İRFAN GEZER
ATATÜRK'ÜN AHLAKİ DEĞERLERE BAKIŞI
Bir toplum içinde kişilerin benimsedikleri,uymak zorunda bulundukları davranış biçimleri ve kurallarına ahlak denir.Ahlak kuralları insanların iyi niteliklerini ve güzel huylarını belirler.
Toplumsal bir varlık olan insan toplu yaşamak zorundadır.Toplu yaşayışın bir özelliğide ahlaklı olmaktır.Ahlaklı insan ;iyi nitelikli,güzel huyluolan,saygılı,görgülü davranan,neyi yapmanın doğru,neyi yapmanın yanlış olduğunu çok iyi bilen,başkalarını üzecek söz ve davranıştan titizlikle kaçınan,kimseyi rahatsız etmeyen kişidir.
Atatürk'e göre ahlak ;''Türk ulusunun ortak görünen bir hali vardır.Gerçekten dikkat edilirse,Türklerin aşağı yukarı ahlakları hep birbirine benzer.Bu yüksek ahlak,hiçbir ulusun ahlakına benzemez.Ahlakın bir ulusun meydana gelmesinde yeri büyüktür.,önemlidir.''
Toplumca benimsenen,toplumu başka toplumlardan ayıran,yalnız o topluma özgü ahlak değerleri vardır.Bunlara ''milli ahlak''denir.Her toplumun ahlak anlayışı farklıdır.
Atatürk' göre milli ahlak;''Milli ahlak ulusun sosyal düzeni ve huzuru,şimdiki ve gelecekteki refahı,saadeti,selameti ve güvenliği uygarlıkta ilerleme ve yükselmesi için insanlardan her konuda ilgi,gayret,nefsin feragatını ve gerektiği zaman seve seve canının verilmesini isteyen ahlaktır.'' , ''Milli ahlakımız,medeni(uygar) esaslarla ve hür fikirlerle beslenmeli ve kuvvetlendirilmelidir.''
''Milletlerin toplumsal düzen ve sükunu ,hal ve istikbalde refahı,saadeti,selameti ve masuniyeti,medeniyette ilerleme ve yükselmesi için insanlardan,her hususte alaka,gayret,nefsin feragatini ve icab ettiği zaman seve seve nefsinin fedasını talep eden,milli ahlaktır. Mükemmel bir millette,milli ahlakiyet icapları,o millet fertleri tarafından adeta muhakeme edilmeksizin vicdani,hissi bir şevkle yapılır.En büyük milli heyecan işte budur.''[1]
''Milli ahlakımız,medeni esaslarla ve hür fikirlerle beslenmeli ve takviye olunmalıdır.Bu çok mühimdi;bilhassa dikkatinizi çekerim.Tehdit esasına dayanan ahlak,bir fazilet olmadıktan başka itimada da layık değildir.''[2]
Bu sözlerden anlaşılmaktadırki Atatür'ün ahlak anlayışı kapsamı en geniş olan bir ahlak anlayışıdır.Bu ahlak anlayışına göre kişi kendisi için hiçbir şey beklemeden çalışacak,her güzel şeyi yalnız ülkesi,ulusu için isteyecek ve özverili davranacak.
Atatürk hem ahlak ve de milli ahlak anlayışıyla da örnek olmuş,önderlik etmiştir.
[1] Afetinan,Atatürk Hakkında,H.B. S.302.
[2] 1924.(M.E.İ.S.D. ı, s.19)
