağıdakilerden hangisi;Milletler Cemiyeti’ni kuruluşunu hazırlayan en önemli etkenlerdendir? A)İngiltere ve Fransa’nın barışçı yaklaşımları B)Sömürgecilik yaşamış ülkelerin direniş ve mücadeleleri C)Dünya kamuoyunun baskıları D)ABD Başkanı Wilson’un yayımladığı bildirge(Wilson İlkeleri) E)İngiltere ve Fransa nın Ortadoğu yu sömürgeleştirmesi S-7- I. Dünya savaşı sonrası imzalanan hangi barış anlaşması II. Dünya savaşının çıkmasına neden olmuştur? A) Versailles B) Sevr C) Trianon D) Neully E) S.t. Germain S-8- Almanya ve İtalya'nın saldırgan politikalar izlemesi sonucu Fransa, Suriye üzerindeki manda yönetimini kaldırmak zorunda kaldı. Bu karar, aşağıdakilerden hangisinin çözümünde etkili olmuştur? A) Savaş tazminatı B) Musul sorunu C) Dış borçlar D) Nüfus değişimi E) Hatay sorunu S-9-II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye de kurulan ‘‘ Köy Enstütileri’’ hangi amaçla oluşturulmuştur? A) Zenginlerden vergi alarak ekonomiyi güçlendirme B) Demokrasi toplumun her katmanına yaymak C) Bilinçli tarım yapılmasını sağlamak D) Kırsal alanları geliştirmek ve öğretmen ihtiyacını karşılamak E) Savaşa karşı tedbirler alarak işgalleri önlemek S-10-Aşağıda verilen bilgilerden NATO ya ait bir bilgi değildir? A) NATO Komünizmin Avrupa da yayılmasını durdurmuştur. B) 1949 yılında kurulmuş olup merkezi Brüksel dir. C) Sovyetler Birliğinin yardım ve destekleriyle kurulmuştur. D) Birlik ilk olarak 12 üyeyle kurulmuştur. E) Sadece askeri değil ,ekonomik ve siyasi ortaklığı da öngörür. S-11- Avrupa Birliğinin temellerinin atıldığı ve Avrupa Kömür-Çelik birliği olarak ilk ortaklığın kurulmasını öngören plan aşağıdakilerden hangisidir? A) Marshall Planı B) Truman Planı C) Schumann Planı D) Einshoower Planı E) Nixon Planı S-12- 1954 yılında ABD önderliğinde kurulan SEATO nun kuruluş amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ortadoğu ülkelerini Komünizm tehlikesine karşı korumak B) Vietnam savaşının çıkmasını engellemek C) Uzakdoğu ülkelerini Komünizm tehlikesine karşı korumak D) Çin ve Japonya nın yayılmasını engellemek E) ABD nin Türk dış politikasını şekillendirmek istemesi S-13- 1948 yılında Hindistan ile birlikte İngiliz sömürgesinden kurtarılarak kurulan Pakistan devletinin kurucusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Mahatma Gandi B) Muhammet İkbal C) Muhammet Musaddık D) Muhammet Ali Cinnah E) Ahmet Şükrani S-14- I- 1946 yılında Adnan Menderes tarafından kuruldu. II- 1950 seçimlerinde iktidara geldi. III- 27 Mayıs darbesine kadar ülkemizi tek başına yönetti. Yukarıda verilen bilgiler hangi siyasi partimize ait bilgilerdir? A)Millet Partisi B)Demokrat Parti C) Adalet partisi D) Milli Selamet Partisi E) Serbest Cumhuriyet Fırkası S-15- 1955 Bandung Konferansı ile Doğu ve Batı bloğu ülkeleri arasında başlayan Yumuşama döneminin mimarları hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Josef Stalin- Harry Truman B) Nikita Kruşçev- John F. Kennedy C) Mihail Gorbaçov- Franklin Roosevelt D) Leonid Brejnev- Richard Nixon E) Yuri Andropov- Ronald Reagan S-16- 1973 Dünya Petrol Krizinin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) 1973 Arap-İsrail savaşı B) Arap ülkelerinin petrol kuyularını millileştirmek istemeleri C) Arapların Batı ya karşı petrolü silah olarak kullanmak istemesi D) OPEC in petrol fiyatlarında Arap ülkelerini desteklememesi E) ABD nin Araplara karşı İsrail i desteklemesi S-17- 1980-1988 arası süren İran-Irak savaşının nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Şattül Arap su sınırı sorunu B) ABD nin Irak taki yeni rejimi yıkmak için İran ı kışkırtması C) Irak ın; İran’daki Huzistan bölgesine özerklik verilmesini istemesi D) İran ın Irak Şiilerini Irak Hükümetine karşı kışkırtması E) Silah ve Petrol şirketlerinin kışkırtmaları S-18-I. Türkiye nin adadaki Türk varlığını korumak istemesi II. Rum ve Yunan taraflarının ateşkese yanaşmaması III. Adada ki Rum terör olayları 1974 Kıbrıs barış harekatının başlamasında hangilerinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I , II ve III S-19- Kıbrıs konusunda Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan Zürih ve Londra anlaşmalarında belirlenen ; I- Cumhurbaşkanı Rum Toplumu tarafından, Türk Cumhurbaşkanı Yardımcısı ise Türk Toplumu tarafından seçilecekti. II- Kıbrıs Bakanlar Konseyi 7 Rum ve 3 Türk olmak üzere 10 bakandan oluşacaktı III- Yüksek Anayasa Mahkemesi bir Rum, bir Türk ve bir tarafsız yargıçtan oluşacaktı. Yukarıda verilen bilgilerden hangi-hangileri Kıbrıs Devletinin Yürütme gücü ile ilgili bir karardır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I. ve III. D) I. ve II. E) II. ve III. S-20- 27 Mayıs ihtilali sonrası yapılan 1961 anayasası ile olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Türkiye Cumhuriyeti Devletinin 2. anayasasıdır. B) Yüksek Öğretim Kurulu 1961 anayasası ile kurulmuştur. C) Yasama , Yürütme ve Yargı birliği vardır. D) Milli Güvenlik Kurulu oluşturulmuştur. E) Demokratik haklar açısından en iyi anayasamız olarak kabul edilir. S-21- 1961 yılından itibaren Başta Almanya olmak üzere yurt dışına göçlerin bazı nedenleri ; I- İşgücü eksiği olan Almanya nın Türkiye den işçi istemesi II- Türkiye ekonomisinin kötü durumda olması III- Giden Türklerin zamanla zenginleşip işyerlerini satın alması IV- Gönderilen işçilerin kalifiye elemanlar olmaması Yukarda verilenler hangisi-hangileri Türklere karşı yabancı düşmanlığının artmasına neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) III. Ve IV. E) I. Ve II. S-22- I- 1975 te Agop Agopyan ve Agop Tarakçıyan tarafından Lübnan Beyrut ta kurulmuştur. II- Örgütün temel amacı sözde Ermeni katliamı dünyaya duyurmaktır. III- Türkiye nin dış temsilciliklerine karşı silahlı terör eylemleri gerçekleştirerek diplomatlarımızı öldürmüşlerdir. Yukarıda verilen bilgiler hangi terör örgüne ait bilgilerdir? A) ASALA B) FKÖ C) PKK D) HAMAS E) DHKP-C S-23- I- Sovyetler Birliği'nin son döneminde Komünist partisi genel sekreteri Mihail Gorbaçov tarafından ortaya atılmıştır II- Ülkede demokratikleşmeye doğru değişim amacıyla uygulanmış politikaların tümüne verilen addır. III-Bir anlamda fikir ve ifade özgürlüklerinin bir bileşkesi olarak Görülebilir. Yukarıda verilen bilgiler hangi politikanın özelliklerindendir? A) Sosyalizm B) Kapitalizm C) Glasnost D) Yumuşama E) Soğuk Savaş S-24- Aşağıdakilerden hangisi SSCB nin dağılması ile ortaya çıkan devletlerden birisi değildir? A) Tacikistan B) Letonya C) Azerbaycan D) Afganistan E) Ukrayna S-25- Aşağıdakilerden hangisi Yugoslavya nın parçalanması ile ortaya çıkan devletlerden birisidir? A) Slovakya B) Arnavutluk C) Çek Cumhuriyeti D) Slovenya E) Karabağ   TEST Aşağıdakilerden hangisi dekolonizasyon      (sömürgeciliğin tasfiyesi) sürecinin uluslararası ilişkilerde yarattığı      sonuçlardan biri değildir?      A) BM çerçevesinde Yeni Uluslararası Ekonomik Düzen girişiminin ortaya      çıkması      B) Bağlantısızlık hareketinin ortaya çıkması      C) Uluslararası örgütlerin sayısının artması      D) Üçüncü Dünyacılığın bir alternatif ideoloji olarak ortaya çıkması      E) Dünyada enerji maliyetlerinin ucuzlaması           2. Aşağıdakilerden hangisi bir devlet olmakla birlikte BM’de gözlemci üye      statüsündedir?      A) Andora B) İsviçre C) San Marino D) Vatikan E) Monako           3. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin getirdiği      düzenlemelerden biri değildir?      A) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması      B) Boğazların silahsızlandırılmış statüsünün sona erdirilmesi      C) Boğazların askerden arındırılmış statüsünün sona erdirilmesi      D) Boğazların uluslararası boğaz statüsünün sona erdirilmesi      E) Boğazlardaki seyrüsefer serbestliğinin süresiz kılınması           4. Aşağıdakilerden hangisi bir başka devlet ülkesini işgal ettiği      gerekçesiyle Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarılan tek devlettir?      A) ABD B) Sovyetler Birliği C) Almanya D) Japonya E) İtalya           5. Aşağıdakilerden hangisi İngiltere ve Fransa’nın Nazi Almanyası’na karşı      izlediği “yatıştırma” politikası olarak tanımlanamaz?      A) İngiltere ve Fransa’nın, Çekoslovakya’nın Almanya tarafından ele      geçirilmesine tepkisiz kalmaları           B) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Ren bölgesini silahlandırmasına      tepkisiz kalmaları      C) İngiltere ve Fransa’nın, Avusturya’nın Almanya tarafından ilhak      edilmesine tepkisiz kalmaları      D) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Polonya’yı işgaline tepkisiz      kalmaları      E) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın hava kuvvetleri oluşturmasına      tepkisiz kalmaları           6. Aşağıdakilerden hangisi Arap milliyetçiliğinin yarattığı bölgesel      sonuçlardan biridir?      A) 1958’de Mısır ile Suriye’nin birleşmesi      B) 1969’da İslam Konferansı Örgütünün kurulması      C) 1970’te Ürdün’de iç savaşın çıkması      D) 1977’de Enver Sedat’ın Kudüs’ü ziyareti      E) 1991 Körfez Savaşından sonra Filistinlilere yönelik desteğin artması           7. 1978 - Camp David Anlaşmaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?      A) Filistinlilere özerklik verilmesi kabul edilmiştir.      B) Mısır ve İsrail arasında imzalanmıştır.      C) Sina yarımadası Mısır’a geri verilmiştir.      D) İsrail ile Suriye arasında barış müzakerelerine başlanması kabul      edilmiştir.      E) İsrail ile bir Arap devleti arasında imzalanan ilk barış anlaşmasıdır.           8. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasına neden olan      gelişmelerden biri olarak kabul edilir?      A) 1946 - İran Meclisi’nin Sovyetler Birliği ile petrol anlaşmasını iptal      etmesi      B) 1948 - Berlin Krizi      C) 1948 - Yugoslavya’nın Kominform’dan atılması      D) 1948 - İsrail’in kurulması      E) 1956 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi kararları           9. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde Asya’da yaşanan siyasi      gelişmelerden biri değildir?      A) Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir sorununun ortaya çıkması      B) Çin ve Hindistan arasında sınır çatışmasının yaşanması      C) Vietnam’ın Kamboçya’yı işgali      D) SSCB ve Çin arasında sınır çatışmasının yaşanması      E) Japonya ile SSCB’nin Kuril Adaları nedeniyle çatışmaları           10. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler      Birliği arasında yaşanan krizlerden biri değildir?      A) 1948 - Prag Darbesi      B) 1956 - Süveyş Krizi      C) 1960 - U-2 Krizi      D) 1962 - Küba Krizi      E) 1979 - Afganistan Krizi           11. Türkiye ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkiler ile ilgili      aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?      A) Orta Asya ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından Türkiye      bu ülkelere bir model olarak sunulmuştur.      B) Türkiye, 1990’ların başında etnik ve dinsel bağlardan hareket ederek bu      ülkelerle yakınlaşma      politikası izlemiştir.      C) Türkiye’nin Dağlık Karabağ sorununda günümüze dek tarafsız bir tutum      benimsemesi Orta      Asya ülkelerinin tepkisini çekmiştir.      D) Türkiye’nin bölgeye açılma politikasındaki plansızlık ve yetersizlik,      ikili ilişkilerin yoğunluğunun 1990’ların ikinci yarısından itibaren      azalmasına neden olmuştur.      E) Türkiye, Askerî Eğitim ve İşbirliği Antlaşmaları aracılığıyla Orta Asya      ülkelerinde askerî personel      yetiştirilmesine katkıda bulunmuştur.           12. Türkiye - ABD ilişkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi      doğrudur?      A) ABD, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’ne girmesini desteklemiştir.      B) Türkiye, ABD’nin NATO aracılığıyla Yugoslavya’yı bombalamasına itiraz      etmiştir.      C) ABD, Türkiye’ye yaptığı her 7 birimlik askerî yardım için Yunanistan’a      10 birimlik askerî      yardım yapmıştır.      D) Türkiye, ABD’den gelen Johnson Mektubu’ndan sonra ülkedeki ABD      üslerinin faaliyetlerini askıya almıştır.      E) Türkiye - ABD ilişkilerinin çerçevesini oluşturan Savunma ve Ekonomik      İşbirliği Antlaşması      1990’da yenilenmeyerek yürürlükten kalkmıştır.           13. Aşağıdakilerden hangisi 1990’larda yaşanan Makedonya sorunuyla ilgili      gelişmelerden biri değildir?      A) Yunanistan, Makedonya adının kendi tarihine ait olduğunu savunmuştur.      B) Yunanistan, Makedonya’nın uluslararası örgütlere üyeliğini engellemeye      çalışmıştır.      C) Makedonya, Yunanistan’daki Makedon azınlığın baskı altında olduğunu      ileri sürmüştür.      D) Makedonya, Arnavutluk’taki Makedon azınlığın haklarının çiğnendiğini      ileri sürmüştür.      E) Bulgaristan, Makedonya’nın Bulgaristan tarihinin simgelerini kendisine      mal etmeye çalıştığını ileri sürmüştür.           14. Soğuk Savaş dönemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?      A) Soğuk Savaş koşullarında kutup liderleri birbirleriyle görüşmekten      kaçındıkları gibi, aynı bloktaki ülkelerin karşı bloktaki ülkelerle      ilişkiye girmelerine de izin vermemişlerdir.      B) Nükleer caydırıcılık Soğuk Savaş’ın özelliklerinden biridir.      C) Soğuk Savaş blokların doğrudan savaşa başvur-madıkları, ancak dolaylı      çatışmaların yaşandığı bir dönemdir.      D) Soğuk Savaş döneminde yoğun bir silahlanma yarışı ile silahların      sınırlandırılması süreci birlikte yaşanmıştır.      E) Soğuk Savaş iki bloğun, ideolojik olarak lider ülkeler etrafında      ayrışarak gerginlik ve üstünlük mücadelesini sürdürmesidir.           15. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sonrasında insan hakları alanında      yaşanan gelişmelerden biridir?      A) BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin kurulması      B) BM Genel Sekreterine insan hakları ihlalleri konusunda yaptırım yetkisi      verilmesi      C) Baskı altındaki azınlıklara ayrılma hakkının tanınması           D) Her kıtada azınlık ve insan haklarına ilişkin bir bölgesel komite      kurulması      E) AGİT çerçevesinde acil insani müdahale gücü kurulması                CEVAPLAR:      1. D      2. E      3. D      4. D      5. B      6. D      7. A      8. D      9. B      10. E      11. B      12. C      13. A      14. D      15. A TEST 1) Aşağıdakilerin hangisi Osmanlı ile Bulgaristan’ın I.Dünya savaşına girmesinde etkili olan sebeptir? A)Reval Görüşmesi B)II.Dünya savaşı C)Balkan savaşları D) Çanakkale savaşları E) Trablusgarp savaşı 2) Aşağıdaki antlaşmalardan hangisinin savaşları Paris Barış konferansında belirlenmemiştir? A)Versay antlaşması B)Nöyyi antlaşması C)Tiryanon antlaşması D) sevr antlaşması E) sarn Cermen antlaşması 3) Paris Barış antlaşmasına 32 Devlet katılmakla birlikte konferans kararlarına hâkim olan beş devlet vardı. Aşağıdakilerden hangisi kararlarla etkili olan devletlerden biri değildir? A) Rusya B) İngiltere C) Fransa D) ABD E) Japonya 4) Aşağıdakilerden hangisi I.Dünya Savaşı sonunda Anadolu’dan paylaşımına Yunanistan’ın da ortak edilmesinin nedenlerinden biri değildir ? A) İngiltere’nin Doğu Akdeniz de çıkarlarını sürdürmek istemesi B)İngiltere’nin İtalya’ya güvenmemesi C)Yunanlılardan Ege Bölgesinde çoğunlukta oldukları konusunda yaptıkları propaganda D)İngiltere’nin bölgede güçlü İtalya yerine güçsüz Yunanlıları tercih etmesi E)İngiltere’nin Yunanistan’a Anadolu’dan pay vererek Almanya’dan uzaklaştırmak istemesi 5) Aşağıdakilerden hangisi basmacı hareketinin başarıya ulaşmamasının nedenlerinden biri değildir? A)Kobrası denen Liderin kendi aralarında birliktelik kuramamaları B)Mücadele sırasında araç gereç silah ve erzak yetersizliği C)Basmacıların dışarıdan yardım alamaması D)Rusların basmacılarla mücadelede en son teknolojik silahları kullanmaları E)Basmacılarla Türkistan halkının sıcak bakmaması 6) Aşağıdakilerden hangisi Sovyetler birliğinin Orta Asya’dan uyguladığı politikalıdan biri değildir? A) Sovyet Ruslarının Orta Asya yı mandası altına alarak kalkındırma istemesi B) Sovyet Rusya’nın bölgede askeri ve politik kontrolü elinde tutmak istemesi C) Sovyet Rusya’nın bölgenin kendinse iktisadi ve teknolojik bağımlığını sağlamak istemesi D) Geleneksel Müslüman Orta Asya toplum ve kültürünü kaldırmak E) Bölgede Sovyet-Rus kültür ve toplumunu yaratılmasını istemesi 7)Aşağıdakilerin hangisi 1904-1905 Rus-Japon savasının en önemli sonucudur? A)Japonya’nın uzak doğudaki güçler dengesine dahil olması B)Rusya’nın uzak doğu politikasından vazgeçmesi ve tekrar geleneksel politikasına dönmesi C)Asya da sarı ırk milliyetçiliğini başlatmış olması D) Sömürgecilik yarısına Japonya’nın da dahil olması E) Japonya’nın Rusya’nın yeraltı ve yerüstü kaynaklarından yararlanmaya başlaması Aşağıdakilerden hangisi hangisi 1929 Dünya ekonomi ile krizin nedenlerinden biri değildir? A) Amerikan şirketlerinin mali güçleri B) ABD banklarının kötü yapılanmış olması C) ADD başkanı Hoover yönetiminin ekonomik alandaki tecrübesizliği D) Enflasyon artması ve borsanın düşmesi E) ABD’nin kreditör olması 9) Aşağıdakilerden hangisi Locarno antlaşmasının imzalayan devletlerden biri değildir? A)ABD B) İngiltere C) Belçika D)Çekoslovakya E) Fransa 10) Aşağıdakilerden hangisi I.Dünya savası sonunda devletler arası barışı sürekliliği korumak için yapılan antlaşmalardan biridir ? A)Versay antlaşması B) Nayyi antlaşması C) kellog Paktı D)Anti Kominiter Pakt E) Berlin-Roma-Tokyo mihveri 11) Aşağıdaki Devletlerden hangisi Orta Doğu içinde yer almaz? A) Türkiye B)Afganistan C) İran D) Mısır E) Suriye 12) Aşağıdakilerden hangisi milletler cemiyetinin başarısız olmasının sebeplerinden değildir? A) Devletler bloklara ayrılmış olması B) Cemiyetin yaptırım gücünün yeterli olmaması C) ABD’nin cemiyetten ayrımlaş olması D) Paris barış konferansında hazırlanan antlaşmalarının bir parçası olması E) Önemli konularda oy birliği prensibinin uygulanması 13) Milletler cemiyeti başvurma zorunluluğunu uygulanmaktan ilk defa hangi ülke için vazgeçmiştir? A)İtalya B)Fransa C)İngiltere D) Türkiye E) ABD 14) Cemiyeti Akvam’ın kurulması hangi konferansta gündeme getirilmiştir ? A) Londra Konferansında B) Paris Barış Konferansında C) Moskova Konferansında D) Yatla Konferansında E) Tahran Konferansında 15) Milletler cemiyeti hangi etkenden dolayı başarılı olamamıştır .? A)Büyük devletlerin etkisi altında kalması B) Devletler arasında çıkan rekabet C) I.Dünya savasında meydana gelen olaylardan etkisi D)İslam devletlerinin cemiyet içinde yer almaması E) İtalya’nın ve Almanya’nın saldırgan tutumu 16) Aşağıdakilerden hangisi II.Dünya savasına yol açan gelişmelerden biri değildir ? A)Almanya’nın versay barıs ant.bozma çabaları B) Devletler arasındaki silahlanma yarışı C) Almanya’nın Ren bölgesine asker göndermesi D) İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi E) Türkiye’nin balkan devletleri ile balkan Paktını imzalaması 17) Aşağıdakilerden hangisi İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesini kolaylaştıran etkenlerden biridir? A) İtalya’nın hammadde ve Pazar arayışı B) Habeşistan’ı İtalya’ya yakın olması C) Milletler Cemiyeti’nin etkili olmaması ve büyük devletlerin ortak bir cephe kuramaması D) İtalya’nın Alman desteğini alması E) İngiltere’nin Habeşistan’ı ele geçirmek istemesi 18) 1939 yılında imzalanan Anti Kominter Pakt hangi devletlerarasında imzalanmıştır? A)Almanya-Fransa B) Almanya-Japonya C) İtalya-Japonya D) Japonya –ABD E) Almanya-Rusya 19) 1936 yılında Almanya ve Japonya arasında Anti Komintern Pakt hangi devlete karşı imzalanmıştır? Kaynak: Yazılı Soruları-Soru Bankaları-Yaprak Test-2009-2010 Yazılı Sınav Soruları ve Cevapları http://www.yazilisorulari.org/12sinif-tarih-ve-inkilap-tarihi-dersi-yazili-ve-sinav-sorulari/17393-cagdas-turk-ve-dunya-tarihi-test-sorulari-ve-cevaplari.htmlA)Fransa B)SSCB C)ABD D) İngiltere E) İtalya 20) Aşağıdakilerden hangisi 1938 Münih Konferansında karara bağlanan konulardan biri değildir? A)Südet bölgesinin Almanya ya verilmesine B) Çekoslovakya’nın yeni sınırlarının uluslar arası güvence altına alınması C) Çekoslovakya’nın yeni sınırlarının saptanması D) Almanya ile İngiltere’nin birbirlerine karşı savaşmayacaklarına dair anlaşma E) Devletler arasında işbirliğini arttırma 21) Aşağıdakilerden hangisi Sovyetler birliğinin Baltık ülkelerini işgal etmesinin nedenidir? A) Sıcak denizlere inme B) Panslavizm gerçekleştirme C) Almanya ile arasında tampon bölge oluşturma D) Müttefiklere gücünü gösterme E) Baltık ülkeleri üzerinden Avrupa’daki etkinliğini arttırma 22) Aşağıdakilerden hangisi Almanya’nın Danimarka ve Norveç’i işgal etmesinin nedenlerinden biri değildir.? Kaynak: Yazılı Soruları-Soru Bankaları-Yaprak Test-2009-2010 Yazılı Sınav Soruları ve Cevapları http://www.yazilisorulari.org/showthread.php?t=17393A) Almanya’nın Doğu ve Kuzeyini güvenlik altına almak istemesi B) Büyük Alman devletini kumral düşüncesi C) Alman deniz altlarına üst kurmak istemesi D) İsveç kuzeyindeki madenlerden çıkartılarak deniz yoluyla Norveç limanlarına gelen demir maddesine el koymak E) Sovyetler birliğini kuzeyden kuşatmak. Cevapları: C/D/A/E/E/A/A/D/A/C/B/E/D/B/A/E/C/B/B/D/C/B     TEST 1.II.Dünya savaşı sonrası başlayan ve 1989'da sona eren dönemde adından en çok söz ettiren iki devlet aşağıdakilerden hangisidir?  A)Ingiltere-Fransa  B)Almanya-SSCB  C)Japonya-ABD  D)Almanya-ıtalya  E)ABD-SSCB  2.18 Ocak 1919'da Paris'te toplanan Barış Konferansı'na aşağıdaki devletlerden hangisi çağrılmamıştır? A)Japonya  B)Ingiltere  C)Almanya  D)ABD  E)Fransa  3.Modern demokrasinin beşiği olarak kabul edilen, ilk demokratik kuralların yerleştiği ülke aşağıdakilerden hangisidir?  A)İtalya  B)Almanya  C) ABD  D)Fransa  D)Ingiltere  4.Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası insan haklan sözleşmesidir?  A)Paris Şartı  B)BM Kişisel ve Siyasal Haklara Ilişkin Uluslararası Sözleşme  C)Avrupa Insan Hakları Sözleşmesi  D)BM Ekonomik, Siyasal ve Kültürel Haklara Ilişkin Uluslararası Sözleşme  E)Helsinki Nihai Senedi  5.Aşağıdakilerden hangisi, Üçüncü Demokratlaşma Dalgası denilen sürecin nedenlerinden biri sayılamaz? A)Yunanistan askeri yönetiminin çöküşü  B)Afrika'da ekonomik gelişmenin hız kazanması  C)Portekiz'deki diktatörlüğün yıkılması  D)Sosyalist düzenlerin çöküşü  E)Ispanya diktatörünün ölümü  6.Aşağıdakilerden hangisi, Reagan'ın başkan seçilmesiyle birlikte ABD'nin iç ve dış politikasında ortaya çıkan değişikliklerden biri değildir? A)Sosyal devlet uygulamalarının tasfiyesi  B)Sağcı diktatörlüklerin desteklenmesi  C) Hızlı bir silahlanma  D)ABD ve SSCB arasında genel bir yumuşama  E)Insan haklannın dış politikada arka plana itilmesi  7.Aşağıdakilerden hangisi, Avrupa'da bir siyasal birlik oluşturma çabalannın nedenlerinden biri değildir? A)Insan Hakları başta gelmek üzere ortak değerleri güçlendirmek  B)Sömürgeciliğin tasfiyesini hızlandırmak  C) Ekonomik gelişmeyi hızlandırmak  D)Sovyet tehdidine karşı koyabilmek  E)Barışı korumak ve güçlendirmek  8.SSCB'de Brejnev döneminin birinci amacı aşağıdakilerden hangisidir?  A)Dış politikada güçler dengesinin korunması  B)Ekonomik büyümenin sağlanması  C) Yerleşik düzenin olduğu gibi korunması  D)Tüketim artışının sağlanması  E)Hızlı bir silahlanmaya gidilmesi  9.Aşağıdakilerden hangisi, ii. Dünya Savaşı sonrası az gelişmiş ülkelerde sosyalizmin benimsenmesinin nedenlerinden biri değildir? A)Bağımsızlığın ancak liberal bir ekonomi ile gerçe kleşeceğine inan ılması  B)Emperyalist Batı ülkelerine tepki duyulması  C)Ulusal bağımsızlık hareketlerinin sosyalist ülkelerce desteklenmesi  D)Merkezi planlamacı Sovyet Modelinin ideal olarak görülmesi  E)Hızlı kalkınmanın, kaynaklann sanayi yatırımına aktarılmasıyla sağlanabileceği görüşünün temel alınması  10.Küreselleşmeyi kapitalist dünya ekonomisine bağlı olarak açıklamaya çalışan düşünür kimdir?  A)T. Nichols  B)M. Weber  C)R Robertson  D)i. Wallerstein  E)A. Giddens  11.Anthony Giddens, Avrupa Topluluğu örneğinde olduğu gibi, ülkelerin kendi aralarında ortak siyasal ve ekonomik çıkarlarını korumak ve uluslararası ekonomik politikaların yürütülmesi, uygulanması ve düzenlenmesinde daha etkili olmak için bir araya gelip oluşturdukları birlikteliklere ne ad vermektedir?  A)Bölgesel devletler birliği  B)Uluslararası devtet sistemi  C)Küresel devletler birliği  D)Uluslararası birlik  E)Ulus-devlet sistemi  12.Aşağıdakilerden hangisi, 1990 yılında çıkan Irak-Kuveyt bunalımında belirleyici rol  oynamamıştır?  A)lrak'ın Kuveyt'e karşı geçmişten gelen iddiaları B)lrak'ın petrol fıyatlarında artış isteğine Kuveyt'in karşı çıkması  C)lrak'ın Kuveyt'e olan borçlannın silinmesi isteğine bu ülkenin karşı çıkması  D)Rusya'nın o sırada kendi iç sorunlarıyla meşgul bulunması  E)ABD'nin lrak'ı engellemeyeceği yolunda Bağdat yönetiminde oluşan kanı  13.Çok-partili düzenin kurulmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıştır? A)İnönü'nün çok-partili düzenin kurucusu olmak isteğinin  B)Türkiye'nin Batıya şirin görünme çabasının  C)Arap ülkeleriyle dostluk siyaseti güdülmek istenmesinin  D)Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu'nun  E)Sovyetler Birliği'nin yayıımacı emellerinin  14.1950 öncesinde uygulanan seçim yasasının demokrasiyle bağdaşmayan yönü aşağıdakilerden hangisidir?  A)Ulusal seçim barajının yüksekliği  B)Bölgesel seçim barajının yüksekliği  C)Seçimlerde yargı denetiminin getirilmesi  D)Bir ilde en çok oyu olan partinin bütün milletvekilliklerini alması  E)Gizli oy,açık tasnif yönteminin uygulanması 15.Aşağıdakilerden hangisi, 1961 Anayasası'nın temel özelliklerindendir?  A)Insan Haklannın anayasa ile güvenceye alınması  B)İki meclisli parlamento  c)Devlet başkanının genel oyla (her iki meclisinin oyu ile) göreve gelmesi  D)Bir Anayasa Mahkemesi'nin kurulması  E)Özerk kuruluşların öngörülmesi  16.Aşağıdakilerden hangisi, 1960 sonrası sol hareketin gelişmesine katkı yapan ögelerden biri değildir? A)Türkiye'de Sovyet etkisinin artması  B)Dünyada kapitalist olmayan yoldan kalkınma fikrinin güçlenmesi  c)Türkiye İşçi Partisinin kurulması  D)Yön Dergisi ve Sosyalist Kültür Derneğinin kurulması  E)Siyasal düşünceler üzerindeki baskıların azalması  17.1961-1980 döneminde Türkiye'de devlet başkanlığı görevini üstlenmiş kişiler sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?  A)C. Gürsel-C. Sunay-F. Korutürk  B)İ. Inönü-C. Gürsel-F. Korutürk  C)C. Gürsel-F. Korutürk-Turgut Özal  D)C. Gürsel-İ. Inönü-F. Korutürk  E)C. Gürsel-F. Korutürk-C. Sunay  18.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart 1971 muhtırasının üzerinde durduğu hususlardan biri değildir? A)Hükümetin ülkeyi huzursuzluk içine soktuğu  B)Anayasanın öngördüğü reformlann gerçekleşmediği  C)Anayasanın değiştirilmesi gerektiği  D)Türkiye'nin geleceğinin ağır bir tehlike içine düştüğü  E)Yeni bir hükümetin oluşturulması gerektiği  19.Aşağıdakilerden hangisi, 1973 seçimlerinin önemli sonuçlarından biri değildir? A)CHP'nin en büyük parti haline gelmesi  B)Naim Talu'nun başbakanlığa atanması  C)AP'nin oy kaybına uğraması  D)Hiç bir partinin parlamentoda çoğunluk sağlayamaması  E)MSP'nin TBMM'ye 48 üye sokması  20.Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası'nın genel niteliklerinden biri değildir? A)Insan haklarının güçlendirilmesi  B)Yargı organının zayıflatılması  C)Ordunun siyasal sistem içindeki rolünün artırılması  D)Uzun ve ayrıntılı bir metin olması  E)Yürütmenin güçlendirilmesi  21.Aşağıdakilerden hangisi, Milli Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül darbesinin gerekçeleri arasında gösterilmemiştir? A)Ülkenin bir iç savaş eşiğine geldiği  B)Devletin varlığına yönelik saldırıların yoğunluk kazandığı  C)Siyasal partilerin görevlerini yapamadığı  D)Devlet organlannın işlemez hale geldiği  E)Türk Silahlı Kuvvetleri içinde bölünme  22.1930'lu yıllarda ekonomide devletçiliğe geçilmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıştır? A)Yerli sanayicinin yeterli bir birikime sahip olması  B)Yetersiz sermaye birikimi  C) 1929 dünya ekonomik bunalımı  D)lhracatın giderek düşmeye başlaması  E)Ekonomlde alt yapı eksikliği  23.Aşağıdakilerden hangisi, II. Dünya Savaşı'nın Türkiye'ye olan etkilerinden biri değildir? A)Ekonomik kalkınma programının uygulamaya konulamaması  B)Özel yatırımların durma noktasına gelmesi  C) Kamu yatırımlarının kısılması  C)Dış ticaretin durma noktasına gelmesi  D)Savunmaya büyük kaynak aktarılması  24.Su meselesi ve diğer bazı sorunlarda Arap ülkelerinin Türkiye'ye karşı birleşmelerinin nedenleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?  A)Arap ülkelerinin etnik ve dilsel ortaklığıyla  B)Türkiye'nin bu ülkeler aleyhine tutumuyla  C)Filistin konusundaki Türk politikasıyla  D)Arap ülkelerinin geri kalmışlıklarından Osmanlı (Türk) yönetimini sorumlu tutmasıyla  E)Türkiye'nin laiklik konusundaki tutumuyla  25.Aşağıdakilerden hangisi, iran'ın Türkiye aleyhtan politikaları arasında gösterilemez? A)Islamcı akımları desteklemek  B)Boğazlar rejiminin değişmesini istemek  C)Ayrılıkçı akımlara destek vermek  D)Türkiye karşıtı terörist hareketlere göz yummak  E)Ermenilerle dolaylı ittifak yapmak  26.Aşağıdakilerden hangisi, Lozan Anlaşması ile silahsızlandırılması öngörülen Doğu Ege adalanndan biri değildir? A)Sakız  B)Limni  C) Midilli  D)Sisam  E)Kıbns  Yanıtlar: 1.E 2.C 3.E 4.C 5.B 6.D 7.B 8.C 9.A 10.D 11.E 12.D 13.C 14.D 15.C 16.A 17.A 18.C 19.B  20.A 21.E 22.A 23.B 24.D 25.B 26.E   1.SSCB'nin askeri işbirliğine yönelik olarak Doğu Bloku içinde oluşturduğu kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?  A)COMECON  B)Varşova Paktı  C)Cominform  D)NATO  E)CENTO  2.Aşağıdakilerden hangisi sivil kitle örgütlerinden biridir?  A)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi  B)Avrupa İnsan Hakları Komisyorıu  C)Bakanlar Konseyi  D)Uluslararası Hukukçular Komisyonu  E)BM Genel Kurulu  3.Aşağıdakilerden hangisi 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa demokrasilerinde rejimin tehdit altına düşmemesinin nedenlerinden biri sayılamaz? A)Ekonomik ve toplumsal gelişmenin sürdürülebiimiş olması  B)Soğuk savaşın tırmanması ve Sovyet tehdidinin artması  c)Terörist eylemlerin demokratik yöntemlerle engellenebilmiş olması  D)Komünist partilerin tutumu  E)Bu ülkelerde demokratik değerlerin güçlü kökleri olması  4.Aşağıdakilerden hangisi Kruçef döneminde SSCB'de görülen değişikliklerden biridir?  A)Çok partili sisteme yumuşak bir geçiş  B)Varşova Paktı'nın dağıtılması  C)Ekonominin yönetiminde liberalleşme  D)Tarım topraklannın köylülere geri verilmesi  E)Komünist Partisi'nin yönetim tekelinin yumuşatılması  5.Aşağıdakilerden hangisi sosyalist bir dünya sisteminin oluşamamasının temel nedenlerinden biri sayılamaz? A)Çin-Sovyet çatışması  B)Kapitalist ülkelerin hızlı bir sosyo-ekonomik gelişme göstermesi  C) Bazı gelişmekte olan ülkelerde sosyalist yönetimlerin iktidara gelmesi  D)Sosyalist ülkelerdeki büyük silahlanma harcamaları  E)Kapitalist ülkelerin sahip olduğu büyük ekonomik güç 6.Aşağıdakilerden hangisi,Yugoslavya'nın parçalanmasından sonra bağımsızlığını kazanan devletlerden biri değildir? A)Hırvatistan  B)Makedonya  C)Bosna-Hersek  D)Karadağ  E)Slovenya  7.Doğu Almanya ile Batı Almanya'nın birleşmesi hangi anlaşma ile gerçekleşmiştir?  A)1990 Berlin  B)1990 Bürüksel  C)1990 Moskova  D)1991 Londra  E)1991 Paris  8.1980'lerin sonlarından itibaren NATO'nun ''yeni kimliğini" oluşturmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıstır? A)Birleşmiş Milletler'le işbirliği halinde bazı görevler üstlenilmesinin gerekli olabileceği  B)Sovyetler Birliği'nin dağılmasına rağmen Rusya'nın hala güçlü olması  C)NATO'nun, dünya sorunları karşısında Batılı demokrasiler için ortak bir platform özelliğini sürdürmesi gerekliliği  D)Bir çok eski Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin NATO'ya üye olmak istemesi  E)Söz konusu dönemde NATO ülkelerinde genellikle ittifakın sürdürülmesinden yana olan hükümetlerin işbaşında bulunması  9.Aşağıdakilerden hangisi İsmet İnönü'nün ünlü dörtlü takriri CHP grubunda reddettirmesinin nedeni olamaz? A)Dünya dengesi içinde Türkiye'nin yerini sağlamlaştırmak  B)CHP içindeki muhalifleri ayrı bir parti kurmaya yöneltmek  C)CHP içindeki muhalefetten kurtulmak  D)Çok partili düzene geçmek  E)Yeni kurulacak partinin Atatürk Devrimine karşı olmasını önlemek  10.Aşağıdakilerden hangisi Recep Peker'i istifaya götüren gelişmeler arasında sayılamaz? A)Çok partililiği sindirememiş olması  B)İnönü'nün, CHP içinde Peker'e karşı bir hareket başlatması  C)Yeni bir parti kurma hazırlığında olması  D)Nihat Erim'in başını çektiği grubun, Peker'e karşı oy kullanmalan  E)DP'ye yönelik sert eleştirilerde bulunması  11.İnönü, CHP ile Demokrat Parti arasında oluşan gerginliği gidermekiçin 1947'de ne yaptı?  A)7 Eylül Kararlarını aldırdı.  B)ABD ile iyi ilişkiler başlattı.  C)KÖf Enstitülerini kurdurdu.  D)12 Temmuz Beyannamesini çıkarttı.  E)Recep Peker'i başbakan atadı.  12.Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Mecliste temsil edilmemiştir? A)Barolar  B)Cumhuriyet Halk Partisi  C)Basın kuruluşlan  D)Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi  E)Demokrat Parti üyeleri  13.Aşağıdakilerden hangisi CHP'de "ortanın solu" hareketinin güç kazanmasının nedenlerinden biri sayılamaz? A)Seçmenlerle bütünleşme çabası  B)Aydınlar arasında sol düşüncenin güç kazanması  C)CHP'nin devletçi geleneği  D)CHP'nin özel mülkiyete karşı olması  E)Sosyalist düşüncenin Türkiye'de yaygınlık kazanması  14.Aşağıdakilerden hangisi 1961 gelişen sol/ öğrenci hareketinin özelliklerinden biri değildir? A)İçindeki bazı grupların silahlı eyleme yönelmesi  B)Parlamento dışı bir muhalefet odağı niteliği kazanması  C)Türkiye'deki sendikal hareketi denetimi altına alması  D)Bağımsızlık ve demokrasi sloganlarını kullanması  E)Giderek kitlesellik kazanması  15.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart 1971 muhtırasının üzerinde durduğu hususlardan biri değildir? A)Hükümetin ülkeyi huzursuzluk içine soktuğu  B)Anayasanın öngördüğü reformların gerçekleşmediği  C)Yeni bir hükümetin oluşturulması gerektiği  D)Türkiye'nin geleceğinin ağır bir tehlike içine düştüğü  E)Anayasanın değiştirilmesi gerektiği  16.Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe" hükümetleri döneminin iç politikada yol açtığı  sonuçlardan biri değildir? A)Demokratik Parti'nin çözülmesi  B)CHP'nin gücünü yitirmesi  C)Ülkede sokak çatışmalannın artması  D)MHP ve MSP'nin devlet kadroları içinde güç kazanması  E)Işçi hareketinin yaygınlık kazanması  17.Aşağıdakilerden hangisi 1980 öncesi ülkede görülen siyasal bunalımın nedenlerinden biri sayılamaz? A)Güçlü hükümetlerin kurulamaması  B)Anayasanın sağladığı hak ve özgürlüklerin ülkeyi yönetilemez hale getirmesi  C)Ekonomik bunalımın aşılamaması  D) Şiddet hareketlerinin artması  E)Güvenlik güçlerinin siyasal şiddetle mücadelede başanlı olamaması  18.Aşağıdakilerden hangisi, Milli Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül darbesinin gerekçeleri arasında gösterilmemiştir? A)Türk Silahlı Kuvvetleri içinde bölünme tehlikesi baş gösterdiği  B)Siyasal partilerin görevlerini yapamadığı  C)Devletin varlığına yönelik saldırıların yoğunluk kazandığı  D)Ülkenin bir iç savaş eşiğine geldiği  E) Devlet organlannın işlemez hale geldiği  19.Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası'nın yüksek bir oy oranıyla kabul edilmesinin nedenlerinden biri değildir? A)12 Eylül öncesi şiddet olaylarının yaratmış olduğu tepki  B)Bir an önce demokrasiye dönme isteği  C)Oylamanın anti-demokratik koşullarda yapılması  D)AP ve CHP'nin Anayasa'yı desteklemiş olması  E)Eski siyasal liderlere duyulan güvensizlik  20.Aşağıdakilerden hangisi 1983 yılında çok partili yaşama dönülürken MGK'nın sahip olduğu yetkilerden biri değildir? A)Yeni partilerin genel başkanlarını belirlemek  B)Uygun görmediği parti kurucularını veto etmek  C)Dolaylı yolla bazı siyasal partilerin seçime girmesini engellemek  D)Uygun görmediği milletvekili adaylannı veto etmek  E)Uygun görmediği bağımsız milletvekili adaylannın seçime girmesini engellemek  21.Türkiye'de ihraç ikameci sanayileşme ne zaman başlamıştır?  A)1923'ten sonra  B)1930'dan sonra  C)1950'den sonra  D) 1960'tan sonra  E) 1980'den sonra  22.1923-1930 yılları arasında daha çok hangi ekonomik politikalar uygulanmışbr?  A)Liberal ekonomik politika  B)Planlı ekonomik politika  C) Sosyal ekonomik politika  D) Karma ekonomik politika  E) Devletçilik  23.Su meselesi ve diğer bazı sorunlarda Arap ülkelerinin Türkiye'ye karşı birleşmelerinin nedenleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?  A)Arap ülkelerinin etnik ve dilsel ortaklığıyla  B)Türkiye'nin bu ülkeler aleyhine tutumuyla  C)Arap ülkelerinin geri kalmışlıklarından Osmanlı (Türk) yönetimini sorumlu tutmasıyla  D)Filistin konusundaki Türk politikasıyla  E) Türkiye'nin laiklik konusundaki tutumuyla  24.Soğuk Savaş sonrası dönemde, Türkiye'nin en az sorunlu olduğu komşusu aşağıdakilerden hangisidir?  A)Ermenistan  B)Bulgaristan  C) Iran  D) Suriye  E) Yunanistan  Yanıtlar: 1.B 2.D 3.B 4.C 5.C 6.D 7.C 8.E 9.A 10.C 11.D 12.E 13.D  14.C 15.E 16.B 17.B 18.A 19.D 20.A 21.E 22.A 23.C 24.B     1.Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı'nda 1 Ağustos 1975'te Helsinki'de imzalanan Nihai Senet'in önemini aşağıdaki ifadelerden hangisi en iyi açıklamaktadır?  A)1945'ten sonra uluslararası ilişkilerin en duyarlı konusunu oluşturan ve genel barış antlaşmasına kavuşturulamayan Almanya sorununu ele alan geniş katılımlı bir konferansın bitiminde imzalanmıştır. B)Doğu-Batı blokları arasındaki ilişkileri geliştirmeye yöneliktir.  C)İnsan hakları konusunun uluslararası ilişkilerdeki ağırlığının arttığını göstermektedir.  D)Bir Avrupa başkentinde (Helsinki'de) imzalandığı halde Avrupa'nın uluslararası alandaki gücünün azaldığını belgelemektedir.  E)Bilim ve teknoloji konularının uluslararası ilişkilerdeki ağırlığının arttığını göstermektedir.  2. Kore Savaşı hangi yıl ortaya çıktı?  A)1948  B)1949  C)1950  D)1951  E)1952  3.II.Dünya Savaşı'na ABD'nin katılmasından sonra, müttefikler arası konferansıarda tartışılan temel konu aşağıdakilerden hangisidir?  A)Balkanlar ve Orta Avrupa'daki rejmlerin geleceği  B)SSCB'nin Uzakdoğu savaşına girmesi  C)Almanya'nın rejim sorunu  D)Batılıların Almanya'ya karşı ikinci bir cephe açması  E)Balkanlarda nüfuz bölgelerinin paylaşılması  4.Aşağıdakilerden hangisi sivil kitle örgütlerinden biridir?  A)Uluslararası Hukukçular Komisyonu  B)Avrupa İnsan Hakları Komisyonu  C)BM Genel Kurulu  D)Bakanlar Konseyi  E)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi  5.Aşağıdakilerden hangisi II.Dünya Savaşı'ndan sonra İnsan Hakları düşüncesinin yaygınlaşmasının  nedenlerinden biri değildir? A)Savaşın demokratik ülkelerin zaferiyle sonuçlanmış olması  B)NATO ve Varşova Paktı'nın kurulması  C)Savaşın insan haklarını kökten reddeden faşist rejimlere karşı yürütülmüş olması  D)Savaş sırasında pek çok ülkede insan haklarının hiçe sayılmış olması  E)Barış ve İnsan Hakları arasındaki ilişkinin açıkça görülmesi  6.Sovyet sisteminde, yeniden yapılanma demek olan "perestroyka" ve yönetimde saydamlık anlamına gelen "glasnost" kavramlarını ortaya atarak yenileşme sürecini başlatan lider kimdir?  A)Gorbaçov  B)Stalin  C)Yeltsin  D)Kruçef  E)Brejıev  7.Aşağıdakilerden hangisi Orta ve Güney Amerika ülkelerinde büyük etki yapmış ve gerilla hareketlerinin başlamasına yol açmıştır?  A)ABD'nin baskıcı bir politika izlemesi  B)Küba Devrimi  C)SSCB'nin etki alanını genişletme amacı  D)Latin Amerika ülkelerinin ön plana çıkma isteği  E)Ekonomik bunalımın ortaya çıkması  8.Küreselleşmeyi tarihsel gelişim aşamalarına göre ele alan düşünür kimdir?  A)M.Weber  B)K.Marks  C)İ.Wallerstein  D)R. Robertson  E)A. Giddens  9.Aşağıdakilerden hangisi Kruçef döneminde SSCB'de görülen değişikliklerden biridir?  A)Çok partili sisteme yumuşak bir geçiş  B)Varşova Paktı'nın dağıtılması  C)Ekonominin yönetiminde liberalleşme  D)Tarım topraklarının köylülere geri verilmesi  E)Komünist Partisi'nin yönetim tekelinin yumuşatılması  10.Küreselleşme ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?  A)Küreselleşme toplumlar arası bütünleşmeyi sağlayan düzendir.  B)Küreselleşme uluslararasılaşmadır.  C)Küreselleşme Batı emperyalizminin yeri bir yayılma politikasıdır.  D)Küreselleşme toplumların karşılıklı etkileşim süreçlerini kapsayan çok yönlü bir oIgudur.  E)Küreselleşme yeni bir dünya düzenidir.  11.1950 öncesinde uygulanan seçim yasasının demokrasiyle bağdaşmayan yönü aşağıdakilerden hangisidir?  A)Bir ilde en çok oyu olan partinin bütün milletvekilliklerini alması  B)Seçimlerde yargı denetiminin getirilmesi  C)Gizli oy, açık tasnif yönteminin uygulanması  D)Bölgesel seçim barajının yüksekliği  E)Ulusal seçim barajının yüksekliği  12.1945'ten sonra Türkiye'de kurulan çok partili düzenin önemli eksikliği aşağıdakilerden hangisidir?  A)Öğretmenlerin parti kuramaması  B)İki partiden fazlasının kurulmasına izin verilmemesi  C)Partilerin gazete çıkarmak zorunluluğunun olması  D)Sosyalist partilerin yaşamasına izin verilmemesi  E)Partilerin yöneticilerinin çok yaşlı olması  13.Aşağıdakilerden hangisi 1961 sonrası gelişen sol öğrenci hareketinin temel özelliklerinden biri değildir? A)Parlamento dışı bir muhalefet odağı niteliği kazanması  B)Türkiye'deki sendikal hareketi denetimi altına alması  C)Bağımsızlık ve demokrasi sloganlarını kullanması  D)Giderek kitlesellik kazanması  E)İçindeki bazı grupların silahlı eyleme yönelmesi  14.Demokrasiyi geliştirmek vaadiyle iktidara gelen DP, iktidarı boyunca en çok neye önem verdi?  A)Bütün komşu ülkelerle dostluğu geliştirmeye  B)Gericilikle mücadeleye  C)Kültür ve eğitimde kalkınmaya  D)İktisadi kalkınmaya  E)Ahlak ve terbiyeyi geliştirmeye  15.27 Mayıs Devrimini gerçekleştiren Milli Birlik Komitesi yeni anayasayı yapmak için hangi kuruluşu görevlendirdi?  A)Kurucu Meclis  B)Danışma Meclisi  C)Milli Güvenlik Konseyi  D)Senato  E)Türkiye Büyük Millet Meclisi  16.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk koalisyon hükümeti hangi partiler arasında ve kimin başkanlığında kurulmuştur?  A)AP-CHP - R. Gümüşpala  B)CHP-AP-CKMP - O. Bölükbaşı  C)CHP-AP - C. Gürsel  D)AP-CKMP-YTP - S. Demirel  E)CHP-AP -İ.İnönü  17.Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Mecliste temsil edilmemiştir? A)Barolar  B)Demokrat Parti üyeleri  C)Basın kuruluşları  D)Cumhuriyet Halk Partisi  E)Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi  18.Aşağıdakilerden hangisi, 1973 seçimlerinin önemli sonuçlarından biri değildir? A)AP'nin oy kaybına uğraması  B)MSP'nin TBMM'ye 48 üye sokması  C)Naim Talu'nun başbakanlığa atanması  D)Hiç bir partinin parlamentoda çoğunluk sağlayamaması  E)CHP'nin en büyük parti haline gelmesi  19.Aşağıdakilerden hangisi, 12 Mart muhtırasından sonra anayasada gerçekleştirilen değişikliklerden biri değildir? A)Kamu görevlilerinin sendika kurma hakkının kaldırılması  B)Dernek ve sendika kurma haklarının sınırlanması  C)Bireylerin hak ve özgürlüklerinin sınırlanması  D)Yargı bağımsızlığının zayıflatılması  E)Anayasanın toplumu ileri götürecek demokratik bir proje kimliği kazanması  20.Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe" hükümetleri döneminin iç politikada yol açtığı sonuçlardan biri değildir? A)Ülkede sokak çatışmalarının artması  B)İşçi hareketinin yaygınlık kazanması  C)CHP'nin gücünü yitirmesi  D)Demokratik Parti'nin çözülmesi  E)MHP ve MSP'nin devlet kadroları içinde güç kazanması  21.Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası'nın genel niteliklerinden biri değildir? A)Yargı organının zayıflatılması  B)Uzun ve ayrıntılı bir metin olması  C)İnsan haklarının güçlendirilmesi  D)Ordunun siyasal sistem içindeki rolünün artırılması  E)Yürütmenin güçlendirilmesi  22.Aşağıdakilerden hangisi 12 Eylül Askeri Müdahalesinin ardından siyasal rejimin sivilleşmesini sağlayan adımlardan biridir?  A)Sol olayların artması  B)TBMM'nin Bülent Ulusu'yu başkan seçmemesi  C)Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanı seçilmesi  D)Siyasi yasakların kalkması  E)SODEP'in parlamentoya girmesi  23.Türkiye ile İran arasında Cumhuriyetle birlikte kurulan iyi ilişkiler hangi olaydan sonra bozulmaya yönelmiştir?  A)Şeyh Sait isyanını desteklediğinin saptanması ile  B)Sadabaat Paktının kurulması ile  C)Bağdat Paktının süresinin bitimi ile  D)Ali Akbar Rafsancani'nin Cumhurbaşkanı seçilmesi ile  E)1979'da İran devriminin başlaması ile  24.Kırdan kente ilk büyük göç dalgası hangi yıllardan itibaren ortaya çıkmaya başlamıştır?  A)1930'lu yıllarda devletçilik politikasının uygulamaya konulması ile  B)1923 yılında Cumhuriyetin ilanından sonra  C)1950'li yıllarda DP iktidarı ile  D)1980 sonrasında liberal ekonomi politikalarının uygulamaya konulması ile  E)1960'lı yıllarda planlı ekonomik kalkınma ile  25.Dışarıdan ithal edilen bir malın iç piyasada yerli sanayici tarafından üretilmesi gerektiği, hangi sanayileşme politikasının amacıdır?  A)Karma ekonomik politika  B)Devletçi politika  C)Ekonomik kalkınmacı politika  D)Liberal ekonomik politika  E)İthal ikameci politika  26.Aşağıdakilerden hangisi, Yunanistan'ın Batı Trakya'daki Türk azınlığı sorununu Türkiye ile müzakere etmekten kaçınırken ileri sürdüğü nedenlerden biridir?  A)Türkiye'nin olaya taraf olmasının hukuki bir mesnedi olmadığını iddia etmesi  B)Türkiye'nin Batı Trakya meselesini suistimal ettiğini iddia etmesi  C)Müzakeraye Avrupa Birliği'nin de dahil edilmesi gerektiğini öne sürmesi  D)Sorunun Uluslararası Adalet Divanı'na götürülmesi gerektiğini öne sürmesi  E)Batı Trakya'da Türk değil, sadece Müslüman vatandaşların olduğunu iddia etmesi  Yanıtlar: 1.A 2.C 3.D 4.A 5.B 6.A 7.B 8.D 9.C 10.D 11.A 12.D 13.B 14.D  15.A 16.E 17.B 18.C 19.E 20.C 21.C 22.B 23.E 24.C 25.E 26.E   1)      1926'da Ermeni Soykırımı yapıldığı gerekçesiyle Türkiye Cumhuriyeti mallarına Boykot uygulayan,1974'de de Kıbrıs Barış Harekatını gerekçe göstererek Türkiye'ye Ambargo Uygulayan devlet aşağıdakilerden hangisidir? A)Sovyetler Birliği B) Almanya C) ABD D) Yunanistan E) Kanada 2) 8 Temmuz 1937'de Türkiye, Irak, İran ve Afganistan'ın oluşturdğu Sadabat Paktı aşağıdaki ülkelerden hangilerinin saldırgan tutumuna karşı ortak mücadele amacıyla kurulmuştur? A)İngiltere-Fransa B)ABD-Sovyetler Birliği C)Almanya-İtalya D)Sovyetler Birliği-Almanya E)İtalya-İngiltere 3)Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye'den Boğazlardan Üs istemesi aşağıdaki antlaşmalardan hangisini tanınmadığını gösterir? A)Montrö Boğazlar Sözleşmesi B)Lozan Barış Antlaşması C)Sevr Barış Antlaşması D)Londra Boğazlar Sözleşmesi E)Paris Konferansı 4)"Amerika Amerikalılarındır" fikrinin ortaya çıktığı amerika kıtasını kontrol altında tutmayı amaçladığı ve ABD'nin Avrupa Siyasetine karışmamasını esas alan görüş aşağıdakilerden hangisine aittir? A)Wilson İlkeleri B)Eisenhover Doktirini C)Truman Doktrini D)Monroe Doktrini E)Marshall Planı 5) Orta Asya'da Türklerin bağımsız yaşama isteğiyle Sovyet Rusya'ya karşı gerçeklştirilen direniş aşağıdakilerden hangisidir? A)Basmacılık Hareketi B)Bağlantısızlar Hareketi C)Sessiz Direniş D)Keşmir Sorunu E)Soğuk Savaş 6)Hitlerin Almanya'da halk tarafından yönetime getirilmesinde, I.Darbe Girişiminde Bulunması Iı.Ülkenin Ekonomik Sorunlar Yaşaması Iıı.Milliyetçi Düşünceye Sahip Olması Gibi gelişmelerden hangilerinin doğrudan ilişkisi vardır? A)Yalnız I B) I VE II C) I VE III D) II VE III E) I,II VE III 7)Aşağıdaki devletlerden hangisi Iı.Dünya Savaşı sonrasında totaliter bir yönetim anlayışına sahip olmamıştır? A)Almanya B)SSCB C)İspanya D)İngiltere E)İtalya 8)İtalya'da Mussolini liderliğindeki Faşist Parti'nin iktidara gelmesi sonrasında yapmış olduğu eylemlerden Hangisi dış politikadaki gücünü kanıtlamaya yöneliktir? A)Muhalif Tüm Partilerin Kapatılması B)Habeşistan'ın işgal edilmesi C)Sanayiyi canlandırıp,işsizliğin azaltılması D)Karayolu Ve Demiryolu yapımına önem verilmesi E)Tüm muhalif yayınlara sansür uygulanması 9)Aşağıdaki bilimsel çalışmalardan hangisi I.Dünya Savaşı sonrası döneme ait değildir?  A)DNA'nın bulunması B)İnsülin'in bulunması C)Nükleer Enerji'nin bulunması D)Penisilin'in bulunması E)C Vitamini'nin bulunmas 10)Doğu Anadolu topraklarının Rusya'ya verilmesi düşüncesini ortaya koyan I.Dünya Savaşı sırasında imzalanan gizli antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A)Londra Antlaşması B)Sykes-Picot Antlaşması C)Balfour Deklerasyonu D)Petrogard Antlaşması E)Saint De Maurienne Antlaşması 11)Aşağıdaki anlaşmalardan hangisi I.Dünya Savaşı sonrasında İtilaf Devletleri ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında imzalanmıştır? A)Selanik Anlaşması B)Mondros Antlaşması C)Rethondes Antlaşması D)Londra Antlaşması E)Villa Gustie Antlaşması 12) 1925'te Avrupa Devletleri tarafından toplanan sınır güvenliğini sağlama amacına yönelik ve sorunların barış antlaşmaları ile çözüme kavuşturulması kararı aşağıdakilerden hangisinde alınmıştır? A)Kellogg-Briand Paktı B)Locarno Antlaşması C)Paris Barış Konferansı D)Appea Sement Politikası E)Schman Planı 13)Fransa Ve ABD'nin öncülük ettiği Almanya,İngiltere,Belçika,Polonya,Çekoslavakya ve Rusya gibi devletlerin katıldığı sorunların barış yoluyla çözümünün esas alındığı çalışma aşağıdakilerden hangisidir? A)Eishenharer Planı B)Sadabat Paktı C)Marshall Planı D) Locarno Antlaşması E) Kellogg-Briand Paktı 14)Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Almanya'da hiper enflasyonun yaşanmasında etkili olmamıştır? A)Savaş Tazminatı İle Borçlandırılması B)Devletin Yeterli Vergi Toplayamaması C)Dışarıdan Hammadde İhraç Edilmesi D)İşcilerin İş Yavaşlatması E)İşsizlik Rakamlarının 6 Milyonu Aşması 15)Aşağıda verilen Radyo,Tv ve Sinema çalışmaları ile ilgili eleştirmelerden hangisi doğru değildir? A)Radyonun Patenti -Morconi'ye aittir B)ilk renkli Tv yayını -ABD'de başlamıştır C)Televizyon -Baird tarafından icad edilmiştir D)Türkiye'deki İlk Radyo -İstanbul Radyosudur E)Düzenli Radyo Yayınları -Fransa'da başlamıştır 1-C 2-C 3-A 4-C 5-A 6-D 7-D 8-B 9-D 10-D 11-E 12-B 13-E 14-E 15-E   1.       Aşağıdakilerden hangisi dekolonizasyon (sömürgeciliğin tasfiyesi) sürecinin uluslararası ilişkilerde yarattığı sonuçlardan biri değildir? A) BM çerçevesinde Yeni Uluslararası Ekonomik Düzen girişiminin ortaya çıkması B) Bağlantısızlık hareketinin ortaya çıkması C) Uluslararası örgütlerin sayısının artması D) Üçüncü Dünyacılığın bir alternatif ideoloji olarak ortaya çıkması E) Dünyada enerji maliyetlerinin ucuzlaması 2. Aşağıdakilerden hangisi bir devlet olmakla birlikte BM’de gözlemci üye statüsündedir? A) Andora B) İsviçre C) San Marino D) Vatikan E) Monako 3. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin getirdiği düzenlemelerden biri değildir? A) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması B) Boğazların silahsızlandırılmış statüsünün sona erdirilmesi C) Boğazların askerden arındırılmış statüsünün sona erdirilmesi D) Boğazların uluslararası boğaz statüsünün sona erdirilmesi E) Boğazlardaki seyrüsefer serbestliğinin süresiz kılınması 4. Aşağıdakilerden hangisi bir başka devlet ülkesini işgal ettiği gerekçesiyle Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarılan tek devlettir? A) ABD B) Sovyetler Birliği C) Almanya D) Japonya E) İtalya 5. Aşağıdakilerden hangisi İngiltere ve Fransa’nın Nazi Almanyası’na karşı izlediği “yatıştırma” politikası olarak tanımlanamaz? A) İngiltere ve Fransa’nın, Çekoslovakya’nın Almanya tarafından ele geçirilmesine tepkisiz kalmaları B) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Ren bölgesini silahlandırmasına tepkisiz kalmaları C) İngiltere ve Fransa’nın, Avusturya’nın Almanya tarafından ilhak edilmesine tepkisiz kalmaları D) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Polonya’yı işgaline tepkisiz kalmaları E) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın hava kuvvetleri oluşturmasına tepkisiz kalmaları 6. Aşağıdakilerden hangisi Arap milliyetçiliğinin yarattığı bölgesel sonuçlardan biridir? A) 1958’de Mısır ile Suriye’nin birleşmesi B) 1969’da İslam Konferansı Örgütünün kurulması C) 1970’te Ürdün’de iç savaşın çıkması D) 1977’de Enver Sedat’ın Kudüs’ü ziyareti E) 1991 Körfez Savaşından sonra Filistinlilere yönelik desteğin artması 7. 1978 - Camp David Anlaşmaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Filistinlilere özerklik verilmesi kabul edilmiştir. B) Mısır ve İsrail arasında imzalanmıştır. C) Sina yarımadası Mısır’a geri verilmiştir. D) İsrail ile Suriye arasında barış müzakerelerine başlanması kabul edilmiştir. E) İsrail ile bir Arap devleti arasında imzalanan ilk barış anlaşmasıdır. 8. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasına neden olan gelişmelerden biri olarak kabul edilir? A) 1946 - İran Meclisi’nin Sovyetler Birliği ile petrol anlaşmasını iptal etmesi B) 1948 - Berlin Krizi C) 1948 - Yugoslavya’nın Kominform’dan atılması D) 1948 - İsrail’in kurulması E) 1956 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi kararları 9. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde Asya’da yaşanan siyasi gelişmelerden biri değildir? A) Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir sorununun ortaya çıkması B) Çin ve Hindistan arasında sınır çatışmasının yaşanması C) Vietnam’ın Kamboçya’yı işgali D) SSCB ve Çin arasında sınır çatışmasının yaşanması E) Japonya ile SSCB’nin Kuril Adaları nedeniyle çatışmaları 10. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan krizlerden biri değildir? A) 1948 - Prag Darbesi  B) 1956 - Süveyş Krizi C) 1960 - U-2 Krizi  D) 1962 - Küba Krizi E) 1979 - Afganistan Krizi 11. Türkiye ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkiler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Orta Asya ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından Türkiye bu ülkelere bir model olarak sunulmuştur. B) Türkiye, 1990’ların başında etnik ve dinsel bağlardan hareket ederek bu ülkelerle yakınlaşma politikası izlemiştir. C) Türkiye’nin Dağlık Karabağ sorununda günümüze dek tarafsız bir tutum benimsemesi Orta Asya ülkelerinin tepkisini çekmiştir. D) Türkiye’nin bölgeye açılma politikasındaki plansızlık ve yetersizlik, ikili ilişkilerin yoğunluğunun 1990’ların ikinci yarısından itibaren azalmasına neden olmuştur. E) Türkiye, Askerî Eğitim ve İşbirliği Antlaşmaları aracılığıyla Orta Asya ülkelerinde askerî personel yetiştirilmesine katkıda bulunmuştur. 12. Türkiye - ABD ilişkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) ABD, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’ne girmesini desteklemiştir. B) Türkiye, ABD’nin NATO aracılığıyla Yugoslavya’yı bombalamasına itiraz etmiştir. C) ABD, Türkiye’ye yaptığı her 7 birimlik askerî yardım için Yunanistan’a 10 birimlik askerî yardım yapmıştır. D) Türkiye, ABD’den gelen Johnson Mektubu’ndan sonra ülkedeki ABD üslerinin faaliyetlerini askıya almıştır. E) Türkiye - ABD ilişkilerinin çerçevesini oluşturan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması 1990’da yenilenmeyerek yürürlükten kalkmıştır. 13. Aşağıdakilerden hangisi 1990’larda yaşanan Makedonya sorunuyla ilgili gelişmelerden biri değildir? A) Yunanistan, Makedonya adının kendi tarihine ait olduğunu savunmuştur. B) Yunanistan, Makedonya’nın uluslararası örgütlere üyeliğini engellemeye çalışmıştır. C) Makedonya, Yunanistan’daki Makedon azınlığın baskı altında olduğunu ileri sürmüştür. D) Makedonya, Arnavutluk’taki Makedon azınlığın haklarının çiğnendiğini ileri sürmüştür. E) Bulgaristan, Makedonya’nın Bulgaristan tarihinin simgelerini kendisine mal etmeye çalıştığını ileri sürmüştür. 14. Soğuk Savaş dönemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?  A) Soğuk Savaş koşullarında kutup liderleri birbirleriyle görüşmekten kaçındıkları gibi, aynı bloktaki ülkelerin karşı bloktaki ülkelerle ilişkiye girmelerine de izin vermemişlerdir.  B) Nükleer caydırıcılık Soğuk Savaş’ın özelliklerinden biridir.  C) Soğuk Savaş blokların doğrudan savaşa başvur-madıkları, ancak dolaylı çatışmaların yaşandığı bir dönemdir.  D) Soğuk Savaş döneminde yoğun bir silahlanma yarışı ile silahların sınırlandırılması süreci birlikte yaşanmıştır.  E) Soğuk Savaş iki bloğun, ideolojik olarak lider ülkeler etrafında ayrışarak gerginlik ve üstünlük mücadelesini sürdürmesidir.  15. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sonrasında insan hakları alanında yaşanan gelişmelerden biridir?  A) BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin kurulması  B) BM Genel Sekreterine insan hakları ihlalleri konusunda yaptırım yetkisi verilmesi  C) Baskı altındaki azınlıklara ayrılma hakkının tanınması  D) Her kıtada azınlık ve insan haklarına ilişkin bir bölgesel komite kurulması  E) AGİT çerçevesinde acil insani müdahale gücü kurulması  CEVAPLAR: 1. D  2. E 3. D 4. D 5. B 6. D 7. A 8. D 9. B 10. E 11. B 12. C 13. A 14. D 15. A   Aşağıdakilerden hangisi 1963 sonrası planlarda öngörülen ithal      ikameci sanayileşmenin özellik-lerinden biri değildir?       A) İç pazarın dışarıdan gelecek      rekabetten korunması       B) Sanayi yatırımlarının özendirilmesi       C) Gelir ve ücret politikaları ile iç      talebin azaltılması       D) Aşırı değerli kur politikası      uygulanması       E) Bazı ürünlerin gümrük vergisi ve kota      ile korunması            2. T.C. Merkez Bankası kredileri 1970’li      yıllarda özel kesim ve kamu kesimi arasında nasıl bir dağılım gösterir?       A) Önemli bölümü özel kesime olmak üzere,      hem özel hem de kamu kesimine verilmiştir.       B) Önemli bölümü kamu kesimine olmak      üzere, hem özel hem de kamu kesimine verilmiştir.       C) Yalnızca özel kesime verilmiştir.       D) Yalnızca kamu kesimine verilmiştir.       E) Kriz dönemleri dışında, T.C. Merkez      Bankası özel kesime de kamu kesimine de kredi vermemiştir.            3. Aşağıdakilerden hangisi 24 Ocak      1980’de başlayan dönemin uygulamalarından biri değildir?       A) Fiyatlama sürecinin piyasa koşullarına      bırakılması       B) Türk Lirasının yabancı paralar      karşısında değerlenmesi       C) Faiz oranlarının yükseltilmesi       D) İşgücü fiyatının düşük tutulması       E) İhracatın artırılması            4. Aşağıdakilerden hangisi 1980’lerde      gerçekleşen önemli politika değişikliklerinden biri değildir?       A) 1980 yılının Temmuz ayında finansal      serbest-leşme çerçevesinde faizin piyasada belirlenmesi       B) 1983 yılının Aralık ayında ithalat      üzerindeki miktar sınırlamalarının kaldırılması       C) 1983 yılının Aralık ayında      yerleşiklere döviz mevduatı açma olanağı verilmesi       D) Kasım 1987 – Aralık 1989 döneminde      döviz kurunun nominal çapa olarak kullanılması       E) 1989 yılının Ağustos ayında sermaye      hareketinin serbest bırakılması            5. Aşağıdakilerden hangisi 5 Nisan 1994      Kararları öncesinde görülen gelişmelerden biri değildir?       A) Hazine borçlanma faizinin bileşik      olarak üç haneli sayılara çıkması       B) Hazinenin bazı borçlanma ihalelerini      iptal etmek zorunda kalması       C) Cari işlemler açığı/GSYH oranının      hızla artması ve % 5’e yaklaşması       D) 1994 yılının Ocak ayında yapılan kur      ayarlama-sına karşılık döviz kurunun önemli ölçüde yük-selmesi       E) Yüksek faizin de etkisiyle M2Y içinde      döviz mevduatının % 20’ye kadar inmesi            6. Aşağıdaki devlet adamlarından hangisi      Bağlantısızlık Hareketi’nin liderleri arasında yer almamıştır?       A) Tito B) Nehru C) Nasır D) Nkrumah E)      Peron            7. Aşağıdakilerden hangisi SSCB’de devlet      başkanlığı yapmış liderlerden biri değildir?       A) Brejnev B) Andropov C) Şevardnadze D)      Gorbaçov E) Kruşçev                 8. Kıbrıs Sorunu ile ilgili aşağıdaki      gelişmelerden hangisi 1980 yılı sonrasında ortaya çıkmıştır?       A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin      kurulması       B) Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı       C) ABD Başkanı Johnson’un mektubu            D) Türkiye’nin Kıbrıs Harekâtı       E) Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi’nin ilanı            9. Türkiye’nin Ege’deki karasularının      genişliği kaç deniz milidir?       A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 14            10. Aşağıdakilerden hangisi soğuk savaş      sonrası güvenlik tehditleri içinde değerlendirilmemektedir?       A) Terörizm       B) Çevre sorunları       C) Nükleer silahların yayılması       D) Bölgesel ekonomik entegrasyonlar       E) Etnik çatışmalar            11. Aşağıdakilerden hangisi soğuk savaş      sonrasında ABD’nin askerî müdahalede bulunduğu ülkeler-den biri değildir?       A) Yugoslavya B) Afganistan C) Yemen D)      Somali E) Sudan            12. Aşağıdakilerden hangisi ABD’nin      1990’lardan itibaren Irak’ın kuzeyinde geçerli olan uçuş yasağını      denetlemek için Türkiye’deki üsleri kullanarak sürdürdüğü operasyonlardan      biri değildir?       A) Huzur Operasyonu I       B) Huzur Operasyonu II       C) Çekiç Güç Operasyonu       D) Kuzeyden Keşif Harekâtı       E) Çöl Tilkisi Operasyonu            13. 1990 sonrası uluslararası ortamda      hakim olan sistem aşağıdakilerden hangisidir?       A) Tek kutuplu uluslararası sistem       B) İki kutuplu uluslararası sistem       C) İttifaklar sistemi       D) Güç dengesi sistemi       E) Kutupsuz uluslararası sistem            14. Eski Yugoslavya’yı oluşturan altı      cumhuriyet içinde bağımsızlığını en son kazanan cumhuriyet aşağıdakilerden      hangisidir?       A) Hırvatistan B) Slovenya C) Karadağ D)      Bosna-Hersek E) Makedonya            15. Aşağıdaki örgütlerden hangisi      devletler arasındaki kuvvet kullanımını düzenler?       A) Birleşmiş Milletler       B) Avrupa Konseyi       C) Avrupa Birliği       D) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu       E) Uluslararası Adalet Divanı            16. Aşağıdakilerden hangisi BM Güvenlik      Konseyinin sürekli üyelerinden biridir?       A) Japonya B) Çin C) Almanya D) İtalya E)      Kanada            17. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya      Savaşı’nın hemen ardından kurulan örgütlerden biri değildir?       A) NATO B) IMF C) BM D) DTÖ E) IBRD            18. Türkiye, aşağıdaki uluslararası      örgütlerden hangisine tam üye değildir?       A) Avrupa Güvenlik ve İş Birliği      Teşkilatı       B) Avrupa Konseyi       C) Ekonomik İş Birliği Örgütü       D) Avrupa Serbest Ticaret Birliği       E) Karadeniz Ekonomik İş Birliği Örgütü            19. Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılda      uluslararası suçların kovuşturulması için kurulan mahkeme-lerden biri      değildir?       A) Nüremberg Mahkemeleri       B) Tokyo Mahkemesi       C) Yugoslavya Mahkemesi       D) Ruanda Mahkemesi       E) Somali Mahkemesi            20. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi,      aşağıdakilerden hangisinin organıdır?       A) Avrupa Birliği       B) Batı Avrupa Birliği       C) Avrupa Konseyi       D) Avrupa Parlamentosu       E) Avrupa Güvenlik ve İş Birliği      Teşkilatı            21. AB bütçesi üzerinde, Avrupa      Parlamentosu’yla birlikte yetkiye sahip ikinci kurum aşağıdakiler-den      hangisidir?       A) Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası       B) AB Bakanlar Konseyi       C) Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu       D) Avrupa Komisyonu       E) Avrupa Adalet Divanı            22. Aşağıdakilerden hangisi NATO’nun      askeri kanadından ayrılan ülkelerden biridir?       A) İspanya B) Norveç C) Fransa D)      Macaristan E) Türkiye            23. Aşağıdaki askerî müdahalelerden      hangisi NATO kararıyla gerçekleştirilmiştir?       A) 1986’da Libya’nın bombalanması       B) 1991 Irak Savaşı       C) 1998’de Sudan’ın bombalanması       D) 1998’de Irak’ın bombalanması       E) 1999’da Yugoslavya’nın bombalanması            24. AB-Türkiye ilişkileri ile ilgili      aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?       A) Türkiye, AB’ye ilk başvurusunu 1959’da      yapmış ve 1987’de de tam üyelik başvurusunda bulun-muştur.       B) AB, 1993’te genişleme sürecine      Türkiye’yi de dahil etmiştir.       C) 1997 Lüksemburg Zirvesi, Kıbrıs      Sorunu’nu Türkiye’nin AB’ye üyeliği önünde bir engel olmaktan çıkarmıştır.       D) 1997’de AB ile Türkiye arasında Gümrük      Birliği Antlaşması imzalanmıştır.       E) 1999 Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye      tam üyelik müzakerelerine başlama tarihi verilmiştir.            25. AB ile NAFTA arasındaki farklılıklara      ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?       A) AB ulus üstü, NAFTA uluslararası bir      örgüttür.       B) AB halkın doğrudan seçimiyle oluşan      bir parla-mentoya sahiptir, NAFTA’da parlamento yoktur.       C) AB ortak savunma ve güvenlik yapısına      sahiptir, NAFTA’da ortak savunma yoktur.       D) AB ekonomik entegrasyonu öngörür,      NAFTA’da ekonomik entegrasyon yoktur.       E) AB’de ortak para birimi vardır,      NAFTA’da ortak para birimi yoktur.                 CEVAPLAR:           1. C       2. B       3. B       4. D       5. E       6. E       7. C       8. A       9. B       10. D       11. C       12. E       13. A       14. C       15. A       16. B       17. D       18. D       19. E       20. C       21. B       22. C       23. E       24. A       25. D Türkiye’nin Marshall Planı kapsamına alınmasının temel nedeni      aşağıdakilerden hangisidir?      A) Kamu kesiminin etkinliğinin      artırılması      B) İç tüketimin artırılması      C) Uluslararası Para Fonu ile olan üyelik      anlaşması      D) Sanayileşmenin hızlandırılması      E) Türkiye’nin Avrupa’nın yeniden      inşasına katkıda bulunacağı görüşü           2. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın üretim      planlamasındaki öncelikler bakımından en belirgin özelliği aşağıdakilerden      hangisidir?      A) Yatırım mallarında sadece yerli      sermayeye öncelik verilmesi      B) Yatırım mallarında sadece yabancı      sermayeye öncelik verilmesi      C) Ara ve yatırım mallarında özel sektöre      öncelik verilmesi      D) Ara ve yatırım mallarında kamu      sektörüne öncelik verilmesi      E) Dayanıklı tüketim mallarının bütünüyle      dışarıdan alınması           3. 1980 sonrası uygulanan kalkınma      planlarının temel amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir?      A) Mali piyasaların kontrol altına      alınması      B) Ekonominin dış rekabete karşı      korunması      C) Ekonominin rekabet gücünün artırılması      D) Yatırımlara negatif reel faiz      uygulanması      E) Kamu kesimi imalat sanayi      yatırımlarının artırılması           4. Türkiye’de özelleştirmeye ilişkin ilk      yasal düzenleme kaç yılında yapılmıştır?      A) 1938 B) 1984 C) 1985 D) 1986 E) 1987           5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de      2000-2001 krizlerini hazırlayan koşullardan biri değildir?      A) Aşırı değerli Türk Lirası      B) Yüksek cari işlemler açığı      C) Bankaların açık pozisyonları      D) Kamu bankalarının görev zararları      E) Yüksek oranlı özel sektör dış borcu           6. Türkiye’de 1990-2006 yılları arasında      iç borçların birincil piyasada alıcılarına göre dağılımı göz önüne      alındığında, aşağıdakilerden hangisi en büyük alıcıdır?      A) Bankalar B) Resmî kurumlar C) Özel      sektör D) Hane halkı E) Yabancılar           7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye      ekonomisinde 2002-2006 yılları arasında, YTL’nin değer kazanması ile      doğrudan ilişkili olan makroekonomik gelişmelerden biri değildir?      A) GSMH’nin artması      B) Kişi başına gelirin artması      C) Yabancı sermaye girişlerinin artması      D) Enflasyonun gerilemesi      E) Bütçe açıklarının azalması           8. İthalatın ekonomik faaliyetlere göre      dağılımı dikkate alındığında, 2006 yılında en yüksek pay aşağıdaki      sektörlerden hangisine aittir?      A) Kimyasal madde ürünleri imalatı      B) Ana metal sanayii      C) Makine ve teçhizat imalatı      D) Tütün ürünleri      E) Kok kömürü, rafine edilmiş petrol      ürünleri           9. 2006 yılı sonu itibariyle yatırım      teşviklerinin imalat sanayii alt sektörleri içerisindeki en yüksek payı      hangi sektöre aittir?      A) Dokuma-giyim B) Taşıt araçları C)      Gıda-içki D) Çimento E) Seramik           10.      I. Tarım      II. Sanayi      III. İnşaat      IV. Hizmetler      Türkiye’de 2002-2006 yılları arasında      istihdamın yukarıdaki sektörler itibariyle dağılımının büyüktenküçüğe      sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?      A) I-III-IV-II       B) II-I-III-IV       C) II-III-I-IV      D) IV-I-II-III       E) IV-II-I-III           11. Türkiye’de “Güçlü Ekonomiye Geçiş      Programı” hangi yıl yaşanan krizden sonra uygulanmaya           başlamıştır?      A) 1980 B) 1989 C) 1994 D) 1997 E) 2001           12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki      özel sermayeli mevduat bankalarından biri değildir?      A) Akbank B) Şekerbank C) Türk Eximbank      D) Türkiye Garanti Bankası E) Yapı ve Kredi Bankası           13. Aşağıdakilerden hangisi T.C. Hazine      Müsteşarlığının iç borçlanmada en sık kullandığı yöntemdir?      A) TÜFE’ye endeksli yöntem      B) Sabit kuponlu döviz cinsi yöntemi      C) Değişken faizli yöntem      D) Sabit kuponlu YTL cinsi yöntemi      E) İskontolu faiz yöntemi           14. Aşağıdakilerden hangisi Küçük ve Orta      Boy İşletmeler (KOBİ) teşvik sisteminden yararlanan yatırımlar arasında      yer almaz?      A) Enerji B) Tarım C) Turizm (konaklama      tesisleri) D) Sağlık E) Yazılım geliştirme                15. İstanbul’dan sonra en çok sayıda      uluslar arası sermayeli şirketin bulunduğu şehir aşağıdakilerden      hangisidir?      A) Ankara B) Antalya C) Bursa D) Muğla E)      İzmir           16. Bir devletin kendisine başka bir      devlet tarafından yapılan, dostane olmayan ve uluslararası hukuk      tarafından yasaklanmış eylemlerine aynı biçimde karşılık vermesine ne ad      verilir?      A) Misilleme B) Caydırıcılık C) Meşru      müdafaa D) Zararla karşılık E) Önleyici saldırı           17. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler      Birliği’nin öncülüğünde kurulan ve Doğu Bloku ülkelerinin üye olduğu      savunma örgütü aşağıdakilerden hangisidir?      A) Çevresel Pakt B) Varşova Paktı C)      COMECON D) SEATO E) EFTA           18. Soğuk Savaş sonrasında güvenlik      anlayışının dönüşümü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?      A) Güvenlik, devlet merkezli olmaktan      birey merkezli olmaya doğru evrilmiştir.      B) Büyük devletlerin güvenliğinin daha      önemli olduğu uluslararası alanda kabul görmüştür.      C) Uluslararası örgütlerin güvenliğinin      devletler kadar önemli olduğu kabul edilmiştir.      D) BM’nin uluslararası güvenliğin      korunmasındaki rolü ve etkisi azaltılmıştır.      E) Enerji güvenliğinin önemi azalmıştır.           19. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş      sürecinde yaşanan yumuşama döneminin sembolü olarak kabul edilir?      A) AET’nin kurulması      B) Berlin Duvarının yıkılması      C) Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanması      D) Küba krizinin çatışma olmaksızın sona      ermesi      E) Yugoslavya’nın Doğu Blokundan      ayrılması           20. Aşağıdakilerden hangisi nüfusunun      çoğunluğu Müslüman olan ülkeler arasında İsrail’i tanıyan ilk ülkedir?      A) Pakistan B) Mısır C) Ürdün D) Türkiye      E) Arnavutluk           21. İsrail’in işgali altında olan      Suriye’ye ait bölge ve işgalin başlangıç yılı, aşağıdakilerin hangisinde      doğru olarak eşleştirilmiştir?      A) Bekaa Vadisi – 1967      B) Golan Tepeleri – 1967      C) Bekaa Vadisi – 1973       D) Golan Tepeleri –1973      E) Gazze Şeridi – 1973           22. Kıbrıs’ın tarihi ile ilgili aşağıdaki      ifadelerden hangisi yanlıştır?      A) Kıbrıs adası, 1571’de Osmanlı      egemenliğine geçmiştir.      B) Lozan Antlaşması ile İngiltere’nin      adadaki egemenliği tanınmıştır.      C) Kıbrıs Cumhuriyeti 1963’te      kurulmuştur.      D) Garanti Antlaşması (1960) ile      Yunanistan, Türkiye ve İngiltere garantör devlet statüsüne kavuşmuştur.      E) KKTC 1983’te kurulmuştur.           23. Aşağıdaki ülkelerden hangisi AB üyesi      değildir?      A) Lüksemburg B) Finlandiya C) Letonya D)      İsviçre E) İsveç           24. Aşağıdakilerden hangisi Nükleer Silahların      Yayılmasını Önleme Antlaşması’na taraf olmasına rağmen, nükleer silaha      sahip olmaya devam eden devletlerden biridir?      A) İsrail B) İran C) Hindistan D) Japonya      E) ABD           25. Türkiye, Yunanistan’ın Ege’de      karasularını kaçmilin üzerine çıkarmasının savaş nedeni olacağını ilan      etmiştir?      A) 3 B) 6 C) 9 D) 10 E) 15           CEVAPLAR:           1.E       2. D      3. C      4. B      5. E      6. A      7. E      8. A      9. B      10. D      11. E      12. C      13. E      14. A      15. B      16. A      17. B      18. A      19. C      20. D      21. B      22. C      23. D      24. E      25. B İkinci Dünya Savaşı'nı başlatan olay aşağıdakilerden hangisidir?            A. Almanya'nın Polonya'ya saldırmasıyla       B. Almanya'nın Avusturya'yı ilhak      etmesiyle       C. Japonya'nın Pearl Harbour'da ABD'ye      saldırmasıyla       D. Sovyetler Birliği'nin Baltık      ülkelerini işgal etmesiyle       E. Almanya'nın Danimarka ve Norveç'i      işgal etmesiyle            2. Roosevelt,Churchill ve Stalin'in savaş      sonrası barış düzeninin korunması için bir uluslararası teşkilat kurulması      fikrini hangi konferansta kabul etmişlerdir?            A. Casablanca Konferansı       B. Vasington Konferansı       C. Tahran Konferansı       D. Kahire Konferansı       E. Moskova Konferansı            3. Soğuk Savaş Dönemi hangi yılları      kapsamıştır?            A. 1955-1969 B. 1945-1955 C.1969-1980      D.1969 -1989 E.1945-1960.            4.       I. Birleşmiş Milletlerin Kurulması       II. Almanya'nın ikiye ayrılması       III. Küba Bunalımının ortaya çıkması       IV. SSCB'nin Çekoslovakya'yı işgal etmesi            Yukarıdaki olayların kronolojik      sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?            A. IV - I - II       B. III - II - I - IV       C. II - I - III - IV      D. I - II - III - IV       E. IV - I - II - III            5.Doğu ve Batı blokları arasında yaşanan      soğuk savaşın çözülmesine yol açan ilk olay aşağıdakilerden hangisidir?            A. SSCB ve Çin arasında yaşanan ideolojik      ayrılık       B. Avrupa Birliğinin kurulması       C. Nato'nun kurulması       D. SSCB lideri Kruşcef'in ABD ni ziyaret      etmesi       E. SSCB lideri Stalin'in ölmesi            6."Üçüncü" demokratlaşma      dalgası hangi olayla başlamıştır?            A.Yunanistan'daki askeri rejimin      çökmesiyle       B. İspanya diktatörü Franco'nun ölümüyle       C. Portekiz diktatörlüğünün yıkılmasıyla       D. Soğuk savaş döneminin sona ermesiyle       E. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla            7. Dünyada insan haklarının uluslararası      düzeyde korunması ilk kez hangi siyasal belge ile gerçekleşmiştir?            A. Birleşmiş Milletler Antlaşması       B. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi       C. Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin      Uluslararası Sözleşme       D. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara      İlişkin Uluslararası Sözleşme       E. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi            8. Müttefiklerin 2. Dünya savaşı'ndan      zaferle çıkmasının siyasi rejimler açısından en önemli sonucu aşağıdakilerden      hangisidir?            A. Çok sayıda yeni devletin dünya      sahnesine çıkması       B. "İkinci" demokratlaşma      dalgasının gerçekleşmesi       C. Avrupa'da Komünist partilerin      yasaklanması       D. Almanya'da nazizmin yasaklanması       E. İnsan haklarının uluslararası denetim      altına alınması            9. Aşağıdakilerden hangisi 2. Dünya      Savaşından sonra Avrupa'da oluşturulan birliğin nedenlerinden biri      değildir?            A. Sovyetlere karşı ortak güvenliğin      sağlanması       B. Ekonomik gelişmenin sağlanması       C. Ortak değerler çerçevesinde barış için      de birarada yaşamanın gerçekleştirilmesi       D. Doğu ve Batı blokları arasında soğuk      savaşın giderek yoğunlaşması       E. Avrupa'da otoriter yönetimlerin      kurulmasına izin verilmemesi            10. Doğu Avrupa ülkelerinde benimsenen      sosyalizm, bazı bakımlardan Sovyetler Birliği'nde sürdürülen sosyalizmden      farklılıklar göstermiştir.            Aşağıdakilerden hangisi Doğu Avrupa'da      benimsenen sosyalizmin özelliklerinden biri değildir?            A. Doğu Avrupa ülkelerinin çoğunda kamu      kesiminin yanında özel kesimin de belli ölçülerde varlığını sürdürmesi            B. Tarımda devlet mülkiyetinin çok kez      sınırlı olması       C. Kooperatif biçimindeki örgütlenmelere      ağırlık verilmesi       D. Tek partili bir sosyalizmin      benimsenmiş olması       E. Ulusal ve dinsel akımların varlığını      sürdürmüş olması            11.Sovyetler Birliği'nde ilk kez ekonomi      yönetiminde kısmî bir liberalleşmenin başlaması, siyaset ve kültür      alanlarında da bir yumuşamanın gözlemlenmesi kimin zamanında      gerçekleşmiştir?       A. Kruçef B. Stalin C. Brejnev D.      Gorbaçov E. Andropov            12.Çin'de sosyalizmin kurulması hangi      kesimin harekete geçirilmesi sonucu gerçekleştirilmiştir?            A. İşçilerin       B. Köylülerin       C. Burjuvaların       D. Askerlerin       E. Din Adamlarının            13. Aşağıdakilerden hangisi      "özyönetimci sosyalizm"modelini uygulamaya çalışan ülkelerden      biridir?            A. Küba       B. Kuzey Kore       C. Yugoslavya       D. Macaristan       E. Arnavutluk            14. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya      Savaşı sonrasında bağımsızlığına kavuşmuş azgelişmiş ülkelerde sosyalizmin      benimsenmesinin nedenlerinden biri değildir?            A. Ulusal bağımsızlık savaşlarının      sosyalist ülkelerce desteklenmesi       B. Sovyetler Birliği'nin kısa sürede      büyük bir ekonomik ve toplumsal gelişme göstermesi       C. Bu ülke aydınlarının ulusal      bağımsızlığın ancak devletçi bir ekonomiyle sağlanabileceğine       inanması       D. Hızlı bir kalkınmanın ancak      kaynakların sanayi yatırımlarına aktarılmasıyla sağlanabileceğinin       benimsenmesi       E. Bu ülkelerde tarımsal kollektivizmin      güçlü olması            15.Küreselleşmeyi daha çok tarihsel      aşamalara bağlı olarak açıklayan düşünür kimdir?            A. A. Giddens       B. R. Robertson       C. I. Wallerstein       D. M. Weber E.       E. J. Habermas            16.Küreselleşme kavramını zaman ve mekan      bağlamında ele alan düşünür kimdir?            A. J. Habermas       B. M. Weber       C. I. Wallerstein       D. A. Giddens       E. R. Robertson            17.Dünyadaki ülkeleri gelişmiş merkez      ülkeler, çevre ülkeleri ve yarı çevre ülkeleri olarak ele alan düşünür      kimdir?            A. R. Robertson       B. A. Giddens       C. J. Habermas       D. I. Wallerstein       E. M. Weber            18.Küreselleşmeyi kapitalist dünya      ekonomisi, dünya askeri düzeni, ulus devlet sistemleri ve uluslararası      işbölümü çerçevesinde ele alan düşünür kimdir?                A. A. Giddens       B. M. Weber       C. I. Wallerstein       D. R. Robertson       E. J. Habermans            19.Robertson'a göre aşağıdakilerden      hangisi 1400-1750 yılları arasında Avrupa'da bireyselciliğin ve humanizmin      önem kazandığı ve ulusalcılığın ortaçağ toplum anlayışına karşıt olarak      ortaya çıktığı bir aşamadır?            A. Oluşum aşaması,       B. Başlangıç aşaması,       C. Kalkış aşaması,       D. Hakimiyet için mücadele aşaması,       E. Belirsizlik aşaması            20.Amerika Birleşik Devletlerinin, II.      Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye ve Yunanistan'ı Sovyet tehdidinden korumak      için geliştirdiği"siyaset"aşağıdakilerden hangisidir?            A. Monreo Doktrini       B. Truman Doktrini       C. Brejnev Doktrini       D. Carter Doktrini       E. Mc Carthy Doktrini            21.Aşağıdakilerden hangisi Demokrat      Parti'nin kurulmasında önemli bir role sahip olmuştur?            A.Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu       B. Tan Olayı       C. 7 Eylül Kararları       D. 35'ler Hareketi       E. Hürriyet Misakı            22.      I. Demokrat Parti'nin kurulması       II. Türkiye'nin Avrupa Konseyi üyesi      olması       III. Halkevlerinin kapatılması       IV. Millet partisi'nin kapatılması            Yukarıdaki olayların kronolojik      sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?            A. IV-III-II-I       B. II-I-III-IV       C. III-II-I-IV       D. I-II-III-IV       E. I-III-II-IV            23.Demokrat Parti döneminde muhalefete      karşı çok sert önlemler alınmıştır. Aşağıdaki dış gelişmelerden hangisi      Demokrat Parti'nin muhalefete karşı sert önlemler almasına yol açmıştır?            A. Pakistan'ın bağımsızlığına kavuşması       B. Nasır'ın Mısır'da iktidara gelmesi       C. Irak'ta devrim yapılması       D. Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den      toprak talep etmesi       E. Cezayir'in bağımsızlığına kavuşması            24.Aşağıdakilerden hangisi Demokrat      Parti'nin izlediği politİkalardan biri değildir?            A. Muhalefet önderlerinin yurtta      dolaşmalarını engellemesi       B. Vatan cephesi örgütleri kurarak ülke      de kamplaşmaya yol açması       C. İktisadi kalkınmada büyük bir canlılık      ve heyecan yaratması       D. Plansız kalkınma yapılması sonucu      maliyenin iflasa sürüklemesi       E. Parti içi demokrasiye büyük önem      verilmesi            Yanıtlar:           1 .A 2 .C 3. B 4. D 5. E 6.C 7.A 8.B 9.E      10. D 11. A 12. B 13. C 14. E            15. B 16. D 17. D 18. A 19. A 20. B 21. A      22. D 23.C 24. E 1. Türkiye’nin Marshall Planı kapsamına alınmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?   A) Kamu kesiminin etkinliğinin artırılması   B) İç tüketimin artırılması   C) Uluslararası Para Fonu ile olan üyelik anlaşması   D) Sanayileşmenin hızlandırılması   E) Türkiye’nin Avrupa’nın yeniden inşasına katkıda bulunacağı görüşü       2. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın üretim planlamasındaki öncelikler bakımından en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?   A) Yatırım mallarında sadece yerli sermayeye öncelik verilmesi   B) Yatırım mallarında sadece yabancı sermayeye öncelik verilmesi   C) Ara ve yatırım mallarında özel sektöre öncelik verilmesi   D) Ara ve yatırım mallarında kamu sektörüne öncelik verilmesi   E) Dayanıklı tüketim mallarının bütünüyle dışarıdan alınması       3. 1980 sonrası uygulanan kalkınma planlarının temel amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir?   A) Mali piyasaların kontrol altına alınması   B) Ekonominin dış rekabete karşı korunması   C) Ekonominin rekabet gücünün artırılması   D) Yatırımlara negatif reel faiz uygulanması   E) Kamu kesimi imalat sanayi yatırımlarının artırılması       4. Türkiye’de özelleştirmeye ilişkin ilk yasal düzenleme kaç yılında yapılmıştır?   A) 1938   B) 1984   C) 1985   D) 1986   E) 1987       5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 2000-2001 krizlerini hazırlayan koşullardan biri değildir?   A) Aşırı değerli Türk Lirası   B) Yüksek cari işlemler açığı   C) Bankaların açık pozisyonları   D) Kamu bankalarının görev zararları   E) Yüksek oranlı özel sektör dış borcu       6. Türkiye’de 1990-2006 yılları arasında iç borçların birincil piyasada alıcılarına göre dağılımı göz önüne alındığında, aşağıdakilerden hangisi en büyük alıcıdır?   A) Bankalar   B) Resmî kurumlar   C) Özel sektör   D) Hane halkı   E) Yabancılar       7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ekonomisinde 2002-2006 yılları arasında, YTL’nin değer kazanması ile doğrudan ilişkili olan makroekonomik gelişmelerden biri değildir?   A) GSMH’nin artması   B) Kişi başına gelirin artması   C) Yabancı sermaye girişlerinin artması   D) Enflasyonun gerilemesi   E) Bütçe açıklarının azalması       8. İthalatın ekonomik faaliyetlere göre dağılımı dikkate alındığında, 2006 yılında en yüksek pay aşağıdaki sektörlerden hangisine aittir?   A) Kimyasal madde ürünleri imalatı   B) Ana metal sanayii   C) Makine ve teçhizat imalatı   D) Tütün ürünleri   E) Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri       9. 2006 yılı sonu itibariyle yatırım teşviklerinin imalat sanayii alt sektörleri içerisindeki en yüksek payı hangi sektöre aittir?   A) Dokuma-giyim B) Taşıt araçları   C) Gıda-içki D) Çimento   E) Seramik       10.   I. Tarım   II. Sanayi   III. İnşaat   IV. Hizmetler   Türkiye’de 2002-2006 yılları arasında istihdamın   yukarıdaki sektörler itibariyle dağılımının büyüktenküçüğe sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?   A) I-III-IV-II B) II-I-III-IV C) II-III-I-IV   D) IV-I-II-III E) IV-II-I-III       11. Türkiye’de “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı”   hangi yıl yaşanan krizden sonra uygulanmaya   başlamıştır?   A) 1980 B) 1989 C) 1994   D) 1997 E) 2001       12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki özel sermayeli   mevduat bankalarından biri değildir?   A) Akbank B) Şekerbank   C) Türk Eximbank D) Türkiye Garanti Bankası   E) Yapı ve Kredi Bankası       13. Aşağıdakilerden hangisi T.C. Hazine Müsteşarlığının iç borçlanmada en sık kullandığı yöntemdir?   A) TÜFE’ye endeksli yöntem   B) Sabit kuponlu döviz cinsi yöntemi   C) Değişken faizli yöntem   D) Sabit kuponlu YTL cinsi yöntemi   E) İskontolu faiz yöntemi       14. Aşağıdakilerden hangisi Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) teşvik sisteminden yararlanan yatırımlar arasında yer almaz?   A) Enerji B) Tarım   C) Turizm (konaklama tesisleri) D) Sağlık   E) Yazılım geliştirme       15. İstanbul’dan sonra en çok sayıda uluslar arası sermayeli şirketin bulunduğu şehir aşağıdakilerden hangisidir?   A) Ankara B) Antalya C) Bursa   D) Muğla E) İzmir   16. Bir devletin kendisine başka bir devlet tarafından yapılan, dostane olmayan ve uluslararası hukuk tarafından yasaklanmış eylemlerine aynı biçimde karşılık vermesine ne ad verilir?   A) Misilleme B) Caydırıcılık   C) Meşru müdafaa D) Zararla karşılık   E) Önleyici saldırı       17. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği’nin öncülüğünde kurulan ve Doğu Bloku ülkelerinin üye olduğu savunma örgütü aşağıdakilerden hangisidir?   A) Çevresel Pakt B) Varşova Paktı   C) COMECON D) SEATO   E) EFTA       18. Soğuk Savaş sonrasında güvenlik anlayışının dönüşümü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?   A) Güvenlik, devlet merkezli olmaktan birey   merkezli olmaya doğru evrilmiştir.   B) Büyük devletlerin güvenliğinin daha önemli   olduğu uluslararası alanda kabul görmüştür.   C) Uluslararası örgütlerin güvenliğinin devletler   kadar önemli olduğu kabul edilmiştir.   D) BM’nin uluslararası güvenliğin korunmasındaki   rolü ve etkisi azaltılmıştır.   E) Enerji güvenliğinin önemi azalmıştır.       19. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sürecinde yaşanan yumuşama döneminin sembolü olarak kabul edilir?   A) AET’nin kurulması   B) Berlin Duvarının yıkılması   C) Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanması   D) Küba krizinin çatışma olmaksızın sona ermesi   E) Yugoslavya’nın Doğu Blokundan ayrılması       20. Aşağıdakilerden hangisi nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkeler arasında İsrail’i tanıyan ilk ülkedir?   A) Pakistan B) Mısır C) Ürdün   D) Türkiye E) Arnavutluk       21. İsrail’in işgali altında olan Suriye’ye ait bölge ve işgalin başlangıç yılı, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?   A) Bekaa Vadisi – 1967 B) Golan Tepeleri – 1967   C) Bekaa Vadisi – 1973 D) Golan Tepeleri –1973   E) Gazze Şeridi – 1973       22. Kıbrıs’ın tarihi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden   hangisi yanlıştır?   A) Kıbrıs adası, 1571’de Osmanlı egemenliğine   geçmiştir.   B) Lozan Antlaşması ile İngiltere’nin adadaki   egemenliği tanınmıştır.   C) Kıbrıs Cumhuriyeti 1963’te kurulmuştur.   D) Garanti Antlaşması (1960) ile Yunanistan, Türkiye   ve İngiltere garantör devlet statüsüne kavuşmuştur.   E) KKTC 1983’te kurulmuştur.   23. Aşağıdaki ülkelerden hangisi AB üyesi değildir?   A) Lüksemburg B) Finlandiya   C) Letonya D) İsviçre   E) İsveç       24. Aşağıdakilerden hangisi Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’na taraf olmasına rağmen, nükleer silaha sahip olmaya devam eden devletlerden biridir?   A) İsrail B) İran C) Hindistan   D) Japonya E) ABD       25. Türkiye, Yunanistan’ın Ege’de karasularını kaçmilin üzerine çıkarmasının savaş nedeni olacağını ilan etmiştir?   A) 3 B) 6 C) 9 D) 10 E) 15       26. Türkiye aşağıdaki devletlerin hangisinden doğal gaz ithal etmemektedir?   A) Rusya B) İran C) Irak   D) Cezayir E) Nijerya   27. Çin Halk Cumhuriyeti’nin dış politikası ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) BM Güvenlik Konseyinde 1971 yılında tam üyelik   statüsü elde etmiştir.   B) Dünya Ticaret Örgütünün üyesidir.   C) Şanghay İşbirliği Örgütünün kurucu üyesidir.   D) Tayvan’ı kendi ülkesinin bir parçası saymaktadır.   E) Barış için Ortalık Programına üyedir.       28. Yugoslavya’nın parçalanması süreci ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Kosova, eski Yugoslavya coğrafyasında   bağımsız olan son devlettir.   B) Bulgaristan, Makedonları ayrı bir ulus olarak   tanımamaktadır.   C) Yugoslavya’dan bağımsızlığını ilan eden   Slovenya, 2004’te AB üyesi olmuştur.   D) Yugoslavya’dan ayrılan Hırvatistan, 2002’de   NATO’ya üye olmuştur.   E) Bosna Hersek’te çatışmalar 1995’te Dayton   Anlaşması’yla sona ermiştir.       29. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi “Yeni Büyük   Oyun” kavramını tanımlamak için kullanılır?   A) Orta Asya’da İngiltere ile Rusya arasında 19.   yüzyılda yaşanan güç mücadelesinin farklı   aktörlerle günümüzde tekrar ortaya çıkışı   B) Soğuk Savaş sonrasında ABD ile Rusya arasında   eski Doğu Avrupa ülkelerinin NATO üyeliğine   alınması konusunda çıkan anlaşmazlık   C) ABD’nin Irak üzerinden Orta Doğu petrollerini   kontrol etme girişimine Almanya’nın gösterdiği   tepki   D) Çin Halk Cumhuriyeti ile ABD arasında 2000’li   yıllarda yaşanan güç mücadelesi   E) Orta Doğu üzerinde ABD, Rusya, Almanya gibi   ülkelerin giriştikleri 19. yüzyıla benzer bir güç   mücadelesinin yeniden yaşanması       30. Aşağıdakilerden hangisi Birinci ve İkinci Körfez Savaşları arasındaki farklardan biri değildir?   A) BM Güvenlik Konseyi onayı Birinci Körfez   Savaşı’nda vardır, ikincisinde yoktur.   B) Saddam yönetimi Birinci Körfez Savaşı   sonrasında devam etmiş, ikincisinde yıkılmıştır.   C) Çekiç Güç operasyonunu Birinci Körfez Savaşı   başlatmış, ikincisi sona erdirmiştir.   D) Almanya ve Japonya Birinci Körfez Savaşı’na   finansal destek sağlamış, ikincisine destek   vermemiştir.   E) ABD Birinci Körfez Savaşı’nı tek başına,   ikincisini koalisyon ile yürütmüştür.       31. Kuril adalarının egemenliği konusu hangi iki devlet arasında sorun yaratmaktadır?   A) Japonya – Çin B) Arjantin – Fransa   C) Rusya – Çin D) Rusya – Japonya   E) İngiltere – Arjantin       32. Aşağıdaki ülkelerin hangisinde devlet başkanı, dış politikada daha fazla yetkiye sahiptir?   A) Fransa B) Almanya C) Türkiye   D) Hollanda E) Yunanistan       33. Aşağıdakilerden hangisi Kopenhag Kriterlerinden (1993) biri değildir?   A) Azınlık haklarına saygı   B) Hukukun üstünlüğüne saygı   C) Avrupa Konseyi üyesi olunması   D) Serbest piyasa ekonomisinin geçerli olması   E) AB müktesebatına uyum sağlanması       34. Aşağıdakilerden hangisi AB ile ilişkili bir güvenlik oluşumu değildir?   A) AGSK B) AGSP C) BAB   D) OGDP E) AGİT       35. Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvelerinde aşağıdaki devletlerden hangisi yer almaz?   A) Kırgızistan B) Tacikistan C) Kazakistan   D) Özbekistan E) Azerbaycan       36. Türkiye aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangisine üye değildir?   A) İKÖ B) ECO C) KEİ   D) NAFTA E) AGİT       37. NATO, Soğuk Savaş sonrasında ilk askeri operasyonunu hangi ülkede gerçekleştirmiştir?   A) Somali B) Sırbistan   C) Kosova D) Afganistan   E) Bosna-Hersek       38. NATO, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanarak görev alanını genişletmiştir?   A) Alan dışılık B) Ön alıcı vuruş   C) Yakın çevre D) Yaşam alanı   E) Barışçıl müdahale       39. Aşağıdakilerden hangisi Orta Doğu bölgesine ilişkin bir uluslararası örgüt değildir?   A) RCD B) ASEAN   C) CENTO D) Arap Birliği   E) Körfez İşbirliği Konseyi       40. Aşağıdakilerden hangisi 1992 yılında Rio De Jenerio’da yapılan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nın bir ürünü olarak ortaya çıkan “Gündem 21”anlayışının özelliklerinden biridir?   A) “Sürdürülebilir kalkınma” kavramının reddi   B) “Küresel ortaklık” kavramının reddi   C) Yönetişim anlayışı   D) Merkezi yönetim - yerel yönetim ilişkilerinde merkeziyetçilik eğilimi   E) Varolan finansman kaynaklarının kullanımı       41. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 1930 yılı başlarında yaşanan ekonomik bunalıma karşı   alınan önlemlerden biri değildir?   A) Kamu harcamaları ile kamu gelirlerinin denkliğinin sağlanması   B) İthalata sınırlamalar getirilmesi   C) Dış ticaretin fazla vermesinin sağlanması   D) Sanayileşmede ara ve yatırım malları üretimine   öncelik verilmesi   E) Sanayileşmede tüketim malları üretimine öncelik   verilmesi       42. Türkiye’de 1947 yılında hazırlanan Vaner planının temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?   A) Kentleşmeye önem verilmesi   B) KİT (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) yatırımlarına   öncelik tanınması   C) Tarımın ekonominin öncü sektörü olarak   görülmesi   D) Kamu kesiminin kalkınmanın öncüsü olarak   görülmesi   E) Kalkınmanın finansmanının dış kaynaklara   dayandırılması       43. Aşağıdakilerden hangisi 1950’li yıllarda yabancı özel sermaye girişlerinin hızlanmasına neden olan düzenlemeler arasında yer almaz?   A) Petrol Yasası   B) Yerli sermayenin olmadığı sektörlere girmesine   izin verilmesi   C) Yabancı yatırımcıların kâr transferine izin verilmesi   D) Yabancı sermayenin döviz olarak getirilmesine   izin verilmesi   E) Yabancı sermayenin patent ve lisans hakkı şeklinde gelmesine izin verilmesi   44. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanun hangi tarihte çıkarılmıştır?   A) 25 Şubat 1930 B) 15 Nisan 1934   C) 18 Mart 1946 D) 18 Nisan 1958   E) 24 Ocak 1980               45. III. Beş Yıllık Kalkınma Planı döneminde en çok sermaye girişi hangi yolla olmuştur?   A) Özel yabancı sermaye   B) Proje kredileri   C) NATO kredileri   D) Özel çekme hakları   E) Avrupa Para Birliği kredileri       46. Aşağıdakilerden hangisi 1950 yılında kurulan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın amaçlarından biri değildir?   A) Yerli ve yabancı ortaklıkları desteklemek   B) Özel kesimin gelişmesini desteklemek   C) Kamu kesiminin gelişmesini desteklemek   D) Özel kesime dış kaynaklı kredi sağlamak   E) Hisse senedi ve tahvillerin özel kesime geçmesine yardım etmek       47. Aşağıdakilerden hangisi 4 Ağustos 1958 tarihinde uygulamaya konulan istikrar önlemlerinden biri değildir?   A) TL’nin devalüasyonu   B) İthalata serbestlik tanınması   C) Para arzının kısıtlanması   D) Bütçe harcamalarının genişletilmesi   E) KİT ürünlerinin fiyatlarının artırılması       48. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ekonomisinde 1970’li yıllarda ağırlaşan ekonomik bunalımın en önemli göstergesi olarak kabul edilir?   A) Dış ödemeler açıkları   B) İşsizlik   C) Enflasyon   D) İç borç miktarı   E) Devalüasyonlar       49. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de 1980 öncesi dönemde ithal ikameci sanayileşme politikalarının uygulanmasına olanak sağlayan koşullardan biri değildir?   A) Mutlak korumacılığın uygulanması   B) İthalat kotalarının varlığı   C) İhracatın teşvik edilmesi   D) Düşük faizli kredi uygulaması   E) Ara malları üreten sektörlerin dış rekabete   açılması       50. Aşağıdakilerden hangisi 1980’lerin ortalarından itibaren kamunun finansman ihtiyaçlarının T.C. Merkez Bankası dışından sağlanması için yapılan uygulamalardan biri değildir?   A) İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın açılması   B) Kamunun hazine bonosu satışına başlaması   C) Enflasyon hedeflemesine geçilmesi   D) Bankalararası para piyasasının kurulması   E) Kamunun tahvil satışına başlaması                       51. Aşağıdakilerden hangisi 1980-1990 yılları arasında Türkiye’de ihracatta gözlenen hızlı artışın temel nedenlerinden biri değildir?   A) İç talebin daraltılması   B) Ücret ve maaşlarda artışın sınırlandırılması   C) Kapasite kullanım oranlarının artması   D) Yeni üretim kapasitelerinin yaratılması   E) İhracatta vergi iadesinin uygulanması       52. “Barış içinde bir arada yaşama” doktrini hangi ülke tarafından ve hangi amaçla ortaya atılmıştır?   A) Sovyetler Birliği tarafından, kapitalizm ve sosyalizmin bir arada yaşayabileceğini göstermek   için   B) Çin Halk Cumhuriyeti tarafından, komünist parti   öncülüğünde liberal bir ekonomik dönüşümü   meşrulaştırmak için   C) Federal Almanya tarafından, her iki Almanya’nın birbirini tanıyarak var olabileceğini belirtmek için   D) ABD tarafından, nükleer silahlara ilk başvuran   ülke olmayacağını göstermek için   E) Bağlantısız ülkeler tarafından, her iki bloka eşit   mesafede durulacağını bildirmek için       53. Aşağıdakilerden hangisi bağımsız bir devlet olarak tanınmamaktadır?   A) Vatikan B) Lüksemburg   C) Andora D) Malta   E) İskoçya       54. Türkiye aşağıdaki uluslar arası antlaşmalardan hangisine taraf değildir?   A) BM İnsan Hakları Sözleşmesi   B) BM İşkence Sözleşmesi   C) Ulusal Azınlıkları Koruma Çerçeve Sözleşmesi   D) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi   E) İkiz Sözleşmeler       55. Aşağıdaki siyasi/idari birimlerden hangisinin bağımsızlık   ilanı, kendi kaderini tayin hakkı ilkesi   uyarınca uluslararası alanda tanınmıştır?   A) Kosova B) Slovenya   C) Çeçenistan D) Keşmir   E) Osetya       56. 1970’lerde Çin ve ABD arasında başlayan yakınlaşma sürecine ne ad verilmektedir?   A) Ping-pong diplomasisi   B) Sessiz diplomasi   C) Salam politikası   D) Açık kapı politikası   E) Gizli diplomasi       57. Meiji dönemi, aşağıdaki devletlerden hangisinin modernleşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir?   A) Japonya B) Çin C) Kore   D) Hindistan E) Rusya           58. Aşağıdakilerden hangisi Napolyon Savaşları sona erdiğinde Avrupa’da düzeni sağlamak amacıyla gerçekleştirilen uluslararası toplantıdır?   A) Berlin Kongresi B) Paris Kongresi   C) Viyana Kongresi D) Londra Konferansı   E) Brüksel Konferansı       59. Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılarak kurulan son Balkan devleti aşağıdakilerden hangisidir?   A) Yunanistan B) Bulgaristan C) Hırvatistan   D) Sırbistan E) Arnavutluk       60. İkinci Dünya Savaşı öncesinde Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ne ad verilir?   A) Barbarossa Harekâtı B) Anschluss   C) Saar Plebisiti D) Lebensraum   E) Dresden Bombardımanı       61. ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yunanistan ve Türkiye’ye askerî malzeme yardımına başlaması aşağıdakilerden hangisine dayanmaktadır?   A) Balkan Paktı   B) Marshall Yardımı   C) Eisenhower Doktrini   D) Truman Doktrini   E) Johnson Doktrini       62. Aşağıdakilerden hangisi nükleer savaş tehlikesi yaratan Soğuk Savaş krizlerinden biridir?   A) 1948 Berlin Krizi   B) 1950-1953 Kore Savaşı   C) 1962 Küba Krizi   D) 1967 Altı Gün Savaşı   E) 1979 İran Krizi       63. Filistin Sorunu için oluşturulan Dörtlü Grup’un (Quartet) üyeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?   A) ABD, Rusya, BM, AB   B) ABD, Rusya, Almanya, Fransa   C) AB, NATO, BM, AGİT   D) ABD, Rusya, Çin, AB   E) İsrail, Mısır, Filistin, Suriye       64. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Irak ile ilgili gelişmelerden   biri değildir?   A) Çekiç Güç   B) Hama Ayaklanması   C) Halepçe Katliamı   D) Huzur Operasyonu   E) Çelik Harekâtı   65. Aşağıdaki uluslararası kuruluşlardan hangisi Birleşmiş   Milletler’e bağlı değildir?   A) Uluslararası Para Fonu   B) Uluslararası Adalet Divanı   C) Dünya Sağlık Örgütü   D) Afrika Birliği Örgütü   E) Gıda ve Tarım Örgütü   66. Aşağıdakilerden hangisi NATO’nun kabul ettiği stratejilerden biri değildir?   A) Esnek karşılık B) Kitlesel karşılık   C) Sınırlı savaş D) Derinlikte savaş   E) Topyekün savaş       67. Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz’e sınırı olan NATO üyesi ülkelerden biridir?   A) Malta B) İspanya C) Portekiz D) İsrail   E) Kıbrıs Rum Kesimi       68. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa güvenliği ile doğrudan bağlantılı değildir?   A) BAB B) AGSP C) NATO D) AGİT E) MEDA       69. Aşağıdakilerden hangisi bir AB kurumu değildir?   A) Avrupa Parlamentosu   B) Avrupa Toplulukları Adalet Divanı   C) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi   D) Avrupa Komisyonu   E) Avrupa Sayıştayı       70. İngiltere, İrlanda ve Danimarka AB’nin kaçıncı genişleme dalgasında örgüte katılmıştır?   A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.       71. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Birliği üyesidir?   A) Norveç B) İsveç C) İsviçre D) İzlanda E) Hırvatistan       72-133. Aşağıdaki örgütlerin hangisinde Barış İçin Ortaklık programı geliştirilmiştir?   A) AB B) BM C) NATO   D) AGİT E) OECD       73-134. Brezilya, Arjantin, Uruguay ve Paraguay tarafından Güney Amerika’da ortak bir pazar yaratma amacıyla 1991 yılında kurulan örgüt aşağıdakilerden hangisidir?   A) CARICOM B) LAFTA C) ASEAN   D) MERCOSURE) CACM       74. Uluslararası barış uygulama gücü SFOR Bosna- Hersek’teki görevini 2004’te hangi kuvvete devretmiştir?   A) IFC B) KFOR C) ISAF   D) IFOR E) EUFOR       75.Aşağıdakilerden hangisi 1960’lı yıllarda planlı kalkınmaya geçilmesinin nedenlerinden biri değildir?   A) 1950’li yılların sonlarındaki dış ödeme güçlükleri ve enflasyon   B) Ekonomi yönetiminde teknokratlara yer verme isteği   C) Dünyadaki planlama uygulamalarının başarısı   D) Yerli ticaret sermayesinin daha çok kaynak istemesi   E) Dış borç verenlerin isteği       76. Aşağıdakilerden hangisi 1963 sonrası planlarda öngörülen ithal ikameci sanayileşmenin özellik-lerinden biri değildir?   A) İç pazarın dışarıdan gelecek rekabetten korunması   B) Sanayi yatırımlarının özendirilmesi   C) Gelir ve ücret politikaları ile iç talebin azaltılması   D) Aşırı değerli kur politikası uygulanması   E) Bazı ürünlerin gümrük vergisi ve kota ile korunması       77. T.C. Merkez Bankası kredileri 1970’li yıllarda özel kesim ve kamu kesimi arasında nasıl bir dağılım gösterir?   A) Önemli bölümü özel kesime olmak üzere, hem özel hem de kamu kesimine verilmiştir.   B) Önemli bölümü kamu kesimine olmak üzere, hem özel hem de kamu kesimine verilmiştir.   C) Yalnızca özel kesime verilmiştir.   D) Yalnızca kamu kesimine verilmiştir.   E) Kriz dönemleri dışında, T.C. Merkez Bankası özel kesime de kamu kesimine de kredi vermemiştir.       78. Aşağıdakilerden hangisi 24 Ocak 1980’de başla-yan dönemin uygulamalarından biri değildir?   A) Fiyatlama sürecinin piyasa koşullarına bırakıl-ması   B) Türk Lirasının yabancı paralar karşısında değer-lenmesi   C) Faiz oranlarının yükseltilmesi   D) İşgücü fiyatının düşük tutulması   E) İhracatın artırılması       79. Aşağıdakilerden hangisi 1980’lerde gerçekleşen önemli politika değişikliklerinden biri değildir?   A) 1980 yılının Temmuz ayında finansal serbest-leşme çerçevesinde faizin piyasada belirlenmesi   B) 1983 yılının Aralık ayında ithalat üzerindeki miktar sınırlamalarının kaldırılması   C) 1983 yılının Aralık ayında yerleşiklere döviz mevduatı açma olanağı verilmesi   D) Kasım 1987 – Aralık 1989 döneminde döviz kurunun nominal çapa olarak kullanılması   E) 1989 yılının Ağustos ayında sermaye hareketinin serbest bırakılması       80. Aşağıdakilerden hangisi 5 Nisan 1994 Kararları öncesinde görülen gelişmelerden biri değildir?   A) Hazine borçlanma faizinin bileşik olarak üç haneli sayılara çıkması   B) Hazinenin bazı borçlanma ihalelerini iptal etmek zorunda kalması   C) Cari işlemler açığı/GSYH oranının hızla artması ve % 5’e yaklaşması   D) 1994 yılının Ocak ayında yapılan kur ayarlama-sına karşılık döviz kurunun önemli ölçüde yük-selmesi   E) Yüksek faizin de etkisiyle M2Y içinde döviz mevduatının % 20’ye kadar inmesi   81. Aşağıdaki devlet adamlarından hangisi Bağlantısızlık Hareketi’nin liderleri arasında yer almamıştır?   A) Tito B) Nehru C) Nasır D) Nkrumah E) Peron       82. Aşağıdakilerden hangisi SSCB’de devlet başkanlığı yapmış liderlerden birideğildir?   A) Brejnev B) Andropov C) Şevardnadze   D) Gorbaçov E) Kruşçev       83. Kıbrıs Sorunu ile ilgili aşağıdaki gelişmelerden hangisi 1980 yılı sonrasında ortaya çıkmıştır?   A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurulması   B) Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı   C) ABD Başkanı Johnson’un mektubu   D) Türkiye’nin Kıbrıs Harekâtı   E) Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi’nin ilanı       84. Türkiye’nin Ege’deki karasularının genişliği kaç deniz milidir?   A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 14       85. Aşağıdakilerden hangisi soğuk savaş sonrası güvenlik tehditleri içindedeğerlendirilmemektedir?   A) Terörizm B) Çevre sorunları   C) Nükleer silahların yayılması   D) Bölgesel ekonomik entegrasyonlar   E) Etnik çatışmalar       86. Aşağıdakilerden hangisi soğuk savaş sonrasında ABD’nin askerî müdahalede bulunduğu ülkeler-den biri değildir?   A) Yugoslavya B) Afganistan C) Yemen   D) Somali E) Sudan       87. Aşağıdakilerden hangisi ABD’nin 1990’lardan itibaren Irak’ın kuzeyinde geçerli olan uçuş yasağını denetlemek için Türkiye’deki üsleri kullanarak sürdürdüğü operasyonlardan biri değildir?   A) Huzur Operasyonu I   B) Huzur Operasyonu II   C) Çekiç Güç Operasyonu   D) Kuzeyden Keşif Harekâtı   E) Çöl Tilkisi Operasyonu       88. 1990 sonrası uluslararası ortamda hakim olan sistem aşağıdakilerden hangisidir?   A) Tek kutuplu uluslararası sistem   B) İki kutuplu uluslararası sistem   C) İttifaklar sistemi   D) Güç dengesi sistemi   E) Kutupsuz uluslararası sistem       89. Eski Yugoslavya’yı oluşturan altı cumhuriyet içinde bağımsızlığını en sonkazanan cumhuriyet aşağıdakilerden hangisidir?   A) Hırvatistan B) Slovenya   C) Karadağ D) Bosna-Hersek   E) Makedonya       90. Aşağıdaki örgütlerden hangisi devletler arasındaki kuvvet kullanımını düzenler?   A) Birleşmiş Milletler   B) Avrupa Konseyi   C) Avrupa Birliği   D) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu   E) Uluslararası Adalet Divanı       91. Aşağıdakilerden hangisi BM Güvenlik Konseyinin sürekli üyelerinden biridir?   A) Japonya B) Çin C) Almanya   D) İtalya E) Kanada       92. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından kurulan örgütlerden biri değildir?   A) NATO B) IMF C) BM D) DTÖ E) IBRD       93. Türkiye, aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangi-sine tam üye değildir?   A) Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı   B) Avrupa Konseyi   C) Ekonomik İş Birliği Örgütü   D) Avrupa Serbest Ticaret Birliği   E) Karadeniz Ekonomik İş Birliği Örgütü       94. Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılda uluslararası suçların kovuşturulması için kurulan mahkeme-lerden biri değildir?   A) Nüremberg Mahkemeleri   B) Tokyo Mahkemesi   C) Yugoslavya Mahkemesi   D) Ruanda Mahkemesi   E) Somali Mahkemesi       95. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, aşağıdakiler-den hangisinin organıdır?   A) Avrupa Birliği   B) Batı Avrupa Birliği   C) Avrupa Konseyi   D) Avrupa Parlamentosu   E) Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı       96. AB bütçesi üzerinde, Avrupa Parlamentosu’yla birlikte yetkiye sahip ikinci kurum aşağıdakiler-den hangisidir?   A) Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası   B) AB Bakanlar Konseyi   C) Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu   D) Avrupa Komisyonu   E) Avrupa Adalet Divanı       97. Aşağıdakilerden hangisi NATO’nun askeri kanadından ayrılan ülkelerden biridir?   A) İspanya B) Norveç C) Fransa   D) Macaristan E) Türkiye       98. Aşağıdaki askerî müdahalelerden hangisi NATO kararıyla gerçekleştirilmiştir?   A) 1986’da Libya’nın bombalanması   B) 1991 Irak Savaşı   C) 1998’de Sudan’ın bombalanması   D) 1998’de Irak’ın bombalanması   E) 1999’da Yugoslavya’nın bombalanması   99. AB-Türkiye ilişkileri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?   A) Türkiye, AB’ye ilk başvurusunu 1959’da yapmış ve 1987’de de tam üyelik başvurusunda bulun-muştur.   B) AB, 1993’te genişleme sürecine Türkiye’yi de dahil etmiştir.   C) 1997 Lüksemburg Zirvesi, Kıbrıs Sorunu’nu Tür-kiye’nin AB’ye üyeliği önünde bir engel olmaktan çıkarmıştır.   D) 1997’de AB ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalanmıştır.   E) 1999 Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye tam üyelik müzakerelerine başlama tarihi verilmiştir.       100. AB ile NAFTA arasındaki farklılıklara ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisiyanlıştır?   A) AB ulus üstü, NAFTA uluslararası bir örgüttür.   B) AB halkın doğrudan seçimiyle oluşan bir parla-mentoya sahiptir, NAFTA’da parlamento yoktur.   C) AB ortak savunma ve güvenlik yapısına sahiptir, NAFTA’da ortak savunma yoktur.   D) AB ekonomik entegrasyonu öngörür, NAFTA’da ekonomik entegrasyon yoktur.   E) AB’de ortak para birimi vardır, NAFTA’da ortak para birimi yoktur.       111. Aşağıdakilerden hangisi dekolonizasyon (sömürgeciliğin tasfiyesi) sürecinin uluslararası ilişkilerde yarattığı sonuçlardan biri değildir?   A) BM çerçevesinde Yeni Uluslararası Ekonomik   Düzen girişiminin ortaya çıkması   B) Bağlantısızlık hareketinin ortaya çıkması   C) Uluslararası örgütlerin sayısının artması   D) Üçüncü Dünyacılığın bir alternatif ideoloji olarak   ortaya çıkması   E) Dünyada enerji maliyetlerinin ucuzlaması       112. Aşağıdakilerden hangisi bir devlet olmakla birlikte BM’de gözlemci üye statüsündedir?   A) Andora B) İsviçre C) San Marino   D) Vatikan E) Monako       113. Aşağıdakilerden hangisi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin getirdiği düzenlemelerden biri değildir?   A) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması   B) Boğazların silahsızlandırılmış statüsünün sona   erdirilmesi   C) Boğazların askerden arındırılmış statüsünün   sona erdirilmesi   D) Boğazların uluslararası boğaz statüsünün sona   erdirilmesi   E) Boğazlardaki seyrüsefer serbestliğinin süresiz   kılınması       114. Aşağıdakilerden hangisi bir başka devlet ülkesini işgal ettiği gerekçesiyle Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarılan tek devlettir?   A) ABD B) Sovyetler Birliği C) Almanya   D) Japonya E) İtalya       115. Aşağıdakilerden hangisi İngiltere ve Fransa’nın Nazi Almanyası’na karşı izlediği “yatıştırma” politikası olarak tanımlanamaz?   A) İngiltere ve Fransa’nın, Çekoslovakya’nın   Almanya tarafından ele geçirilmesine tepkisiz   kalmaları   B) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Ren   bölgesini silahlandırmasına tepkisiz kalmaları   C) İngiltere ve Fransa’nın, Avusturya’nın Almanya   tarafından ilhak edilmesine tepkisiz kalmaları   D) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın Polonya’yı   işgaline tepkisiz kalmaları   E) İngiltere ve Fransa’nın, Almanya’nın hava   kuvvetleri oluşturmasına tepkisiz kalmaları       116. Aşağıdakilerden hangisi Arap milliyetçiliğinin yarattığı bölgesel sonuçlardan biridir?   A) 1958’de Mısır ile Suriye’nin birleşmesi   B) 1969’da İslam Konferansı Örgütünün kurulması   C) 1970’te Ürdün’de iç savaşın çıkması   D) 1977’de Enver Sedat’ın Kudüs’ü ziyareti   E) 1991 Körfez Savaşından sonra Filistinlilere   yönelik desteğin artması       117. 1978 - Camp David Anlaşmaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Filistinlilere özerklik verilmesi kabul edilmiştir.   B) Mısır ve İsrail arasında imzalanmıştır.   C) Sina yarımadası Mısır’a geri verilmiştir.   D) İsrail ile Suriye arasında barış müzakerelerine   başlanması kabul edilmiştir.   E) İsrail ile bir Arap devleti arasında imzalanan ilk   barış anlaşmasıdır.       118. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasına neden olan gelişmelerden biri olarak kabul edilir?   A) 1946 - İran Meclisi’nin Sovyetler Birliği ile petrol anlaşmasını iptal etmesi   B) 1948 - Berlin Krizi   C) 1948 - Yugoslavya’nın Kominform’dan atılması   D) 1948 - İsrail’in kurulması   E) 1956 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20.   Kongresi kararları       119. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde Asya’da yaşanan siyasi gelişmelerden biri değildir?   A) Hindistan ve Pakistan arasında Keşmir sorununun ortaya çıkması   B) Çin ve Hindistan arasında sınır çatışmasının   yaşanması   C) Vietnam’ın Kamboçya’yı işgali   D) SSCB ve Çin arasında sınır çatışmasının   yaşanması   E) Japonya ile SSCB’nin Kuril Adaları nedeniyle   çatışmaları                       120. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan krizlerden biri değildir?   A) 1948 - Prag Darbesi B) 1956 - Süveyş Krizi   C) 1960 - U-2 Krizi D) 1962 - Küba Krizi   E) 1979 - Afganistan Krizi       121. Türkiye ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkiler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Orta Asya ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından Türkiye bu ülkelere bir model olarak sunulmuştur.   B) Türkiye, 1990’ların başında etnik ve dinsel   bağlardan hareket ederek bu ülkelerle yakınlaşma   politikası izlemiştir.   C) Türkiye’nin Dağlık Karabağ sorununda günümüze dek tarafsız bir tutum benimsemesi Orta   Asya ülkelerinin tepkisini çekmiştir.   D) Türkiye’nin bölgeye açılma politikasındaki plansızlık ve yetersizlik, ikili ilişkilerin yoğunluğunun 1990’ların ikinci yarısından itibaren azalmasına neden olmuştur.   E) Türkiye, Askerî Eğitim ve İşbirliği Antlaşmaları   aracılığıyla Orta Asya ülkelerinde askerî personel   yetiştirilmesine katkıda bulunmuştur.       122. Türkiye - ABD ilişkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?   A) ABD, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’ne girmesini desteklemiştir.   B) Türkiye, ABD’nin NATO aracılığıyla Yugoslavya’yı bombalamasına itiraz etmiştir.   C) ABD, Türkiye’ye yaptığı her 7 birimlik askerî   yardım için Yunanistan’a 10 birimlik askerî   yardım yapmıştır.   D) Türkiye, ABD’den gelen Johnson Mektubu’ndan sonra ülkedeki ABD üslerinin faaliyetlerini askıya almıştır.   E) Türkiye - ABD ilişkilerinin çerçevesini oluşturan   Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması   1990’da yenilenmeyerek yürürlükten kalkmıştır.       123. Aşağıdakilerden hangisi 1990’larda yaşanan Makedonya sorunuyla ilgili gelişmelerden biri değildir?   A) Yunanistan, Makedonya adının kendi tarihine ait   olduğunu savunmuştur.   B) Yunanistan, Makedonya’nın uluslararası örgütlere üyeliğini engellemeye çalışmıştır.   C) Makedonya, Yunanistan’daki Makedon azınlığın   baskı altında olduğunu ileri sürmüştür.   D) Makedonya, Arnavutluk’taki Makedon azınlığın   haklarının çiğnendiğini ileri sürmüştür.   E) Bulgaristan, Makedonya’nın Bulgaristan tarihinin simgelerini kendisine mal etmeye çalıştığını ileri sürmüştür.                               124. Soğuk Savaş dönemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Soğuk Savaş koşullarında kutup liderleri birbirleriyle görüşmekten kaçındıkları gibi, aynı bloktaki ülkelerin karşı bloktaki ülkelerle ilişkiye girmelerine de izin vermemişlerdir.   B) Nükleer caydırıcılık Soğuk Savaş’ın özelliklerinden biridir.   C) Soğuk Savaş blokların doğrudan savaşa başvur-madıkları, ancak dolaylı çatışmaların yaşandığı bir dönemdir.   D) Soğuk Savaş döneminde yoğun bir silahlanma yarışı ile silahların sınırlandırılması süreci birlikte yaşanmıştır.   E) Soğuk Savaş iki bloğun, ideolojik olarak lider ülkeler etrafında ayrışarak gerginlik ve üstünlük mücadelesini sürdürmesidir.       125. Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sonrasında insan hakları alanında yaşanan gelişmelerden biridir?   A) BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin kurulması   B) BM Genel Sekreterine insan hakları ihlalleri konusunda yaptırım yetkisi verilmesi   C) Baskı altındaki azınlıklara ayrılma hakkının ta-nınması   D) Her kıtada azınlık ve insan haklarına ilişkin bir bölgesel komite kurulması   E) AGİT çerçevesinde acil insani müdahale gücü kurulması       126. Günümüzde kullanıldığı anlamda diplomasi uygu-lamasının ilk olarak aşağıdaki bölge veya ülkele-rin hangisinde başladığı kabul edilir?   A) Mezopotamya   B) Hint Alt Kıtası   C) İngiltere   D) İtalyan Kent Devletleri   E) Eski Yunan Kent Devletleri       127. Aşağıdaki uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden hangisi sonuçları itibariyle bağlayıcıdır?   A) Arabuluculuk   B) Uzlaştırma komisyonu raporu   C) Hakem kararı   D) Dostça girişim   E) Mekik diplomasisi       128. Aşağıdakilerden hangisi, uluslararası uyuşmazlıkların çözümünde kuvvet kullanmanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirten belgelerden biri değildir?   A) Ren Misakı (1925)   B) Briand-Kellogg Paktı (1928)   C) Birleşmiş Milletler Antlaşması (1945)   D) Uluslararası Adalet Divanı Statüsü (1945)   E) Helsinki Nihai Senedi (1975)                   129. Aşağıdakilerden hangisi, geçiş rejimi uluslararası bir antlaşmayla düzenlenmiş boğazlardan biri değildir?   A) Cebelitarık Boğazı B) Malakka Boğazı   C) Magellan Boğazı D) Danimarka Boğazları   E) Korfu Boğazı       130. Aşağıdakilerden hangisi “en çok gözetilen ulus kaydı”nın genel kabul gören istisnalarından biri değildir?   A) Sınır ticaretine ilişkin kolaylıklar tanıyan antlaş-malar   B) Gümrük birliği antlaşmaları   C) Serbest mübadele bölgesi oluşturan antlaşmalar   D) Gümrük kolaylığı öngören antlaşmalar   E) Denize kıyısı olmayan ülkelere açık denize çık-ma kolaylığı sağlayan antlaşmalar       131. Aşağıdakilerden hangisi Uluslararası Ceza Mah-kemesinin yargı yetkisine giren uluslararası suçlardan biri değildir?   A) İnsanlığa karşı suçlar   B) Saldırı suçu   C) Soykırım suçu   D) Savaş suçları   E) Terör suçları       132 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangisinin bünyesinde yer alır?   A) Avrupa Birliği   B) Avrupa Konseyi   C) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı   D) Batı Avrupa Birliği   E) Birleşmiş Milletler       133 Aşağıdakilerden hangisi AB’nin “Çok Vitesli Avrupa” uygulamalarına bir örnektir?   A) Kopenhag kriterleri   B) Avrupa Parlamentosu seçimleri   C) Para birimi olarak Avro’nun (€) kabul edilmesi   D) Ortak dış güvenlik ve savunma politikaları   E) Avrupa Anayasası’nın kabulü       134 Aşağıdakilerden hangisi karasularının genişliğini belirlemede dikkate alınmış ilkölçütlerden biri-dir?   A) Ulaşıma elverişlilik   B) Seyrüsefer teknolojisi   C) Doğal kaynakları işletme teknolojisi   D) Top menzili   E) Diğer deniz yetki alanlarının iç sınırı       135 Aşağıdakilerden hangisi, uluslararası akarsular-dan ulaşım dışı amaçlarla yararlanılmasını düzen-leyen ilkelerden “hakça kullanım”ı belirlemede dik-kate alınan ölçütlerden biri değildir?   A) Coğrafi koşullar   B) İlgili su kaynağına bağımlı nüfus   C) Mevcut kullanımlar   D) Toplumsal ve ekonomik ihtiyaçlar   E) Kıyıdaş ülke sayısı   136. Denize kıyısı olmayan ve coğrafi bakımdan elverişsiz olarak tanımlanan devletler, aşağıdaki deniz yetki alanlarının hangisinden belli şartlar çerçeve-sinde yararlanma hakkına sahiptir?   A) Münhasır ekonomik bölge   B) Kıta sahanlığı C) Bitişik bölge   D) Karasuları E) Takımada suları       137. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya Savaşı’nın çıkış nedenlerinden biri olarak kabul edilir?   A) Almanya’nın İtalya ile birlikte Avrupa’da ekono-mik birlik oluşturmasının İngiltere ve Fransa’yı rahatsız etmesi   B) Almanya’nın Versay Antlaşması ile baskı altına alınmış olması   C) Sovyetler Birliği’nin Stalin’in yönetimi altında ya-yılmacı bir politika izlemesi ve Almanya’nın bunu durdurmak istemesi   D) Japonya’nın Çin ile anlaşarak Uzak Doğu’da ha-kimiyet kurmak istemesine ABD, İngiltere ve Fransa’nın tepki göstermesi   E) İtalya’nın Akdeniz’i kontrol etme politikasının uluslararası ticareti etkilemesi sonucu ABD ve İngiltere’nin tepki göstermesi       138. Aşağıdaki gelişmelerin hangisinde Eisenhower Doktrini doğrudan uygulanmıştır?   A) 1952 Mısır Genç Subaylar Darbesi   B) 1953 İran Bunalımı   C) 1956 Arap-İsrail Savaşı   D) 1958 Lübnan Bunalımı   E) 1967 Arap-İsrail Savaşı       139. Türkiye’nin Orta Doğu krizlerindeki tutumu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?   A) Türkiye, 1956 Süveyş Bunalımı’nda Mısır ile bir-likte hareket etmiştir.   B) Türkiye, 1967 Altı Gün Savaşı’nda ABD’nin İncir-lik üzerinden İsrail’e yardım etmesini sağlamıştır.   C) Türkiye, 1982 Lübnan Bunalımı’nda ülkeyi terk eden FKÖ üyelerini kabul etmiştir.   D) Türkiye, 1980-1988 İran-Irak Savaşı’nda aktif ta-rafsızlık politikası izlemiştir.   E) Türkiye, 1991 Körfez Savaşı’nda İncirlik’in ABD tarafından kullanılmasına izin vermemiştir.       140. Aşağıdakilerden hangisi Filistin Sorunu ile ilgili değildir?   A) Şatt-ül Arap Anlaşmazlığı   B) Balfour Deklarasyonu   C) Sabra ve Şatilla Katliamı   D) İntifada   E) Ortadoğu Yol Haritası   141. Nisan 2007’de Rusya aşağıdakilerden hangisiyle ilgili yükümlülüklerini askıya alacağını açıklamıştır?   A) Ulusal Azınlıklar Çerçeve Sözleşmesi   B) Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması   C) BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi   D) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi   E) Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması   142. Şanghay İşbirliği Örgütü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?   A) Terörle mücadele örgütün öncelikli amaçlarından biridir.   B) Örgütün temelleri Çin, Rusya, Kazakistan, Taci-kistan ve Kırgızistan’ın 1996’da Şanghay Beşlisi adı altında başlayan işbirliğine yönelik toplantı-larına dayanmaktadır.   C) Şanghay Beşlisi 2001’de Özbekistan’ın da katılı-mıyla Şanghay İşbirliği Örgütü’ne dönüşmüştür.   D) Üye devletler arasında çok taraflı ticaretin ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.   E) ABD’nin etkinliğine karşı bir güç oluşturabilmek için 2005’te Afganistan Şanghay İşbirliği Örgütü’ ne dahil edilmiştir.       143. Kıbrıs Rum Kesimi’nin AB üyeliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A) Annan Planı, Kıbrıs’ta iki ayrı devletin AB üyeliğini öngörmektedir.   B) Türkiye, Kıbrıs Rum Kesimi’nin AB üyeliğini, 1960’ta yürürlüğe giren Garanti Antlaşması’nın ihlali olarak değerlendirmektedir.   C) AB hukuku (müktesebat) Kuzey Kıbrıs’ta askıdadır.   D) Kıbrıs Rum Kesimi 1990’da AB’ye tam üyelik için başvurmuştur.   E) Kıbrıs Rum Kesimi Ada’nın tümünü temsilen 1 Mayıs 2004’te AB üyesi olmuştur.       144. Aşağıdakilerden hangisi George W. Bush döneminde Yeni Muhafazakâr grubun ABD dış politikası üzerindeki etkilerinden biri değildir?   A) ABD dış politikasının Clinton dönemine göre tek taraflılığa kayması   B) ABD dış politikasının uluslararası örgütleri dış-lamaya başlaması   C) ABD dış politikasının güç dengesini temel alan bir yönelime girmesi   D) ABD’nin küresel hegemonyasını kurarken askerî araçlara daha fazla ağırlık vermesi   E) ABD dış politikasının uluslararası hukukta meş-ruiyet arayışını geri plana itmesi       145. Aşağıdakilerden hangisi Doğu bloku yıkıldıktan sonra Batılı devletlerin önerisi doğrultusunda eski sosyalist ülkelerde uygulanan bir politikadır?   A) Şok terapi politikası   B) Ulusal kalkınma politikası   C) İzolasyon politikası   D) Tarafsızlık politikası   E) Yakın çevre politikası                                           146. BM ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?   A) Uluslararası Adalet Divanı BM’nin organlarından biridir.   B) Genel Kurulda bütün üye ülkelerin birer oy hakkıvardır.   C) Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra, BM Barış Gücü operasyonlarına son verilmiştir.   D) Güvenlik Konseyi geçici üyelerinin seçilmesinde coğrafi dağılım göz önüne alınır.   E) BM ilkelerini sürekli ihlal eden bir devletin üyeliğine son verilebilir.       147. Aşağıdakilerden hangisi ABD’nin Soğuk Savaş döneminde Doğu blokuna yönelik olarak izlediği çevreleme politikasının ortaya çıkışıyla doğrudan ilişkilidir?   A) Neville Chamberlain B) Dexter White   C) J.F. Kennedy D) F.D. Roosevelt   E) George Kennan       148. Aşağıdakilerden hangisi Kıbrıs Sorunu’nun çözüm sürecinde Türkiye’nin ileri sürdüğü vazgeçilmez koşullardan biridir?   A) KKTC sınırlarının hiçbir şekilde değişmemesi   B) Türkiye’nin garantör statüsünün devamı   C) Olası bir çözüm durumunda cumhurbaşkanının   Kıbrıslı Türk olması   D) Adadaki Türk askerlerinin sayısının azaltılmaması   E) Kıbrıslı Rumların hiçbir şekilde adanın kuzeyinde mülkiyet edinememesi       149. Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki sorunlardan biriyle ilgili olarak savunduğu “Gri Alan” tezinin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?   A) Ege Denizi’nde bulunan ve Türkiye’ye ya da Yunanistan’a ait olmayan adacık ve kayalıkların   statüsünün belirlenmesi gerekir.   B) Yunanistan’ın FIR hattını karasularının genişliği   olan 6 milden fazla genişletmesi uluslararası hukuka aykırıdır.   C) Karasularının 12 mile çıkarılması Türkiye için bir yapılageliş (teamül) niteliği taşımamaktadır.   D) Türkiye, kıta sahanlığının eşit uzaklık ilkesine uygun olarak sınırlandırılmasından yanadır.   E) Ege Denizi kendine has özellikleri olan bir yarı   kapalı denizdir.       150. Aşağıdakilerden hangisi George W. Bush yönetiminin dış politika söylemlerinden biri değildir?   A) Eski ve yeni Avrupa ayrımı   B) Terörizme karşı savaş   C) Şer ekseni   D) Şeytan imparatorluğu   E) Demokrasiyi yayma                           151. NATO ile AB arasında 2003’de gerçekleştirilen ve “Berlin-artı (Berlin-plus)” adı verilen düzenlemenin amacı aşağıdakilerden hangisidir?   A) NATO’nun Akdeniz ülkeleriyle diyalogda AB ile birlikte hareket etmesi   B) AB’nin AGSP çerçevesinde NATO’nun planlama ve kabiliyetlerinden yararlanabilmesi   C) Macaristan, Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nin   NATO üyeliğine hazırlanması sürecinde AB ve   NATO’nun birlikte çalışması   D) AB’nin 2003 yılı sonuna kadar acil müdahale gücü olarak 60 000 kişilik bir orduyu hazır hale getirmesi   E) AB’ye yeni üye olan devletlerin otomatik olarak   NATO üyesi olmaları       152. ABD tarafından ortaya atılan “Geniş Orta Doğu veKuzey Afrika Girişimi” ile Türkiye’nin bağlantısı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?   A) Türkiye bu girişim doğrultusunda İsrail’le ilişkilerini geliştirmektedir.   B) Türkiye bu girişimin tamamen dışındadır.   C) Türkiye bu girişimin yalnızca askeri yönüyle ilgilidir.   D) Türkiye bu girişimde Rusya ile işbirliği yapmaktadır.   E) Türkiye bu girişimin demokratik ortaklarından biridir.       153. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecinde gerçekleştirdiği anayasal ve yasal reformlardan biri değildir?   A) İdam cezasının kaldırılması   B) OHAL’in kaldırılması   C) Farklı dil ve lehçelerde yayın ve öğrenime ilişkin yönetmeliklerin hazırlanması   D) Ulusal Azınlıklar Çerçeve Sözleşmesi’nin onaylanması   E) İnsan Hakları Danışma Kurulunun faaliyete geçirilmesi       154. Aşağıdakilerden hangisi günümüz uluslar arası hukuk sisteminin temel belgesi sayılmaktadır?   A) Uluslararası Adalet Divanı Statüsü   B) BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi   C) BM Antlaşması   D) Paris Şartı   E) Milletler Cemiyeti Misakı       155. Devletler arası uyuşmazlıkların yargısal çözümünde hakemlik ile uluslararası mahkeme arasındaki en temel fark hangi konudadır?   A) Bağlayıcı karar verme yetkisi   B) Nihai karar verme yetkisi   C) Taraf olabilecek devlet sayısı   D) Tarafların rızasının aranması   E) Uygulanacak kuralların belirlenmesi               156. Uluslararası çevre hukukunun temel ilkeleri ilk olarak aşağıdakilerin hangisinde yer almıştır?   A) Stockholm Bildirgesi   B) Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi   C) İklim Değişikliği Sözleşmesi   D) BM Deniz Hukuku Sözleşmesi   E) Rio Protokolü       157. Aşağıdakilerden hangisi “Açık Deniz”de korsanlara müdahale etmeye yetkilidir?   A) BM Güvenlik Konseyi   B) Tüm devletler   C) Deniz Yatağı Uluslararası Otoritesi   D) Uluslararası Balıkçılık Örgütü   E) Greenpeace Örgütü       158. Aşağıdakilerden hangisi devletlerin kazanımına açıktır?   A) Ay ve diğer gezegenler   B) Açık Deniz   C) Kutup bölgeleri   D) Uluslararası Deniz Yatağı   E) Issız adalar       159. Aşağıdakilerden hangisi hükümetler-dışı bir uluslar arası örgüttür?   A) Körfez İşbirliği Örgütü   B) Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü   C) Uluslararası Çalışma Örgütü   D) Uluslararası Af Örgütü   E) İngiliz Milletler Topluluğu       160. Aşağıdaki ülkelerden hangisi Milletler Cemiyetine hiçbir zaman üye olmamıştır?   A) ABD B) İtalya C) İngiltere   D) Fransa E) SSCB       161. Aşağıdakilerden hangisi BM Güvenlik Konseyinin onayıyla gerçekleştirilmiştir?   A) Falkland Savaşı   B) Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali   C) 1991 Körfez Harekâtı   D) NATO’nun Kosova’ya müdahalesi   E) ABD’nin Irak’ı işgali       162. Avrupa Ekonomik Topluluğu aşağıdaki belgelerden hangisinin yürürlüğe girmesiyle Avrupa Birliği adını almıştır?   A) Avrupa Anayasası   B) Avrupa Tek Senedi   C) Roma Antlaşması   D) Paris Antlaşması   E) Maastricht Antlaşması       163. Aşağıdakilerden hangisi BM Antlaşması’nın ortak meşru müdafaayı öngören 51. maddesi uyarınca kurulan uluslararası örgütlerden biri değildir?   A) NATO B) AGİT   C) SEATO D) Varşova Paktı   E) Bağdat Paktı       164. Aşağıdaki olaylardan hangisi Çin’in yarı sömürge haline gelmesine neden olmuştur?   A) Mançurya’nın işgali   B) Kültür Devrimi   C) Büyük Atılım   D) Meiji Restorasyonu   E) Afyon Savaşı       165. Aşağıdakilerden hangisi Birinci Dünya Savaşı’nın nedenleri arasında sayılamaz?   A) Almanya ile İngiltere arasındaki deniz rekabeti   B) ABD’nin Almanya’ya karşı, İngiltere ve Fransa’ya güvence vermesi   C) Almanya’nın Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki   etkisinin artması   D) Sömürge alanlarının tükenmesi   E) Almanya’nın Avusturya’yı Balkanlarda serbest   bırakması       166.   I. Truman Doktrini’nin ilanı   II. Yalta Konferansı   III. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulması   IV. NATO’nun kurulması   olaylarının kronolojik sıralanışı aşağıdakilerin   hangisinde verilmiştir?   A) I, II, III, IV B) II, I, IV, III   C) II, IV, I, III D) III, II, IV, I   E) IV, II, III, I       167. Aşağıdakilerden hangisi İsrail, İngiltere ve Fransa’nın 1956’da Süveyş Sorunu yüzünden Mısır’a düzenledikleri saldırının siyasal sonuçlarından biri değildir?   A) Sovyetler Birliği’nin Orta Doğu’daki etkisinin artması   B) Mısır’ın, Süveyş Kanalı üzerinde tam denetim   sağlaması   C) İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu’daki etkisinin   büyük ölçüde azalması   D) Bağdat Paktı’nın kurulması   E) ABD’nin Orta Doğu’da daha etkili duruma gelmesi       168. Soğuk Savaş döneminde yaşanan “Ekim Füzeleri Krizi”ne konu olan ülkeler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?   A) ABD, Tayvan, Japonya, Çin   B) ABD, Sovyetler Birliği, Küba, Türkiye   C) ABD, Sovyetler Birliği, Küba, Yugoslavya   D) ABD, Güney Kore, Kuzey Kore, Çin   E) Sovyetler Birliği, Hindistan, Pakistan, Çin       169. Aşağıdakilerden hangisi İran İslam Devrimi’nin yol açtığı uluslararası gelişmelerden biri değildir?   A) Körfez İşbirliği Örgütünün kurulması   B) Petrol fiyatlarının yükselmesi   C) ABD’nin Stratejik Savunma Girişimini (SDI) başlatması   D) ABD’nin Carter Doktrini’ni ilan etmesi   E) ABD’nin Çevik Kuvveti (RDF) oluşturması       170. Aşağıdakilerden hangisi İki Savaş Arası dönemin gelişmelerinden biri değildir?   A) ABD’nin New Deal politikasına geçmesi   B) İtalya’nın Habeşistan’a saldırması   C) İspanya’da iç savaşın çıkması   D) Yunanistan’da iç savaşın çıkması   E) Almanya’da Kapp Darbesi’nin yapılması       171. Aşağıdakilerden hangisi Birinci Dünya Savaşı’nın sonuçlarından biri değildir?   A) Self-determinasyon ilkesinin ortaya çıkması   B) İtalya’nın savaştan beklediğini bulamaması   C) Azınlık haklarının ikili anlaşmalarla koruma altına alınması   D) Bazı sömürgelerin manda yönetimi altına alın-ması   E) Milletler Cemiyetinin savaşa başvurmayı ilk kez hukuksal olarak yasaklaması   172. İkinci Dünya Savaşı'nı başlatan olay aşağıdakilerden hangisidir?   A. Almanya'nın Polonya'ya saldırmasıyla   B. Almanya'nın Avusturya'yı ilhak etmesiyle   C. Japonya'nın Pearl Harbour'da ABD'ye saldırmasıyla   D. Sovyetler Birliği'nin Baltık ülkelerini işgal etmesiyle   E. Almanya'nın Danimarka ve Norveç'i işgal etmesiyle       173. Roosevelt, Churchill ve Stalin'in savaş sonrası barış düzeninin korunması için bir uluslararası teşkilat kurulması fikrini hangi konferansta kabul etmişlerdir?   A. Casablanca Konferansı   B. Vasington Konferansı   C. Tahran Konferansı   D. Kahire Konferansı   E. Moskova Konferansı       174. Soğuk Savaş Dönemi hangi yılları kapsamıştır?   A. 1955 – 1969 B. 1945 - 1955   C. 1969 – 1980 D. 1969 - 1989   E. 1945 - 1960.   175. I. Birleşmiş Milletlerin Kurulması   II. Almanya'nın ikiye ayrılması   III. Küba Bunalımının ortaya çıkması   IV. SSCB'nin Çekoslovakya'yı işgal etmesi   Yukarıdaki olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?   A. IV - I - II   B. III - II - I - IV   C. II - I - III - IV   D. I - II - III - IV   E. IV - I - II - III       176. Doğu ve Batı blokları arasında yaşanan soğuk savaşın çözülmesine yol açan ilk olay aşağıdakilerden hangisidir?   A. SSCB ve Çin arasında yaşanan ideolojik ayrılık   B. Avrupa Birliğinin kurulması   C. Nato'nun kurulması   D. SSCB lideri Kruşcef'in ABD ni ziyaret etmesi   E. SSCB lideri Stalin'in ölmesi   177. Doğu Avrupa ülkelerinde benimsenen sosyalizm, bazı bakımlardan Sovyetler   Birliği'nde sürdürülen sosyalizmden farklılıklar göstermiştir.   Aşağıdakilerden hangisi Doğu Avrupa'da benimsenen sosyalizmin özelliklerinden   biri değildir?   A. Doğu Avrupa ülkelerinin çoğunda kamu kesiminin yanında özel kesimin   de belli ölçülerde varlığını sürdürmesi   B. Tarımda devlet mülkiyetinin çok kez sınırlı olması   C. Kooperatif biçimindeki örgütlenmelere ağırlık verilmesi   D. Tek partili bir sosyalizmin benimsenmiş olması   E. Ulusal ve dinsel akımların varlığını sürdürmüş olması   178. Sovyetler Birliği'nde ilk kez ekonomi yönetiminde kısmî bir liberalleşmenin   başlaması, siyaset ve kültür alanlarında da bir yumuşamanın gözlemlenmesi   kimin zamanında gerçekleşmiştir?   A. Kruçef   B. Stalin   C. Brejnev   D. Gorbaçov   E. Andropov       179. Çin'de sosyalizmin kurulması hangi kesimin harekete geçirilmesi sonucu gerçekleştirilmiştir?   A. İşçilerin   B. Köylülerin   C. Burjuvaların   D. Askerlerin   E. Din Adamlarının   180. Aşağıdakilerden hangisi "özyönetimci sosyalizm" modelini uygulamaya çalışan   ülkelerden biridir?   A. Küba   B. Kuzey Kore   C. Yugoslavya   D. Macaristan   E. Arnavutluk       181. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya Savaşı sonrasında bağımsızlığına kavuşmuş az gelişmiş ülkelerde sosyalizmin benimsenmesinin nedenlerinden biri değildir?   A. Ulusal bağımsızlık savaşlarının sosyalist ülkelerce desteklenmesi   B. Sovyetler Birliği'nin kısa sürede büyük bir ekonomik ve toplumsal gelişme   göstermesi   C. Bu ülke aydınlarının ulusal bağımsızlığın ancak devletçi bir ekonomiyle   sağlanabileceğine inanması   D. Hızlı bir kalkınmanın ancak kaynakların sanayi yatırımlarına aktarılmasıyla   sağlanabileceğinin benimsenmesi   E. Bu ülkelerde tarımsal kollektivizmin güçlü olması           182. Küreselleşmeyi daha çok tarihsel aşamalara bağlı olarak açıklayan düşünür kimdir?   A. A. Giddens   B. R. Robertson   C. I. Wallerstein   D. M. Weber   E. J. Habermas   183. Küreselleşme kavramını zaman ve mekan bağlamında ele alan düşünür kimdir?   A. J. Habermas   B. M. Weber   C. I. Wallerstein   D. A. Giddens   E. R. Robertson   184. Dünyadaki ülkeleri gelişmiş merkez ülkeler, çevre ülkeleri ve yarı çevre ülkeleri   olarak ele alan düşünür kimdir?   A. R. Robertson   B. A. Giddens   C. J. Habermas   D. I. Wallerstein   E. M. Weber   185. Küreselleşmeyi kapitalist dünya ekonomisi, dünya askeri düzeni, ulus devlet sistemleri ve uluslararası işbölümü çerçevesinde ele alan düşünür kimdir.   A. A. Giddens   B. M. Weber   C. I. Wallerstein   D. R. Robertson   E. J. Habermans   186. Robertson'a göre aşağıdakilerden hangisi 1400-1750 yılları arasında Avrupa'da   bireyselciliğin ve humanizmin önem kazandığı ve ulusalcılığın ortaçağ toplum anlayışına karşıt olarak ortaya çıktığı bir aşamadır?   A. Oluşum aşaması,   B. Başlangıç aşaması,   C. Kalkış aşaması,   D. Hakimiyet için mücadele aşaması,   E. Belirsizlik aşaması       187. Amerika Birleşik Devletlerinin, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye ve Yunanistan'ı   Sovyet tehdidinden korumak için geliştirdiği "siyaset" aşağıdakilerden   hangisidir?   A. Monreo Doktrini   B. Truman Doktrini   C. Brejnev Doktrini   D. Carter Doktrini   E. Mc Carthy Doktrini       188. Aşağıdakilerden hangisi Demokrat Parti'nin kurulmasında önemli bir role sahip olmuştur?   A. Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu   B. Tan Olayı   C. 7 Eylül Kararları   D. 35'ler Hareketi   E. Hürriyet Misakı               189. I. Demokrat Parti'nin kurulması   II. Türkiye'nin Avrupa Konseyi üyesi olması   III. Halkevlerinin kapatılması   IV. Millet partisi'nin kapatılması   Yukarıdaki olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?   A. IV-III-II-I   B. II-I-III-IV   C. III-II-I-IV   D. I-II-III-IV   E. I-III-II-IV       190. Domokrat Parti döneminde muhalefete karşı çok sert önlemler alınmıştır.   Aşağıdaki dış gelişmelerden hangisi Demokrat Parti'nin muhalefete karşı   sert önlemler almasına yol açmıştır?   A. Pakistan'ın bağımsızlığına kavuşması   B. Nasır'ın Mısır'da iktidara gelmesi   C. Irak'ta devrim yapılması   D. Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den toprak talep etmesi   E. Cezayir'in bağımsızlığına kavuşması       191. Aşağıdakilerden hangisi Demokrat Parti'nin izlediği politakalardan biri değildir?   A. Muhalefet önderlerinin yurtta dolaşmalarını engellemesi   B. Vatan cephesi örgütleri kurarak ülke de kamplaşmaya yol açması   C. İktisadi kalkınmada büyük bir canlılık ve heyecan yaratması   D. Plansız kalkınma yapılması sonucu maliyenin iflasa sürüklemesi   E. Parti içi demokrasiye büyük önem verilmesi       192. 27 Mayıs 1960'dan itibaren ordu adına hareket eden kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?   A. Temsilciler Meslisi   B. Milli Birlik Komitesi   C. Güvenlik Konseyi   D. Danışma Konseyi   E. On dörtler Komitesi   193. 1961 Anayasası'nı yapmakla görevlendirilen organ aşağıdakilerden hangisidir?   A. Kurucu Meclis   B. Cumhuriyet Senatosu   C. Türkiye Büyük Millet Meclisi   D. Temsilciler Meclisi   E. Anayasa Organı   194. Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası'nın özelliklerinden biri değildir?   A. Birey, devlet ilişkilerinde bireyi yüce değer sayması,   B. Yargıçlara büyük önem vermesi   C. TBMM'nin aldığı bir kararla kabul edilmesi ve yürürlüğe sokulması   D. İki meclisli sisteme geçmeyi öngörmesi   E. Anayasa Mahkemesi'nin kurulmasını öngörmesi               195. Aşağıdakilerden hangisi 1961-1971 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi'nde   görülen gelişmelerden biri değildir?   A. Sosyalist düşüncenin aydınlar arasında giderek yaygınlaşması sonucu   CHP'nin yeni bir kimlik arayışına yönelmesi   B. CHP'nin kendisini siyasal yelpazedeki yerini "ortanın solu" olarak nitelendirmesi   C. Bülent ecevit'in İsmet İnönü'nün desteğiyle CHP Genel Sekreterliğine seçilmesi   D. Turhan Peyzoğlu'nun ve arkadaşlarının partiden ayrılması   E. İsmet İnönü'nün yaşlanmasından dolayı genel başkanlığa Bülent Ecevit'in   getirilmesi   196. Aşağıdakilerden hangisi sol görüşlü öğrencilerin 1965 yılında kurduğu bir   örgüttür?   A. Türkiye devrimci Gençlik Federasyonu   B. Yön Hareketi   C. Milli Demokratik Devrim Cephesi   D. Fikir Kulüpleri Federasyonu   E. Sosyalist Öğrenciler Birliği       197. "12 Mart Muhtırası"ndan sonra aşağıdakilerden hangisi ilk olarak Başbakanlığa   getirilmiştir?   A. Nihat Erim   B. Ferit Melen   C. Naim Talu   D. Süleyman Hayri Ürgüplü   E. Turhan Feyzioğlu   198. Aşağıdakilerden hangisi 12 Mart Dönemi'nde anayasada yapılan değişikliklere   ilişkin hükümlerden biri değildir?   A. Anayasa değişikliğinin iki aşamada gerçekleştirilmesi   B. İlk olarak anayasanın hak ve özgürlükler kısmının değiştirilmesi   C. Kamu görevlilerinin sendika kurma hakkının kaldırılması   D. Çeşitli yargı kuruluşlarının yetkilerinin arttırılması   E. Bakanlar Kurulu'na "Kanun Hükmünde Kararname" çıkarma yetkisinin   verilmesi   199. Aşağıdakilerden hangisi Fahri Korutürkm'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesine ilişkin yargılardan biridir?   A. Ordunun baskısıyla seçilmesi   B. CHP ve AP'nin uzlaşmasının sonucu olarak seçilmesi   C. Cumhuriyet Senatosu'nun ısrarı sonucu seçilmesi   D. Halkoyu sonucu seçilmesi   E. Milli Güvenlik Kurulu'nun baskısı sonucu seçilmesi   200. Aşağıdakilerden hangisi 1971-1980 yılları arasında kurulan siyasal partilerden biridir?   A. Cumhuriyetçi Güven Partisi   B. Milliyetçi Hareket Partisi   C. Milli Selamet Partisi   D. Büyük Türkiye Partisi   E. Türkiye İşçi Partisi   201. Aşağıdakilerden hangisi "Milliyetçi Cephe Hükümetleri" döneminde meydana   gelen gelişmelerden biri değildir?   A. Silahlı siyasal saldırıların artması   B. MHP ve MSP kadrolaşmasının hız kazanması   C. Popülist politikalarının uygulanması   D. İktisadi liberalleşme programının uygulanması   E. Enflasyonun kontrol altında tutulması       202. Aşağıdaki yargılardan hangisi Milli Güvenlik Konseyi ile ilgili değildir?   A. Yasama ve yürütme yetkilerini üstlenmesi   B. Anayasa Düzeni Hakkında Kanunla kendi faaliyetlerini hukuksal bir   çerçeveye oturtması   C. Milli Güvenlik Konseyi Başkanı'nın aynı zamanda devlet başkanı görevini   üstlenmesi   D. Sıkıyönetim komutanlarının yetkilerini arttırması   E. Anayasa çerçevesinde hareket etmesi   203. Aşağıdakilerden hangisi Kurucu Meclis'in görevleri arasında değildir?   A. Anayasayı yapmak   B. Yasama yetkisini kullanmak   C. Temel yasaları yapmak   D. Siyasi partilerin faaliyetlerini denetlemek   E. Milli Güvenlik Konseyi'ne yardımcı olmak   204. Hazırlanan Anayasa hangi tarihte halk oylamasına sunulmuştur?   A. 7 Kasım 1982   B. 14 Mayıs 1983   C. 7 Aralık 1982   D. 6 Kasım 1982   E. 5 Kasım 1983   205. I. Milliyetçi Demokrasi partisi için kurulması   II. Anavatan Partisi'nin Kurulması   III. Kenan Evren'in Cumhurbaşkanı seçilmesi   IV. SODEP'in kuruluşunda çalışan bazı eski CHP'lilerin Çanakkale'de zorunlu   ikamete gönderilmesi   Yukarıdaki olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?   A. IV - I - II - III   B. III - I - II - IV   C. I - III - II - IV   D. III - II - I - IV   E. I - II - III - IV   206. 1994 yerel seçimlerinde bir önceki seçime göre en başarısız olan parti aşağıdakilerden   hangisidir?   A. Refah Partisi   B. Anavatan Partisi   C. Sosyal Demokrat Halkçı Parti   D. Doğruyol Partisi   E. Milliyetçi Hareket Partisi   207. 1923-1930 yılları arasında daha çok ne tür bir ekonomik politikalar uygulanmıştır?   A. Planlı ekonomik politika   B. Liberal ekonomik politika   C. Sosyal eknomik politika   D. Devletçilik   E. Karma ekonomik politika       208. Aşağıdaki etkenlerden hangisi 1930’lu yıllarda ekonomide devletçiliğe geçilmesinde   etkili olmamıştır?   A. Yetersiz sermaye birikimi   B. 1929 dünya ekonomik bunalımı   C. Ekonomide alt yapı eksikliği   D. İhracatın giderek düşmeye başlaması   E. Yerli sanayicinin yeterli bir birikime sahip olması       209. Dışarıdan ithal edilen bir malın iç piyasada yerli sanayici tarafından üretilmesi   gerektiği hangi sanayileşme politikasının amaçlarındandır?   A. İthal ikameci politika   B. İhraç ikameci politika   C. Liberal ekonomik politika   D. Ekonomik kalkınmacı politika   E. Kalkınmacı politika       210. 1980 sonrasında sanayileşmede hangi ekonomik politika izlenmiştir?   A. Devletçilik   B. İthal ikameci   C. İhraç ikameci   D. Planlama   E. Karma ekonomi       211. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?   A. Kırdan kente ilk büyük göç dalgası 1950’li yıllardan ititbaren başlamıştır.   B. 1950-1960 yılları arasında planlı ekonomik kalkınma modeli izlenmiştir.   C. 1950-1980 yılları arasındaki gecekondulaşma olgusu yasal olmayan yollardan   kamu arazisi üzerine kaçak yapıların inşaa edilmesi suretiyle ortaya çıkmış   ve yasal bir meşruiyet kazanamamıştır.   D. 1960-1980 yılları arasında Türkiye’de ithal ikameci sanayileşme modeli   uygulanmıştır.   E. İhraç ikameci sanayileşme dışa açık ekonomi modeline dayalıdır.       212. Aşağıdaki yargılardan hangisi Hatay’ın Türkiye’ye katılmasıyla ilgili değildir?   A. Suriye’nin bağımsızlığına kavuştuktan sonra, Türkiye’nin Fransa’ya   başvurarak Hatay için otonom statüsü istemesi   B. Güney bölgesinde konuşlandırılan Türk Ordusu’nun Hatay’a girerek   işgal etmesi   C. Çok uluslu bir parlamentonun 22 Temmuz 1938’de seçilmesi   D. Hatay pralamentosu’nun 1939 Haziran’ında Türkiye ile birleşme kararı   alması   E. Hatay sorunu’nun çözümlenmesi için Miller Cemiyeti’ne başvurulması                           213. Aşağıdakilerden hangisi İran’ın Türkiye’ye karşı gizli olarak yürüttüğü faaliyetlerden biridir?   A. İran’daki Ermenilerin Türkiye’ye karşı yaptıkları eylemlere hoşgörüyle   yaklaşması   B. Irak’la işbirliğine giderek Türkiye’yi uluslararası alanda zayıflatılması   C. Türkmenlerin Türkiye’ye karşı kışkırtılması   D. Türkiye’ye petrol satışının engellenmesi   E. Kaşgarların Türkiye’ye karşı kışkırtılması       214. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türk-Irak ilişkilerinde en önemli sorun aşağıdakilerden hangisidir?   A. Türkiye’nin Irak’taki İngiliz mandacılığını kabul etmemesi   B. Bağdat’ın tarafsız bir bölge olması   C. Musul sorunu   D. Irak’ın bağımsızlığının Türkiye tarafından tanınmaması   E. Türkiye’ye petrol satışının yapılmaması       215. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ile Yunanistan arasında mevcut olan   sorunlardan biri değildir?   A. Ege Adalarından silahlardan arındırılması   B. Kara suları sorunu   C. Kıta sahanlığı sorunu   D. Egedeki Hava sahası sorunu   E. Ege Adalarında kimyasal silah üretilmesi       216. Sovyetler Birliği, Türkiye yönelik toprak taleplerinden vazgeçtiğini hangi yılda açıklamıştır?   A. 1946   B. 1952   C. 1960   D. 1953   E. 1956   217. Üç İmparatorlar Birliği’ni oluşturan devletler aşağıdakilerden hangisidir?   A. Avusturya-Macaristan, İngiltere, Almanya   B. Fransa, Almanya, İngiltere   C. İtalya, Avusturya-Macaristan, Rusya   D. Almanya, Avusturya-Macaristan, Rusya   E. Rusya, Almanya, İtalya       218. Rusya’da Bolşevik Devriminin hızlanmasını sağlayan olay aşağıdakilerden hangisidir.   A. Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşa katılması   B. Çanakkale Savaşında İtilaf Devletlerinin yenilmesi   C. Kafkasya’da yeni bir cephenin açılması   D. İtalya’nın Üçlü İtilaf Devletleri yanında yer alması   E. Bulgaristan’ın savaşa katılması                           219. Aşağıdaki andlaşmalardan hangisiyle Rusya, Birinci Dünya Savaşından ayrılmıştır?   A. Mondros Mütarekesi   B. Paris Barış Konferansı   C. Berlin Andlaşması   D. Brest Litowsk Andlaşması   E. Londra Andlaşması       220. Avrupa’da, XIX. yüzyıl sonlarında Emperyalistler arası dengeyi altüst eden   devlet aşağıdakilerden hangisidir?   A. Yunanistan   B. Almanya   C. İtalya   D. Avusturya-Macaristan   E. Fransa.       221. Aşağıdakilerden hangisi Milletler Cemiyeti'nin sözleşmesinde yer almamıştır?   A. Devletlerin savaşa başvurmamak konusunda bir takım yükümlülükleri   kabul etmesi   B. Uluslararası ilişkilerin gizlilikten uzak bir şekilde yürütülmesi   C. Uluslararası hukuk kurallarının büyük devletlerin yararına düzenlenmesi   D. Halkların karşılıklı ilişkilerinde adaletin korunması   E. Örgütlenmiş halkların antlaşmalardan doğan bütün yükümlülükleri yerine getirmesi       222. Briand-Kellogg Paktı, hangi ülkelerin dışişleri bakanları öncülüğünde hazırlanmıştır?   A. Fransa - A.B.D.   B. Fransa - İngiltere   C. Fransa - Sovyetler Birliği   D. A.B.D. - İngiltere   E. İngiltere - Sovyetler Birliği       223. Aşağıdakilerden hangisi İkinci Dünya Savaşı'nın çıkmasında etkili olmamıştır?   A. İtalya'nın eski Roma İmparatorluğu'nu kurma düşüncesi   B. Almanya'nın Büyük Germen İmparatorluğu'nu kurmaya çalışması   C. Berlin - Roma - Tokyo Mihverinin kurulması   D. A.B.D. 'nin Monreo doktrinini uygulaması   E. Almanya'nın Versailles Barış Antlaşması'nın statükosu bozmaya çalışması       224. I. İtalya'nın Habeşistan'ı işgal etmesi   II. Almanya'nın Polonya'nın işgal etmesi   III. Yalta Konferansı   IV. Almanya - Sovyetler Birliği Saldırmazlık Paktı   Yukarıdaki olayların kronolojik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?   A. III - I - IV - II   B. I - IV - II - III   C. IV - II - III - I   D. I - II - III - IV   E. II - III - I - IV       225. Müttefik Devletler, Avrupa'da ikinci cepheyi hangi bölgede açmışlardır?   A. Sicilya   B. Polonya   C. Berlin   D. Belçika   E. Normandiya       226. Sovyetler Birliği'nde "glasnot ve perestroyka" adı verilen politakanın izlenmesinden sonra Azerbaycan'ın bağımsızlığına kavuşması için kurulan ve bu uğurda mücadele veren örgüt aşağıdakilerden hangisidir?   A. Halk cephesi   B. Azerbaycan Yurtseverler cephesi   C. Halkın Dostları cephesi   D. Bağımsız Azerbaycanlılar cephesi   E. Milliyetçi Halk cephesi       227. Kazakistan'ın bağımsızlığının kazanılmasında büyük çaba harcayan kişi aşağıdakilerden   hangisidir?   A. Haydar Aliyev   B. Nazarbayev   C. Muttalibov   D. Asker Akayev   E. Ebulfeyz Elçibey       228. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Kırgızistan'la ilgili değildir?   A. 1924 yılının Ekim ayında Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin   oluşturulması   B. Kenasar'ın öldürülmesiyle Rusların bölgede güçlenmesi   C. 27 Ekim 1990'da Asker Akayev'in Cumhurbaşkanı seçilmesi   D. Kırgızistan'ın Türkiye ile ekonomik ilişkilere girmemesi   E. Kırgızistan'ın Orta Asya'nın kuzey doğusunda bulunması   229. Özbekistan hangi tarihte Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ne katılmıştır?   A. 1925 B. 1917   C. 1924 D. 1922   E. 1918   230. Türkmenistan ve Türkiye arasında sürdürülen "sıcak" ilişkilerde en belirleyici   özellik aşağıdakilerden hangisidir?   A. Türkmenistan Cumhurbaşkanı'nın Türkiye'de yetişmesi   B. Türkiye'den çok sayıda uzmanın Türkmenistan'da önemli görevlere   getirilmesi   C. Türkmenistan'ın Sovyet rejiminden en az etkilenmiş olması   D. Türkmenistan'ın bağımsızlığını Türkiye'nin ilk olarak tanınması   E. Türkmenistan'ın Türkiye'ye coğrafi açıdan yakın olması ve ekonomik zenginliğe sahip olması       231. Avrupa Birliği’nin Kurucu Anlaşmalarının ve Organlarının almış olduğu kararların usulünce uygulanıp uygulanmadığını izlemekle görevlendirilmiş organ aşağıdakilerden hangisidir?   A. Avrupa Birliği Komisyonu   B. Avrupa Parlamentosu   C. Sayıştay   D. Avrupa Zirvesi   E. Adalet Divanı       232. Avrupa Birliği’ne katılmak için ilk başvuruda bulunan ülke aşağıdakilerden hangisidir?   A. İrlanda   B. Danimarka   C. İngiltere   D. Norveç   E. Avusturya       233. Avrupa Birliği’nin destekleme programlarının finansmanı ve tarım sektörünün modernizasyonu için kaynak sağlayan fonu aşağıdakilerden hangisidir?   A. Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu   B. Avrupa Kalkınma Fonu   C. Avrupa Parasal İşbirliği Fonu   D. Avrupa Garanti ve Yönlendirme Fonu   E. Avrupa Sosyal Fonu       234. Avrupa Birliği’nin bir ekonomik ve siyasal birlik olması yolunda yapılmış   anlaşma aşağıdakilerden hangisidir?   A. Ankara Anlaşması   B. Roma Anlaşması   C. Maastricht Anlaşması   D. Brüksel Anlaşması   E. Paris Anlaşması       235. Avrupa Birliği’nin çiftçilerine ürünleri için asgari bir bedel vererek onları fiyat düşmelerine karşı korumak amacıyla belirlediği fiyata ne ad verilir?   A. Müdahale Fiyat   B. Hedef Fiyat   C. Eşik Fiyat   D. Referans Fiyat   E. Rekabetçi Fiyat       236. Yeni Dünya Ekonomik Düzeninin doğuşuna yol açan temel neden aşağıdakilerden hangisidir?   A. ABD’nin Vietnam’daki başarısızlığı   B. Petrol Krizlerinde OPEC’in başarısı   C. Japonya ve Asya Kaplanlarının sanayi ve ihracat alanındaki devlet destekli başarıları   D. Gelişmiş ülkelerdeki sermayenin kâr hadlerindeki düşüşler   E. Sermaye yoğunluğu ve yüksek teknoloji                       237. Aşağıdakilerden hangisi finansal küreselleşmenin gelişmekte olan ülkelere   getirdiği sorunlardandır?   A. Yabancı para yerine yerli paraya olan talebin artması   B. Düşük faiz ve uzun vadelerle dış borç alma zorunluluğu   C. Küreselleşen merkez malları ve tüketim kalıplarının da etkisiyle ithalat   artarken ihracatın duraklaması   D. Dış borçlarda ani düşüşlerin yaşanması   E. Ticaretin büyük bir dış tasarruf kaynağı olması       238. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmeyi hızlandıran gelişmelerdendir?   A. Ulaşım maliyetlerinde yaşanan büyük artışlar   B. Haberleşme maliyetlerinde yaşanan büyük artışlar   C. Gelişmekte olan ülkelerin liberalizasyon hareketini benimsemeleri   D. Ulus devlete duyulan ihtiyacın artması   E. Ulus devletlerin sınırları içersindeki tüm sorunlarla başa çıkabilmeleri       239. Aşağıdakilerden hangisi siyasal bütünleşme şekillerindendir?   A. Federasyon   B. Gümrük Birliği   C. Ekonomik Birlik   D. Ortak Pazar   E. Serbest Ticaret Bölgesi       240. Aşağıdakilerden hangisi günümüz uluslararası iktisadi ortamının temel özelliklerindendir?   A. Ticareti kısıtlayan engeller kalkmıştır   B. Sanayileşmiş ülkeler çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ekonomik   durgunluklardan etkilenmemektedir   C. Batılı ülkelerin uyguladıkları tarımsal destekleme politikaları gelişmekte   olan ülkeleri olumlu yönde etkilemektedir   D. Dış ticaret hadleri gelişmekte olan ülkeler aleyhine gelişmeye devam etmektedir   E. Bölgesel ticari alanlar zayıflamaktadır.   1. E   2. D   3. C   4. B   5. E   6. A   7. E   8. A   9. B   10. D   11. E   12. C   13. E   14. A   15. B   16. A   17. B   18. A   19. C   20. D   21. B   22. C   23. D   24. E   25. B   26. C   27. E   28. D   29. A   30. E   31. D   32. A   33. E   35. B   36. D   37. E   38. A   39. B   40. C   41. D   42. E   43. B   44. A   45. B   46. C   47. D   48. A   49. E   50. C   51. D   52. A   53. E   54. C   55. B   56. A   57. A   58. C   59. E   60. B   61. D   62. C   63. A   64. B   65. D   66. E   67. B   68. E   69. C   70. A   71. B   72. C   73. D   74. E   75. D   76. C   77. B   78. B   79. D   80. E   81. E   82 C   83. A   84. B   85. D   86. C   87. E   88. A   89. C   90. A   91. B   92. D   93. D   94. E   95. C   96. B   97. C   98. E   99. A   100. D   111. E   112. D   113. D   114. B   115. D   116. A   117. D   118. B   119. E   120. B   121. C   122. A   123. D   124. A   125. A   126. D   127. C   128. D   129. D   130. E   131 E   132 B   133 C   134 D   135 E   136 A   137. B   138. D   139. D   140. A   141. E   142. A   143. C   144 B   145. A   146. C   147. E   148. B   149. A   150. D   151. B   152. E   153. D   154. C   155. E   156. A   157. B   158. E   159. D   160. A   161. C   162. E   163. B   164. E   165. B   166. B   167. D   168. B   169. C   170. D   171. E   172 A   173.C   174.B   175.D   176.E   177.D   178.A   179.B   180.C   181.E   182.B   183.D   184.D   185.A   186.A   187.B   188.A   189.D   190.C   191.E   192.B   193.A   194.C   195.E   196.D   197 A,   198 D,   199.B,   200 C,   201 E   202 E,   203 D,   204 A,   205 B,   206 C   207 B,   208 E,   209 A,   210 C,   211.B   212.B,   213 A,   214 C,   215 E,   216 D   217.D   218.B   219.D   220.B   221.C   222.A   223.D   224.B   225.E   226.A   227.B   228.D   229.C   230.E   231.A   232.C   233.D   234.C   235.A   236. D   237. C   238. C   239. A   240. D